از انتقاد به قوه قضاییه تا حمایت از سپاه/روحانی چطور سال ۹۶ را به پایان رساند؟ یک سال سخت، عجیب و پرچالش برای حسن روحانی به پایان رسیده است. در مناظره های انتخاباتی، رقیب هر چه از او داشت رو کرد و قاب تلویزیون نشان دهنده یک رییس جمهور بود که در پرچالش ترین ساعات زندگی […]

از انتقاد به قوه قضاییه تا حمایت از سپاه/روحانی چطور سال ۹۶ را به پایان رساند؟

یک سال سخت، عجیب و پرچالش برای حسن روحانی به پایان رسیده است. در مناظره های انتخاباتی، رقیب هر چه از او داشت رو کرد و قاب تلویزیون نشان دهنده یک رییس جمهور بود که در پرچالش ترین ساعات زندگی اش در تلاش برای رییس جمهور ماندن به سر می برد. در نهایت جهانگیری بر سر عهدش باقی ماند و بعد از پایان ماموریت از انتخابات کناره گیری کرد. چند روز بعد حسن روحاني در قامت رييس‌جمهوري با مردم و رسانه‌ها سخن گفت هرچند سبد آراي رقيب اصلي هم چندان خالي نبود.

روزهای پس از انتخابات

او در اولين روز از خرداد 96 و در نخستين نشست خبري‌اش تلاش كرد از كمي فضاي هيجاني پيش از انتخابات فاصله بگيرد. اولين مقصد پس از انتخابات براي روحاني قم بود. چند روز پس از اعلام نتايج انتخابات او همراه با مجيد انصاري، معاون پارلماني و محمود علوي وزير اطلاعات راهي قم شد و با آیات عظام “صافی گلپایگانی” ، “وحید خراسانی” ، “شبیری زنجانی” و “مکارم شیرازی” ديدار و گفت و گو کرد.

سخنرانی های جنجالی
حالا دیگر سخنرانی های روحانی جانی تازه گرفته بود. اغلب سخنراني‌هاي روحاني در خرداد 96 كم از دوران انتخابات نداشت اما حالا ديگر نوبت جريان‌ها و اقشار حامي رييس‌جمهوري بود كه مطالبه‌گري آغاز كنند.

راهنمای چپ ، چرخش به راست
مهم‌ترين بحث تشكيل كابينه بود. بر اساس يك بده بستان سياسي روحاني مي‌بايست فضا را براي سياست‌ورزي و حضور اصلاح‌طلبان در مقامات اجرايي هموارتر مي‌كرد به خصوص كه تصورها بر اين بود كه رييس‌جمهوري در معرفي كابينه به مجلس دهم با مشكلات كمتري مواجه خواهد بود. دوازدهم مرداد در مراسم تنفيذ تاكيد كرد كه «پس از 4 دهه همه فعالان سیاسی به این باور رسیده‌اند که فراتر از شعارهای رنگارنگ، چاره‌ای جز به بنا کردن جامعه‌ای عادلانه و با مشی اعتدالی نداریم.» و چند روز بعد در مراسم تحليف اعلام كرد مي‌خواهد دولتي معتدل تشكيل دهد كه از سياست‌هاي افراطي دور باشد.

حمایت از سپاه و موشک‎ها

اما پيش از تشكيل كابينه تغييرات محسوس سخنان روحاني و لحن آرام او نشان چرخش به راست را محتمل مي‌كرد. روحاني اوايل مرداد با فرماندهان عالي‌رتبه سپاه پاسداران ديدار كرد. او كه در دوران انتخابات انتقادهايي به نيروهاي مسلح مطرح كرده كه واكنش‌هاي تند اصولگرايان و حتي نظاميان را در پي داشت در اين ديدار بر وحدت و انسجام همه نيروها و نهادهاي نظام تاكيد كرد.

