جیتت کُوِستانا گفت: کارتون و کاریکاتورها مانند اسلحه هستند. بستگی دارد برای چه استفاده شود. می‌تواند برای مقابله با ظلم و ستم، دفاع از مظلومین، از بین بردن قوانین فساد و شاد کردن دل مردم به کار رود.
به گزارش ندای گیلان به نقل از خبرگزاری فارس، «جیتت کُوِستانا» کاریکاتوریست مشهور اندونزی است که مصاحبه‌ای با فصلنامه تخصصی «ایران کارتون» منتشر شده است. این مصاحبه را در ادامه می‌خوانیم.
اولین کارتون طنز شما چه بود؟
کار حرفه‌ای‌ام را به عنوان کارتونیست از سال 1366 شروع کردم. آن زمان رئیس جمهور سوهارتو بود. در رژیم سوهارتو روزنامه‌ها تحت سانسور شدیدی بودند و اگر روزنامه‌ای اثری غیر قابل قبول دولت چاپ می‌کرد، بسته می‌شد.
آثار زیادی از من در نشریات چاپ نشد اما در کاتالوگ مسابقه بین‌المللی کانادا و اندونزی چاپ شد؛ حتی آنها هم در نشریات سانسور شدند. آثار من بیشتر درباره فقر بودند. مثلا یکی از کارتون‌هایم مادری را نشان می‌دهد که دستانش را می‌پزد تا به بچه‌هایش غذا بدهد.
کار حرفه‌ای‌تان را چه زمانی شروع کردید؟
از سال 1379 در روزنامه محلی شهر سمارانگ به نام کارتیکا شروع به کار کردم.
اولین اثر منتشر شده‌تان چه بود؟
اولین کارتون من در روزنامه سوارا مردکا چاپ شد که روزنامه‌ای محلی در سمارانگ اندونزی سال 1366 بود.
اولین جایزه‌تان چه بود؟
جایزه بزرگ مسابقه ملی بولا اندونزی در سال 1379
آخرین جایزه‌تان چه بود؟
برنده جایزه سوم مسابقه بین‌المللی تورهان سلجوک ترکیه سال 1394 شدم.
ایده‌هایتان را چگونه پیدا می‌کنید؟
راههای زیادی برای ایده‌یابی وجود دارد. یکی از این راهها ایده مقایسه است مثلا دو چیز مختلف را باهم مقایسه می‌کنم. مانند مقایسه حال و گذشته. راه دیگر می‌تواند تغییر ایده منفی به ایده مثبت و یا ایده مثبت به منفی باشد.
روش دیگر منطق تغییر یافته است مثلا والدین همیشه فرزندانشان را نصیحت می‌کنند اما این بار فرزندان والدینشان را نصیحت می‌کنند. یا کوچکترها بزرگترانشان را نصیحت می‌کنند!
روش دیگر پیدا کردن ایده با ضد و نقیض است که حوادث گذشته را حقیقی کرده و به نتیجه می‌رساند.
روش دیگر تغییر از قوی به ضعیف است. ایده تازه را می‌توان با کنار هم قرار دادن پازل‌ها نیز پیدا کرد مثلا گل پازلی، پازلی از انفجار بمب اتم و یا پازلی که سربازان نمی‌توانند زیبایی ها را ببینند.
ایده را می‌توان با غیر معمول کردن چیزها نیز به دست آورد مانند کاشتن درخت سیب و ثمر دادن پرتقال از آن. ضمن اینکه راههای متعدد دیگری برای ایده‌یابی وجود دارد.
نظرتان درباره شباهت‌های ناگزیر چیست؟
شباهت‌های کارتون‌ها می‌تواند عمدی باشد یا اتفاقی. این بستگی به مسئولیت‌پذیری کارتونیست دارد. ممکن است کارتونیستی اثری را فقط از ذهنش کشیده باشد که شباهت به اثر کارتونیست دیگر دارد اما مطمئنم که هر کارتونیستی استعداد ذاتی دارد و با کمک آن می‌تواند ایده‌ای منحصر به فرد بکشد و این که آثار کارتونیستها شبیه به هم باشند امری عادی است به این دلیل که همه ما چیزهای مشترک زیادی داریم.
مثلا همه ما می‌خوریم و می‌نوشیم و از بدی‌ها و آلودگی‌ها بدمان می‌آید. حتی بسیاری از چیزهایی که می‌خوانیم یا می‌بینیم یا می‌شنویم مشترک هستند و حس مشابهی در ما ایجاد می‌کنند و این احتمال به وجود می‌آید که کارتون‌ها و آثار هنری به هم شباهت داشته باشند.
اما برای هنرمندان داشتن نیت خوب بهتر است و شاید برای هر انسان و هر هنرمندی موفقیت آمیز باشد. همه ما در انتخاب‌هایمان آزاد هستیم. من عقل و خرد را انتخاب می‌کنم به این دلیل که جنبه‌ای منفی ندارد و عشق محض است.
