واکسن موسوم به «کُوو ایران برکت» را شرکت شفافارمد با نظارت بنیاد برکت ستاد اجرایی فرمان امام از ویروس کرونای غیرفعال ساخته است. این واکسن از ویروس کشته و ضعیف‌شده به همراه ترکیبات آلومینیوم است که به اعتقاد مسئولان و کارشناسان وزارت بهداشت، مصونیتی بالای ۷۰ درصد و گاه تا ۹۰ درصد ایجاد می‌کند. اما در جریان آغاز فاز انسانی آزمایش واکسن ایرانی کرونا، وزیر بهداشت گفت «تزریق به دختر دکتر مخبر پیامی بود به ملت ایران که چیزی را که قرار است به ملت ایران تزریق کنیم، خودمان باورش داریم و قبولش داریم و اگر عارضه‌ای داشته باشد ما و خانواده‌هایمان برای اولین بار با جان و دل خریداریم. این روزی امیدوارکننده برای مردم است.» سعید نمکی که پیش‌تر وعده داده بود که دنیا را با این واکسن شگفت زده خواهیم کرد، معتقد است که «امکان عارضه در آن وجود دارد ما و خانواده‌هایمان با جان و دل خریدار آن هستیم، خون هیچکدام از ما سرخ تر از خون ملت ایران نیست.» این صحبت‌های وزیر درحالی مطرح می‌شود که ۳۶ هزار نفر برای فاز انسانی آزمایش واکسن کرونای ایرانی داوطلب شده‌اند و پذیرش داوطلبان شرایطی داشت از جمله سن افراد بین ۱۸ تا ۵۰ باشند و سابقه ابتلا به کرونا هم نداشته باشند. گفته می‌شود داوطلبان در مدت کارآزمایی در یک جای خاص نگهداری می‌شوند چون به دلیل شیوع زیاد کرونا در جامعه اندازه‌گیری پادتن کرونا در خون آنها دچار اشکال نشود.

واکسن‌های ایرانی، سابقه درخشان در جهان

اما این نخستین باری نیست که در کشور ما یک واکسن مهم آزمایش می‌شود و ایران از سال ۱۲۹۹ «انستیتو‌پاستور» داشت و یکی از شعبات شرکت فایزر ( به‌عنوان یکی از تولیدکنندگان بزرگ تولید واکسن در دنیا) در ایران بوده است.

پیش‌تر واکسن‌های آبله و آبله‌کوبی و بعد از اتمام جنگ جهانی دوم ۲۳۸ میلیون کودک از ۲۲ کشور جهان از واکسن ب.ث. ژ ساخت انستیتو پاستور ایران استفاده کردند. همچنین در پنجاه سال اول تأسیس انستیتو پاستور ایران اپیدمی‌های متعدد وبا در ایران اتفاق افتاد و انستیتو پاستور ایران به کارخانه بزرگ تولید واکسن وبا تبدیل شد.

با واکسن ساخته‌شده وبا در تهران، کمبود واکسن در انستیتو پاستور پاریس هم جبران گردید. البته پس از دهه ۷۰ شمسی نیز این واکسن سازی در ایران ادامه داشته، اما تا پیش از تولید واکسن کرونا، (به دلیل تحریم‌ها) بسیار ضعیف شده بود، اما حالا بسیاری امیدوارند تولید واکسن کرونا در ایران، سرآغازی برای احیای یکی از بزرگترین واکسن سازی‌های جهان باشد.

موضوعی که رئیس ستاد اجرایی فرمان امام بیشتر از همه به آن امیدوار است و وعده داد که تا دو هفته آینده ماهانه ۱٫۵ میلیون دوز واکسن کرونا تولید کنیم.

محمد مخبر همچنین افزود: «شش مسیر دیگر را برای تولید واکسن دنبال می‌کنیم.»