انتقاد به قوه قضائیه

با اين حال نقد از قوه قضاييه پيش و پس از انتخابات در لا به لاي سخنان روحاني به چشم مي‌خورد. او حتي زماني كه براي گراميداشت هفته قوه قضاييه مهمان آملي لاريجاني بود باز هم دست از نقد نكشيد و با كنايه گفت: «اگر خدای ناکرده ضابطین قضایی حزبی و جناحی برخورد کنند البته انشاالله که چنین افرادی وجود ندارند ، قضاوت مورد تردید خواهد بود.»

کابینه متفاوت

در همين اثنا ديدارهاي روحاني با اصلاح‌طلبان نيز ادامه داشت و فراكسيون اميد مجلس و حتي كميته تعامل شوراي‌عالي سياست‌گذاري اصلاح‌‌طلبان نشستي مشترك با روحاني برگزار كرد. در هر دو نشست هم روحاني بر ضرورت تعامل و همكاري با اصلاح‌طلبان تاكيد كرد. با اين حال همه اين نشست‌ها و كميته‌ها براي پيشنهاد وزراي دولت دوازدهم باعث نشد تغييرات محسوسي در كابينه صورت پذيرد.

حسن روحاني حتي از يكي از مهم‌ترين وعده‌هاي انتخاباتي‌اش هم عدول كرد و هيچ زني را به عنوان وزير كابينه به مجلس پيشنهاد نداد. او همچنين حاضر نشد در وزارتخانه‌هاي كليدي چون وزارت كشور از نيرويي اصلاح‌‌طلب استفاده كند تا چراغ سبزي به جريان حامي‌اش نشان دهد. 
ديدار با برخي اعضاي جامعه روحانيت مبارز در مهر سال 96 كافي بود تا با در نظر گرفتن چينش كابينه روحاني و نرم‌تر شدن موضع‌گيري‌هاي او نسبت به برخي نهادها بسياري به اين باور برسند كه روحاني راهي متفاوت از پيش از انتخابات پيش گرفته‌است. 

سفر آمریکایی آقای رییس جمهور

پيش‌بيني‌ها در مورد حضور روحاني براي بار دوم در سازمان ملل حاكي از اين بود كه احتمالا روحاني راهي نيويورك نشود اما رييس دولت دوازدهم روزهاي پاياني شهريور عازم اين شهر شد تا به مقر سازمان ملل برود. او در سخنراني‌هاي مختلفي كه در اين شهر و در جمع رسانه‌ها يا ايرانيان مقيم نيويورك داشت باز هم بر ديپلماسي دولت يازدهم تاكيد كرد و يادآور شد كه استراتژي دولتش تعامل گسترده با جهان است. او در ديدار و گفت‌‌و‌گو با دبيركل سازمان ملل هم به توافقنامه «برجام» اشاره كرد و گفت اين توافقنامه الگوي خوبي براي صلح و ثبات در منطقه و جهان است. با اين حال روحاني در گفت‌و‌گو با كريستين امان‌پور ،‌خبرنگار سي ان ان تاكيد كرد ايران فقط چند روز براي بازگشت به شرايط هسته‌اي پيش از برجام نياز دارد.
روحاني چند روز بعد و پس از بازگشت از نيويورك در جريان در مراسم رژه نيروهاي مسلح که به مناسبت گرامیداشت هفته دفاع مقدس برگزار شده‌بود اعلام كرد كه «چه برخی بخواهند و چه نخواهند ما از مردم مظلوم یمن، سوریه و فلسطین دفاع خواهیم کرد و قدرت دفاعی و نظامی خود را آن میزان که لازم است و برای بازدارندگی ضروری بدانیم تقویت خواهیم کرد.»