نظرتان درباره سرقت ادبی چیست؟
از سرقت ادبی واقعا متنفرم؛ به این دلیل که انرژی و ذهن را به هدر می‌دهد و جلوی خلق کارهای تازه و خلاقانه را می‌گیرد.
به نظر شما بهترین کارتونیست ایرانی چه کسی است؟
کارتونیست‌های ایرانی بسیار خلاق و سازنده هستند. در ایران زمینه مناسبی برای خلق کارتون وجود دارد و سایت‌هایی مانند ایران کارتون، تبریز کارتون، آذر کارتون و اخبار سی دبلیو ان که خلق کارتون را برایشان مانند آب خوردن آسان می‌کند.
بهترین کارتونیست کشور شما چه کسی است؟
فکر می‌کنم «جی ام سودارتا» که مدیر من در روزنامه کومپاس بود بهترین کارتونیست کشور ما است. اما از نظر من مهمترین چیز در کشور ما این است که مردم کدام کارتونیست را بیشتر قبول دارند و پاسخ این است که کارتونیست‌های بسیاری مانند جایاسوپرانا، جی ام سودارتا، دوی کوئندورو، پرامونو آر، پراموجو، یهانا اس آر، دارمیتو سودارمو، کوئنوان پرانیاتو، پری جی اس، کوئسنان هوئسی و چند هنرمند دیگر به این دلیل که همه آنها سبک تازه‌ای در کارتون کشور ما ایجاد کرده‌اند و اگر آنها نبودند کارتون کشور ما وجود نداشت و یا حتی شاید هرگز متولد نمی‌شد.
به نظر شما بهترین کارتونیست خارجی کیست؟
کارتونیست های خارجی بسیار خوبی وجود دارند که هر کدام سبک خاص خود را دارند.
بهترین کارتونی که تا به حال دیده اید چه بود؟
تمام کارتون‌هایی که در سایت ایران کارتون دیده‌ام منتخب و بهترین کارتون ها بوده‌اند. اما به عقیده من بهترین طراح خدا است که تصویری از زندگی کارتونی را خلق کرده است و به کارتونیستها امکان خلق تصاویری را که می‌بینند داده است. مانند خلق کارتون‌های پازل.
حقیقت این است که اگر همه پازل‌ها را کنار هم بچینیم تصویر خدا را خواهیم دید.
برای خلق یک اثر هنری چه زمانی را صرف می‌کنید؟
اول این که بیشترین زمان را صرف پیدا کردن ایده می‌کنم بعد که ایده را پیدا کردم برایم مهم نیست قبلا روی آن کار کرده‌ام یا نه. تقریبا 7 ساعت برای خلق کارتون صرف می‌کنم.
در اوایل شروع کار حرفه‌ای‌ام یک هفته را صرف خلق یک کارتون می‌کردم زیرا دنبال موادی برای خلق یک شاهکار می‌گشتم و برای این کار به کتابخانه می‌رفتم، در کتاب ها و دایره‌المعارف‌ها می‌گشتم اما حالا با پیشرفت تکنولوژی فقط به اینترنت مراجعه می‌کنم و به همین دلیل وقت کمتری را صرف می‌کنم.
دوم این که اگر بخواهیم اثری روی بوم با سایز بزرگ بکشم حدود یک ماه طول می‌کشد.
از چه ابزار و تکنیکی استفاده می‌کنید؟
از آبرنگ روی کاغذ معمولی استفاده می‌کنم اما اگر بخواهم روی بوم کار کنم از رنگ آکریلیک استفاده می‌کنم.
از چه نرم افزاری استفاده می‌کنید؟
فتوشاپ، اما کارهای دستی را به دیجیتالی ترجیح می‌دهم زیرا کارهای دستی گران‌تر و با ارزش‌تر از کارهای دیجیتالی هستند.
چه نصیحتی به همکارانتان دارید؟
کارتونیست شدن یک ایده است و ایده روشی برای زندگی است نه تنها برای کارتونیست‌های حرفه‌ای بلکه برای حرفه‌های دیگر. بعد از کارتونیست شدن باید مسیر و هدفتان را مشخص کنید. چرا می‌خواهید کارتونیست شوید؟ هدف من از کارتونیست شدن پرستش خداوند است. کارتون با این کار مفهوم بیشتری پیدا می‌کند و برای زندگی می‌تواند سود آورتر باشد.
نظرتان درباره وضعیت کارتون در دنیا چیست؟
همه ما یک انتخاب داریم. این که کارتون را برای چه بسازیم. می‌توانیم کارتون را برای سرگرمی، انتقاد، تحسین، توهین، تبلیغ، دفاع، قضاوت خلق کنیم. کارتون می‌تواند نقشه جهان باشد و می‌تواند برای زندگی مفید باشد یا نباشد.