مجوز جهانی، فقط برای صادرات

اما یکی از موارد تامل‌برانگیز در رابطه با این واکسن، اظهارات سخنگوی سازمان غذا و دارو است که گفته است: «تولید نهایی این واکسن به تایید سازمان بهداشت جهانی نیازی ندارد، هر وقت قرار شد تولید برای صادرات داشته باشیم می‌توانیم برای اخذ مجوزهای بین‌المللی هم اقدام کنیم!.» کیانوش جهانپور در ادامه خاطرنشان کرد: ممکن است مستندات برای سازمان بهداشت جهانی ارسال شود اما برای استفاده در کشور نیازی به مجوز WHO نیست و همه چیز با مجوز سازمان غذا و داروی ایران انجام می‌شود. هر وقت قرار شد تولید برای صادرات داشته باشیم تولید کننده می‌تواند برای مجوزهای بین‌المللی از سازمان بهداشت جهانی هم اقدامات بیشتری را انجام دهد. وی درباره واردات واکسن کرونا از خارج نیز گفت: «تا این لحظه هیچ واکسن خارجی مجوز ورود از سازمان غذا و داروی ایران ندارد و هر واکسنی که بخواهد وارد شود قبلا باید مجوز سازمان غذا و دارو را دریافت کند.»

عوارض واکسن کرونا

با توجه به این صحبت‌ها، پیام طبرسی، رئیس بخش عفونی بیمارستان مسیح دانشوری در پاسخ به این سوال که خود شما داوطلب تزریق واکسن کرونای ایرانی هستید یا نه، اعلام کرد: «اگر می‌گذاشتند من هم تزریق می‌کردم». البته او یکبار به کرونا مبتلا شده بود و به همین دلیل نمی‌تواند واکسن کرونا را آزمایش کند. در ادامه طبرسی درباره عوارض این واکسن توضیح داد: پروسه تایید واکسن شش سال طول می‌کشد و فقط موضوع به عارضه کوتاه مدت ختم نمی‌شود و باید دید که عوارض بلند مدت چه خواهد بود. حتی واکسن‌هایی که در دنیا و از سوی سازمان جهانی بهداشت تایید شده است، کسی نمی‌تواند پیش‌بینی کند که یک یا دو سال بعد چه عوارضی برروی مردم خواهد گذاشت ولی تا دو ماه اخیر هیچ عارضه‌ای در بدن افراد نداشته است. واکسن ایرانی در سازمان جهانی بهداشت ثبت شده و به محض اینکه مجوز و تایید سازمان جهانی بهداشت را بگیرد، آن زمان می‌توان امیدوار به صادرات این محصول دارویی بود.»

کاهش فوتی‌های کرونا به ۳۰ نفر

همان‌طور که انوشیروان محسنی استاندار تهران گفته است: با اتخاذ تدابیر پیشگیرانه و ‌اجرای مصوبات ستاد ملی کرونا خوشبختانه تعداد فوتی‌های روزانه کرونا در تهران به ۳۰ نفر کاهش پیدا کرد، اما آمار مبتلایان به کرونا در ۱۱ ماه اخیر به یک میلیون و ۲۱۲ هزار و ۴۸۱ نفر رسید و از این آمار، ۶ هزار و ۱۰۸ بیمار متعلق به یک روز گذشته (از دوشنبه ۸ آذر تا سه شنبه ۹ آذر) است. همچنین در این یک روز، ۱۳۲ بیمار کووید۱۹ جان خود را از دست دادند و مجموع جان باختگان این بیماری به ۵۴ هزار و ۹۴۶ نفر رسید. ۵۱۲۸ نفر از بیماران مبتلا به کووید۱۹ در وضعیت شدید این بیماری تحت مراقبت قرار دارند و بر اساس آخرین تحلیل‌ها، ۱۰۸ شهرستان در وضعیت نارنجی و ۳۴۰ شهرستان، وضعیت زرد را سپری می کنند.