ندای گیلان:بارها گفته شده که گیلان استان سرسبزی است و این را همه می دانند. همه می دانند و اما ظاهرا تاکنون کسی را غم این سرسبزی نبوده است. متاسفانه در سال های گذشته به نام توسعه یا پروژه های گردشگری یا احداث کارخانجات صنعتی بخش بزرگی از محیط سبز استان گیلان تخریب شده و ساخت و سازی های غیراصولی و تغییر کاربری های متعدد و غیرقانونی جنگل ها و ساحل های گیلان را کاملا ویران ساخته است. از سویی ورود گردشگر به این استان به جای آنکه درآمد عظیمی نصیبش کند جز تخریب نتیجه ای دربرنداشته است. این درحالی است که کشور فرانسه با جذب بیش از ۸۰ میلیون گردشگر خارجی ، سوییس با ۵۰ میلیون گردشگر خارجی و مالزی با ۲۵ میلیون گردشگر خارجی اینچنین حجم تخریب زیست محیطی را به خود ندیده اند آنقدر که گیلان با ۱۰ میلیون گردشگر داخلی به خود دیده است. از این روست که عالی ترین مقامات اجرایی کشور باید دستور ویژه ای دهند برای حراست از محیط زیست و سپردن پروژه های عمرانی و گردشگری به کسانی که توانایی مدیریت این پروژه ها را مطابق قواعد زیست محیطی دارند. امید است که باعنایت به فرمایشات مقام معظم رهبری در اسفندماه ۹۲ دستور صریحی صادر شود برای جلوگیری از هرگونه تجاوز به منابع طبیعی و کان لم یکن کردن هر طرحی که احتمال تخریب حتی ذره ای از محیط زیست استان را دارد. خلاصه آنکه نباید ساخت و ساز و توسعه بهانه ای شود برای بعضی از مسئولین که محیط زیست زیبای گیلان را تخریب کنند. مسئولان باید بدانند که توسعه سال ها پیشتر در کشورهای توسعه یافته انجام شده است و حال آن ها را به این نتیجه رسانده که برای توسعه پایدار می بایست براساس قواعد و قوانینی به محیط زیست شان احترام بگذارنند و جلوی تخریبش را به هر دلیلی که باشد بگیرند. چه آنکه اگر این نکنند دودش به چشم خودشان می رود و تخریب محیط زیست هزینه های جبران ناپذیری را به گردنشان می گذارد.

در عین حال محیط زیست گیلان از دیرباز با اقتصاد گیلانی ها گره خورده است. کشاورزی شغل آبا و اجدادی گیلانیان است و صنعت کشاورزی از یک قرن پیش محور توسعه ای کشور. صنعتی که در بسیاری از کشورها همچون هندوستان و چین و برزیل موجب ترقی و پیشرفت آن ها شده است. اما در ایران و مخصوصا در گیلان که قطب کشاورزی بوده این صنعت سال هاست که مورد بی مهری قرار گرفته است. هرچند که با روی کارآمدن دولت آقای روحانی توجه به صنعت کشاورزی مجددا در دستور کار دولت قرار گرفته اما از رییس جمهور انتظار داریم که بتوانند با ارائه دستورالعمل های صریح و قاطعانه بخشی از مشکلات عدیده صنعت کشاورزی گیلان را حل نمایند. از این رو پیشنهاد می کنم که گیلان به عنوان اولین نمونه اقتصاد سبز در ایران شناخته شود و برنامه ریزان توجه ویژه ای به ارتقای این نوع اقتصاد در گیلان داشته باشند. در این راه می توان از تجربه موفق کشورهای توسعه یافته در حوزه اقتصاد سبز استفاده کرد. اقتصادی که محیط زیست و توسعه در آن بهم گره خورده اند و می توان ثروتی عظیم از محیط زیست کسب کرد و در عین حال از محیط زیست نیز حراست نمود.

امروزه اکوتوریسم یکی از درامدزاترین صنایع در کشورهای توسعه یافته به شمار می رود. گیلان نیز درمیان استان های کشور یکی از مستعدترین استان ها برای جذب اکوتوریست های دنیا است. مساله مهمی که در طی سالیان اخیر نه تنها به آن توجه نشده که به بهانه صنعت گردشگری از قضا اکوسیستم طبیعی گیلان از بین هم رفته است. اما هنوز دیر نشده و بلایی که مثلا بر سر مازندران آمده هنوز تمام و کامل بر سر گیلان نیامده است و می توان با برنامه ریزی درست و سخت گیری در موازین زیست محیطی فضایی فراهم کرد که گیلان یکی از قطب های اکوتوریسم در ایران شود و گردشگران به خاطر جاذبه های طبیعی این استان سفر کنند. سفری که اگر با برنامه ریزی و هماهنگی باشد درآمد زیادی را به خزانه استان و کشور واریز می کند.

معضلی هست که روح گیلانی ها و مخصوصا رشتی ها را سال های سال است که دارد می خورد و آن وضعیت اسفناک دو رودخانه گوهررود و زرجوب است. رودخانه هایی که می توانست رشت را ونیز ایران کند اما اکنون رگ های آلوده ای هستند که از همه جای شهر می گذرند و فاضلاب خانه ها و صنایع و بیمارستان ها را با خود حمل می کنند. رودخانه هایی که در نهایت به دریای خزر می ریزند. این یک مشکل ملی و حتی بین المللی است و شایسته کشوری چون ایران نیست که چنین لکه ای بر پیشانی یکی از بهترین شهرهایش باشد و بزرگ ترین دریاچه جهان را نیز آلوده سازد. لذا باید با این مساله قاطعانه برخورد شود تا مشکل برطرف شود.

*رییس دبیرخانه شورای عالی میراث فرهنگی کشور