ندای گیلان: یادداشت  نسیم نیک خواه:  با توجه به اینکه شاخص‌های موثر در کیفیت محیط شهری عواملی چون؛ زیبایی ،پایداری، هویت، خوانایی ،نفوذ پذیری، ماندگاری و گوناگونی بیان شده است و رشت جزو شهر های پر قدمت و‌ اولین ها در کشور بوده است ،اما امروزه ما شاهد از بین رفتن تمامی این آیتم‌ها و موارد اصولی و شاخص‌های موثر در کیفیت محیط شهری در نماهای شهری هستیم .

مدتی است که انتخاب نماها و اصول زیباسازی معابر شهری سلیقه‌ای و غرب گرایانه و دارای الگوپذیری نامتعارف شده است، حال آن که ،در بسیاری از کشورهای دارای قدمت در دنیا ،اولین اصول شهرسازی پیروی از یک الگوی واحد و یکسان در گسترش شهرسازی است ،اما متأسفانه ما شاهد گسترش بی‌رویه نماهای مختلف و غربگرایانه با تعداد طبقات متفاوت در یک مسیر و خیابان بدون در نظر گرفتن مصالح یک در بنا هستیم.

تمامی این موارد باعث شده تا ما شاهد شاخص‌هایی باشیم که موجب آلودگی بصری فراوانی در سطح شهر شود.

از مهم‌ترین دلایل این آلودگی بصری به ناهماهنگی نما می‌توان اشاره کرد،

ناهماهنگی نما ؛تضادی واضح در کارکردها و عناصر بافت سنتی و مدرن ساختمان های یک خیابان و محل می باشد که ، ثمره آن ناهماهنگی در نمای ساختمان ها و استفاده از مصالح متفاوت است که آسایش و زیبایی کل شهر و خیابان را تحت الشعاع قرار می‌دهد.

آسایش بصری چگونه تامین می‌گردد؟

اگر در شهر یا محله‌ای بتوان نظم بصری و نظم ساختمانی ،شهری را ایجاد نمود آن زمان است که این مکان‌ها به دلیل کیفیت مطلوب و ارائه عملکرد ایده آل شرایطی را ارائه می دهند که ایمن تر و مطلوب تر باشد.

اکثر ساخت و سازهای غیر مجاز در رشت از سال ۹۶ به بعد شدت گرفت

استفاده از الگوهای ناصحیح غربی در نماهای شهری رشت باعث بوجود آمدن بحران هویت در معماری شهری شده است

برای برون رفت از این بحران باید الگوهای هویت بخش اصیل

ایرانی اسلامی را شناسایی و طبق ضوابط و اصول این الگوها پیش برویم .

ساماندهی بافت فرسوده خیابان‌ها با احیای بناهای تاریخی و مرمت آن با حفظ بناهای تاریخی با استفاده از مصالح بوم آورد گیلانی و نورپردازی می‌تواند تاثیر بسزایی در

بازسازی شهری داشته باشد.

احیای اقتصادی بافت قدیمی شهر رشت همزمان با رعایت اصولی نماهای شهری با استفاده از معماری بومی منطقه ای شهر رشت

چرا نیازمند کمیته نمای شهری در رشت هستیم؟

زیرا تمامی اغتشاشات بصری و به هم ریختگی شهری باعث به وجود آمدن عدم هویت در رشت شده است

با توجه به اینکه هر کشور و شهری سبک معماری و شهرسازی مخصوص به خود را دارا است و اگر این گم شدن اصول فرهنگ معماری ازدیاد پیدا کند،باعث نابودی هویت در شهر و طبیعتا داستان و تاریخچه هر استان خواهدشد

رشت دارای قدمتی دیرینه در معماری و شهرسازی است

رشت جزو اولین بلدیه در کشور است

ساختمان های قدیمی رشت هنوز هم الگوی معماری بسیاری از معماران جوان کشور محسوب می‌شود ،همانطور که امروزه ساختمان های بالای ۷۰ سال قدمت رشت تبدیل به بوتیک هتل و رستوران گردیده و روزانه محل حضور بسیاری از مردم برای دیدن و تصویربرداری از جای به جای آن بناها است تا بتوانند ساعتی حس و حال مردمی که در آن زمان در آن بناهازندگی می‌کردند درک کنند .

بنای اصیل ایرانی را باید از نمای آن شناخت .

باید داستان ساکنین آن را درک کرد ،چنان که امروزه نمیدانیم با کاهنان معابد یونان مواجه هستیم ،یا ساکنین اروپا و آسیای شرقی ،امروزه نیز نمای اماکن تجاری به سمت سبک بوهو و آفریقایی پیش رفته حال آنکه اینجا رشت است و شهر رشتی دوزی ، شهر حصیر،شهر هزاران هنر و صنایع دستی که در قدیم در نمای خانه ها آثار آن مشاهده می‌شد .

یکی دیگر از دلایلی که باید بر نماهای شهری نظارت گردد ازدیاد رنگ و بد رنگی است زیرا هر فرد با هر سلیقه شخصی در کنار هر بنایی با هر تعداد طبقه و فرمی هر رنگ نمایی بدون نورپردازی کار کرده و در نتیجه کوچه و خیابانی دارای ترکیب رنگی نامتعارف و بی هویت خواهیم داشت .

شایان ذکر است که یکی از مهم‌ترین عناصر زیباسازی نماهای شهری استفاده از ترکیب نور در نماهای اصولی شهری است

با توجه به آنکه شهر رشت به نام شهر شب های روشن نام گذاری شده است ،اما هنوز هستند معبرها و مسیرهایی که فاقد نورپردازی بوده و هیچ الگوی واحدی برای نورپردازی در معابر و نماها موجود نمیباشد .

نور زیبایی بنا و شهر را دوچندان کرده و باعث حس ایمنی و امنیت شهر در شب می‌شود که باعث ؛جذب گردشگر اهمیت سازه های به کار رفته در شهر ،تعریف خیابان و نماهای شاخص و …. می‌گردد.

با توجه به اینکه درگیلان سالیان گذشته بناها با مصالح بوم آورد و مواد طبیعی ساخته می‌شده و اغلب اسکلت بناهای خانه های گیلانی از چوب بوده ،امروزه نیز چوب جزو مصالح برتر و نمادی الگویی برای المان سازی در نما ی ساختمان ها به عنوان نماد معماری گیلان محسوب می‌گرددکه ،رفته رفته جایگاه خورد را در معماری اصیل گیلانی در نماها از دست داده است.

ترکیب چوب و نور در پیاده راه ها و المان ها و نما سازی با گچ بری های اصیل ایرانی می‌تواند روح شهر را زنده نگه داشته و هویت اصیل ایرانی را به فضای شهری بازگرداند.

تشکیل کمیته نما یعنی استفاده از افراد توانمند برای بررسی الگوهای نمادی و هویتی شهر و فضا و تعیین نماهای واحد و یکپارچه برای فضاها با توجه به مصالح و نورپردازی اصولی تا بتوان به یک سیستم یکپارچه شهری اصولی و الگویی دست پیدا کرد تا کلیه سازندگان با پیروی از این الگوها به پیشرفت شهر در جهت تکمیل بافت شهری کمک کنند.

نسیم نیکخواه

کارشناس ارشد مهندسی معماری

دکتری مرمت ابنیه و آثار تاریخی