تاکنون کارتونی برایتان مشکل ساز شده است؟
خدا را شکر که همیشه راه درست را به من نشان داد و تا کنون با مشکلی مواجه نشده‌ام.
بهترین کارتون شما چه بود؟
من تمام کارتون‌ها و کاریکاتورهایم را مثل بچه‌هایم دوست دارم.
تاکنون فی البداهه کارتون کشیده‌اید؟
من در روزنامه کامپاس کار می کنم و هر روز باید کارتون های فی البداهه بکشم. اغلب کاریکاتور های چهره را نیز فی البداهه می‌کشم.
تاکنون داور مسابقه کارتون بوده‌اید؟
در اکثر مسابقات ملی کشورمان داور کارتون، کاریکاتور، طنز، پوستر، لوگو … بوده ام.
تا کنون با هنرمند دیگری همکاری داشتید؟
اغلب با هنرمندان دیگر همکاری می‌کنم. در حال حاضر کتاب کارتون طنز به همکاری پرل ال غزلی و جید کریشنا موتی تهیه می کنیم .
با هنرمندان دیگر نیز همکاری داشتم و حتی در زمان نمایشگاه‌های گروهی آثار مشترک می‌کشیدیم.
نظرتان درباره وب سایت ایران کارتون چیست؟
در ابتدا فکر می کردم مانند فیس بوک است که هنرمندان می توانند با هم همکاری و ارتباط داشته باشند اما این طور نیست. فکر می‌کنم در این صورت می‌توانست جالب تر باشد.
اگر بار دیگر متولد شوید چه حرفه ای را انتخاب می‌کنید؟
اگر بار دیگر نیز متولد شوم کارتونیست می‌شوم به این دلیل که به خوبی می‌دانم چگونه از این استعداد خدادادی استفاده کنم. تنفر و عشق، اندوه و شادی، بدبختی، زیبایی و طمع سپس به حس تازه قدردانی دست پیدا می‌کردم که قلبم را از شادی لبریز کند. من قدرت این را دارم که همه چیز را تحت کنترلم در آورم.
مرز بین کارتون و کاریکاتور را چه می دانید؟
کارتون و کاریکاتورها مانند اسلحه هستند. بستگی دارند برای چه استفاده شوند. می تواند برای مقابله با ظلم و ستم، دفاع از مظلومین، از بین بردن قوانین فساد، شاد کردن دل مردم به کار رود و یا تنها برای تقویت خودش باشد.
آخرین نمایشگاه شما کی و کجا بود؟
نمایشگاه هنر ماندیری سال 1394 که طراحهای داستان های کوتاه روزنامه کومپاس را نمایش می داد.
چه توصیفی از کارتون دارید؟
کارتون زبانی تصویری است که به سادگی قابل درک است و خیلی زودتر از داستانی بلند می‌توان آن را فهمید. کارتون می‌تواند داستانی را در یک تصویر نشان دهد و با طبیعت جهانی خود توسط مردم سراسر جهان بدون نیاز به زبان خوانده شود.
فکر می‌کنید هنرمند می تواند با کشیدن کارتون و کاریکاتور در آمد کافی کسب کند؟
خداوند به همه موجودات روی زمین از انسان، حیوان و حتی گیاهان روزی می‌دهد و من به این امر اعتقاد دارم و این درباره کارتونیستها نیز صدق می کند. هر چیزی که در اطراف ما است توسط خدا به ما داده شده است و اگر بخواهیم می‌توانیم از آنها در آمد کسب کنیم.
هنرمند مورد علاقه شما جدا از دنیای کارتون کیست؟
پدر و مادرم، حضرت محمد، سوکارنو رئیس جمهور کشورمان، ابو حمید محمد آل غزالی، جیدو کریشما مورتی، آنتونی دومیلو، دالای لاما، استیون هاوکینگ، کیتارو، ایجی یوشیکاوا موساشی، استیونا سپیلبرگ و ….
نظر شما در باره طنز سیاه چیست؟
من طنز را تحسین می‌کنم چه سیاه باشد چه سفید. به این دلیل که بسیار تاثیرگذار است و همان گونه که قبلا گفتم بهترین کار برای من خلق طنز است.
به نظر شما بهترین کارتونیست طنز سیاه کیست؟
کارتونیست‌های طنز سیاه خوب بسیاری در جهان است اما از نظر من «کلودسر» بهترین است.
آخرین کاریکاتور شما چه بود؟
آخرین کارم کارتونی بود که روی بوم بزرگ کشیده بودم و در نمایشگاه ماندیری به نمایش گذاشتم و خدا را شکر به قیمت بسیار خوبی به فروش رفت.
انتهای پیام/
Thursday, 14 November , 2024