وندی
شرمن در روزنامه نیویورک تایمز نوشت:‘جان آر. بولتون ‘ مشاور جدید امنیت ملی رئیس جمهور ‘ترامپ’، تا به
امروز در هیچ جنگی شرکت نکرده است که آن را نخواسته باشد.
بولتون از مدافعان تهاجم نظامی به عراق بود. بولتون همواره یکی از
پیشنهاد دهندگان حمله به کره شمالی است. بولتون معتقد است که آمریکا می بایست
سالها قبل ایران را بمباران می کرد، نه آنکه با او بر سر میز مذاکره بنشیند تا به
یک توافق بین المللی برسد و اجازه ندهد ایران بمب اتم داشته باشد.
جان بولتون سرپرست نمایندگی آمریکا در سازمان ملل در سال 2005 /2006
اواخر هفته گذشته از سوی ترامپ به عنوان مشاور جدید امنیت ملی این کشور اعلام شد.
ازسال 2016 که توافق هسته ای ایران موسوم به ‘برجام’ اجرایی شده است،
راه رسیدن ایران به یک سلاح هسته ای را بسته و اجازه نداده است درخاورمیانه مسابقه
تسلیحات هسته ای راه بیافتد. هر طور که محاسبه می کنیم و قضیه را بالا و پایین می
کنیم؛ باز هم به این نتیجه می رسیم که ایران به توافق عمل کرده و به تعهداتش
پایبند مانده است که هرگز یک سلاح هسته ای بدست نیاورد . ایران ضمنا خود را در
معرض نظارتهای راستی آزمایی های سخت قرار داده است.
حالا ترامپ ظاهرا مصمم است که این توافق را به شکست بکشاند. انتخاب
بولتون به سمت مشاور جدید امنیت ملی ترامپ این احتمال را تبدیل به یقین می کند و
خبر می دهد که عمر توافق هسته ای ایران کوتاه است. 12 مه / 22 اردیبهشت/ مهلت زمان
بعدی است تا رئیس جمهور آمریکا تصمیم بگیرد آیا تعلیق تحریم های ایران را تمدید
کند یا نه و وفاداری ایران به توافق را تائید کند یا نه، تا مشخص شود توافق سر پا
می ماند یا نه.
اگر همه اینها تائید نشود؛ رگبار پیامدهای آن بسیار عمیق خواهد بود.
اولین پیامد این است که ایران با شتابی هرچه تمامتر و بدون ترمز؛ به
سمت غنی سازی اورانیوم خواهد تاخت.
پیامد دوم این است که اعلام خواهد شد هرگز نباید به غرب اعتماد کرد.
امنیت متحدان آمریکا هم تهدید می شود.
این تهدیدها آنقدر بالا می گیرد که آمریکا هم در مقابل ناچارا
فراخوانی برای اقدام نظامی می دهد و برخورد نظامی را تنها راه حل قابل اتکا در
مقابل بدرفتاری های ایران می شناسد. دلیلش واضح است که چرا. چون فعلا به این زودی
ها؛ هیچ مقام ایرانی ای حاضر نیست با آمریکایی ها وارد مذاکرات جدید شود.
از طرفی هم اگر یک برخورد نظامی صورت بگیرد, آنگاه متوقف کردنش کار
فوق العاده مشکلی خواهد بود به خصوص آنکه امروز فردی مانند ‘جان بولتون’ در راس
امر امنیت ملی آمریکا ایستاده است.
پیامد سوم هم این است که اگر ‘برجام’ به شکست کشیده شود؛ باید میخ
دیگری بر تابوت روابط دوسوی اقیانوس آرام ‘ ترانس آتلانتیک’ کوبیده شود.
ترامپ فعلا کار سر و سامان دادن به برجام را به دست انگلیس، فرانسه و
آلمان، شرکای آمریکا در مذاکرات هسته ای واگذار کرده و از آنها خواسته است زبان
جدیدی را در برجام بکار بگیرند و برنامه موشک های بالستیک ایران و بازرسی از
تاسیسات نظامی ایران را هم در آن بگنجانند. ترامپ ضمنا خواستار آن شده است که جدول
زمانی توافق هسته ای تغییر کند و محدودیتهای اعمال شده بر ایران مهلت زمانی نداشته
باشد. در مجموع؛ ترامپ از اروپا خواسته است که به او کمک کند شروط توافق تغییر کند.