نقدهای پایان ناپذیر به دستگاه قضا
حسن روحاني 15 مهر براي مراسم آغاز سال تحصيلي دانشگاه‌ها به دانشگاه تهران رفت. البته او در جريان اين سخنراني جمله‌اي كنايه‌آميز هم به زبان آورد كه با پاسخ تند آملي لاريجاني،‌ رييس دستگاه قضا رو به رو شد. روحاني گفت ممکن است برخی از دستگاه‌ها بیکار باشند و برای ایجاد شغل برای خود عده‌ای را احضار کنند، اگر در جناحی که از ابتدا ساختمان دیوارش کوتاه ساخته شده است، کسی خیلی هم تاثیرگذار باشد و مردم را برای مشارکت تشویق کند و تکرار کند که مردم پای صندوق بیایند، باز هم آنها نباید تشویق شوند.

البته اين اولين بار نبود كه سخني يا گزاره‌اي منجر به رو در رويي تريبوني ميان رييس دو قوه مي‌شد. شايد از همين روي بود كه بعد از بالا گرفتن اختلاف‌نظرها قرار بر اين شد كه برنامه نشست‌هاي سران سه قوه به صورت منظم‌تري برگزار شود. 

آشوب در کشور ؛ روزهای پرچالش روحانی

با اين حال زماني كه نوبت به ميزباني علي لاريجاني در مجلس رسيد اين نشست ها به تعويق افتاد. علت اين به تعويق افتادن هم رخ‌دادها و ناآرامي‌هايي بود كه در دي ماه 96 در كشور به يك باره اوج گرفت. اولين واكنش حسن روحاني به اعتراضات دي ماه در نخستين جلسه‌اي كه از سوي هيات دولت تشكيل شد رخ داد. او در اين جلسه اعتراض و انتقاد در همه امور را حق مردم دانست و البته تاكيد كرد كه نقد با خشونت و تخریب اموال عمومی متفاوت است. او البته تاكيد كرد كه اعتراض مردم فرصت است نه تهديد.
روز هفدهم بهمن ،‌دومين نشست خبري حسن روحاني در دولت دوازدهم برگزار شد. يكي از مهم‌ترين اشارات روحاني هم در اين نشست خبري ماجراي اعتراضات بود. اعتراضاتي كه روحاني بار ديگر تاكيد كرد نبايد تنها به معيشت و اقتصاد ربط داده‌ شود كه اين خود مصداق نشنيدن صداي اعتراض مردم است.

جنجال بر سر رفراندوم

22 بهمن روز ديگري بود كه سخنان حسن روحاني مورد توجه قرار گرفت. او در جريان اين سخنراني تاكيد كرد كه «انقلاب ما وقتی پیروز شد که همه با هم بودیم و در قطار انقلاب مسافران فراوانی بودند البته برخی زودتر از قطار پیاده شدند و برخی را هم از قطار انقلاب پیاده کردیم که می‌توانستیم پیاده نکنیم و اکنون باید همه را به قطار انقلاب دعوت کنیم.» او در همین سخنرانی در موردبرگزاری رفراندوم سخن گفت که با حاشیه های زیادی مواجه شد.
در روزهاي پاياني سال سخنراني‌هاي حسن روحاني همچنان خبرساز مي‌شد. اظهارنظر او در مورد علوم اسلامي و غيراسلامي واكنش‌هاي زيادي برانگيخت. او اين نوع تقسيم‌بندي را اشتباه خواند و البته با كنايه گفت با گذاشتن يك قرآن در داشبورد خودرو اسلامي نمي‌شود.

3 استیضاح

ماه‌هاي سخت دولت با طراحي سوال از رييس‌جمهوري و استيضاح‌هاي رنگ و وارنگ در مجلس تكميل شد كه احتمالا تركيب آن با سال اقتصادي سخت 97 مشكلات دولت حسن روحاني را بيشتر خواهد كرد و حال سوال اينجا است كه ايا روحاني در چنين شرايطي ترجيح مي‌دهد در موضع‌گيري‌ها و سخنراني‌ها تند و تيزتر شود يا لحن آرام چند ماه پس از انتخابات را از سر گيرد؟

27214