بزرگ ترین اشکال اروپا در موضوع؛ مسئله شرط ‘ تعیین مهلت زمانی در
مورد محدودیت هاست’ که اصطلاحا به آن بند ‘ غروب آفتاب’ اطلاق می شود.
اروپا به درستی می داند که ایران به تعهدش متعهد مانده است که هرگز
سلاح هسته ای نداشته باشد ؛ به شروط توافق وفادار بماند و پذیرفته است که مکانیسم
هایی در توافق وجود دارد که تصریح می کند چنانچه لازم باشد؛ هم در توافق تجدیدنظر
شود و هم تحریم ها بازگردد.
دیپلمات های اروپایی در واقع اصل قضیه را درک کرده اند و می دانند که
اصل ماجرا چیست. آنها احساس کرده اند که ترامپ اصلا توافق هسته ای را نمی خواهد و
با او مشکل سیاسی دارد و از اروپایی ها می خواهد که این مشکل سیاسی را حل کنند.
اینکه ترامپ توافق را هیچ می انگارد و آن را وتو می کند؛ مطلقا به نفع
روابط حسنه آمریکا با سایر کشورهای جهان نیست. شرکای مهم آمریکا نظیر کره جنوبی؛
ژاپن و هند ؛ به خاطر مذاکرات هسته ای ایران؛ سطح اتکایشان به نفت ایران را
زیادکردند. حالا اگر توافق به هم بریزد، به حسن رابطه آمریکا با این کشورها لطمه
می زند. وانگهی, اگر در نبود دیپلماسی بنا شود که ایران تحریم اقتصادی شود, این
کشورها از تحریم ها تبعیت نخواهند کرد.
البته امکان دارد به دلیل ترس از عدم دسترسی به بانکهای آمریکایی,
کشورها ناگزیر به تبعیت از تحریم ایران شوند اما موضوع این است که اگر توافق به هم
بریزد؛ بذر بی اعتمادی و نارضایتی از آمریکا در میان کشورهای جهان افشانده خواهد
شد. آنگاه کشورها هم به سمت چین جذب خواهند شد و یک شریک مالی قابل اعتمادتری را
پیدا خواهند کرد.
شکست توافق هسته ای ؛ بر مذاکرات پیش روی هسته ای با کره شمالی هم اثر
سوء برجای خواهد گذاشت.
احتمالا ترامپ پیش خود فکر کرده است که منتفی دانستن توافق ایران؛ درس
عبرتی به رهبر کره شمالی ‘کیم جونگ اون’ خواهد داد تا او هم متوجه باشد که آمریکا
هرگز پای هیچ ‘توافق بد’ی را امضا نخواهد کرد.
اما اینطور نیست. کشتن توافق ایران, سبب خواهد شد تا آقای کیم کاملا
اعتمادش را نسبت به هر توافقی که رئیس جمهور آمریکا آن را پیشنهاد می دهد ؛ از دست
بدهد.
دست آخر آنکه؛ اگر ‘کاخ سفید’ توافق ایران را از هم پاره کند؛ به
آمریکا دقیقا همان چیزی را می دهد که کمتر از هر چیز دیگری به آن نیاز دارد و آن؛
‘منزوی شدن’ است.
توافق هسته ای ایران با مشارکت کشورهای آمریکا؛ انگلیس ؛ فرانسه ؛
آلمان ؛ روسیه و چین و با هماهنگی اتحادیه اروپا به مذاکره گذاشته شد و شورای
امنیت سازمان ملل هم آن را با رای 15 بر صفر به تصویب رساند.
با نفی و وتو کردن توافق ایران؛ ترامپ هرگزنمی تواند ایران را منزوی
کند؛ بلکه آمریکا را منزوی خواهدکردوشرکایش را و متحدانش را به سراغ چین و روسیه
خواهد فرستاد تا به این دو کشور اتکا کنند و وابسته شوند و پکن و مسکو را شرکایی
قابل پیش بینی برای خود بیابند و حتی برایشان اصول و ارزشهای غرب ابدا موضوعیت
نداشته باشد..”
شکست توافق؛ کمکی به تقویت امنیت آمریکا نخواهد کرد. این یک جهش به
سمت ناشناخته هاست و آثار و عواقب مخربی به دنبال خواهد داشت.
اگر اعتماد و ایمان به آمریکا که با زحمت فراوان بدست آمده است از دست
برود؛ دیگر به راحتی بدست نخواهد آمد.
بولتون و ترامپ نباید ابدا مرتکب این خطای عظیم شوند.