دکتر سعید محمودیان در گفت‌وگو با ایسنا، با اشاره به خطر افزایش کم‌شنوایی و ناشنوایی در دنیا، گفت: امسال سازمان بهداشت جهانی شعار روز جهانی شنوایی را به دلیل رشد بی‌رویه صدمات شنوایی در دنیا “صدای آینده شو” انتخاب کرده است. این سازمان در دو قطع‌نامه از دولت‌ها خواسته و آنها را ملزم کرده است که برای جلوگیری از افزایش افت شنوایی در دنیا برنامه‌هایی را در این زمینه تدوین و اجرا کنند.

وی افزود: براساس آمارهایی که این سازمان به تازگی منتشر کرده، مشخص شده که در سال ۲۰۱۸، ۴۶۶ میلیون نفر در دنیا به کم شنوایی ناتوان کننده دچار شده‌اند. ۳۴ میلیون نفر از این آمار را کودکان تشکیل می‌دهند. این رقم در پنج سال گذشته ۳۶۰ میلیون نفر گزارش شده بود. بررسی این روند نشان می‌دهد در سال ۲۰۳۰، ۶۳۰ میلیون نفر و در سال ۲۰۵۰، ۹۰۰میلیون نفر با این مساله روبرو می‌شوند.

رئیس اداره سلامت گوش و شنوایی وزارت بهداشت همچنین اضافه کرد: یکی از دلایل اصلی رشد ناشنوایی در دنیا و همچنین ایران، افزایش سالمندی است. با توجه به اینکه کشورها رو به صنعتی شدن می‌روند و سلامت رشد کرده است، آمار سالمندی نیز رشد یافته است. علاوه بر آن افزایش عفونت‌های گوش و تهدید کننده شنوایی، عفونت‌های قابل پیشگیری با واکسن مانند سرخک و استفاده از برخی داروها مانند داروی سل و مالاریا از جمله عوامل اصلی ایجاد کننده صدمات شنوایی هستند. همچنین قرار گرفتن افراد در معرض اصوات شدید، دستگاه‌های صوتی شخصی و تلفن‌های همراه، هندزفری و… تهدید برای شنوایی انسان‌ها تهدید محسوب می‌شود.

محمودیان در ادامه تصریح کرد: سازمان بهداشت جهانی تاکید کرده است تا زمانی که کشورها برنامه‌های پیشگیرانه‌ را تدوین نکنند، تا سال ۲۰۵۰ از هر ۱۰نفر، یک نفر به کم شنوایی مبتلا می‌شود. این مساله بر زندگی افراد تاثیر قابل توجهی می‌گذارد و هزینه‌های زیادی برای سیستم‌های بهداشتی ایجاد می‌کند. به همین دلیل دسترسی به خدمات مورد نیاز باید توسعه پیدا کند و برنامه‌های پیشگیرانه در کشورها اجرا شود تا این روند متوقف شود.

کم‌شنوایی خطر بروز آلزایمر را پنج برابر می‌کند

محمودیان با بیان اینکه کم شنوایی ناتوان کننده، تاثیرات مستقیم و غیرمستقیم بر بسیاری از جنبه‌های مختلف زندگی افراد دارد، تصریح کرد: این مساله فرد را از جامعه منزوی و ارتباط او را با مردم قطع می‌کند و بسیار خطرناک خواهد بود. این بیماری بر توانایی ارتباط و معاشرت و کار افراد نیز تاثیر منفی می‌گذارد و فقر را در خانواده‌ها تشدید می‌کند. علاوه بر آن بهره‌وری را به شدت در کشورها کاهش می‌دهد. بی‌توجهی به مساله افزایش سالمندی، زوال و نقصان شناختی در افراد را به دنبال دارد و خطر ابتلا به افسردگی و زوال عقل را بالا می‌برد. بروز کم شنوایی، افزایش آلزایمر و اختلالات شناختی را در افراد پنج برابر می‌کند.

نیمی از کم‌شنوایی‌ها قابل پیشگیری است

وی ادامه داد: در گزارش سازمان بهداشت جهانی اعلام شده است کم شنوایی درمان نشده که به آن رسیدگی نمی‌شود، سالیانه ۷۵۰میلیارد دلار به کشورها در هزینه‌های مستقیم سلامت ضرر وارد می‌کند. نیمی از کم شنوایی‌ها کاملا قابل پیشگیری است و این رقم در کودکان به ‌۶۰ درصد می‌رسد. برای مواردی که بروز این مساله اجتناب ناپذیر بوده‌ است، باید برنامه‌هایی تدوین شود تا دسترسی مطلوبی به وسایل کمک شنوایی و درمان‌های مختلف ایجاد شود تا این افراد را به متن جامعه بازگردانیم؛ این اتفاق به شرطی اتفاق می‌افتد که موارد کم‌شنوایی زود شناسایی، غربالگری و درمان شوند.

رئیس اداره گوش و شنوایی وزارت بهداشت درباره برنامه‌های ادغام شده پیشگیری از ناشنوایی در نظام بهداشت و مراقبت‌های اولیه ایران، توضیح داد و گفت‌: در حال حاضر برنامه‌های غربالگری نوزادان در این سیستم ادغام شده و درحال اجراست، البته باید در زمینه غربالگری سایر دوره‌های عمر تا دوره سالمندی نیز اقدامات دیگری انجام شود تا سطح آگاهی مردم بالا رود. اگر منابع مالی لازم تامین شود، می‌توان برنامه‌های غربالگری را نیز برای این گروه اجرا کرد. امیدواریم با کمک بهزیستی و آموزش و پرورش و سایر متولیانی که با سلامت شنوایی سر و کار دارند، به خصوص در صنعت، که کارگران با صداهای شدید روبرو هستند، بتوانیم برنامه‌هایی تدوین کنیم.

خطر استفاده از “هندزفری”

محمودیان درباره توصیه‌های سازمان بهداشت جهانی برای پیشگیری از بروز کم شنوایی و ناشنوایی نیز گفت‌: مردم باید از گوش‌های خود در برابر صداهای بلند محافظت کنند. هندزفری‌ها و هر وسیله‌ای که سطوح شدتی بالاتر از ۵۰ درصد و بدون استراحت استفاده شود، فرد را در معرض خطر قرار می‌دهد. گوش درد و سایر علائم عفونی به خصوص در سیستم تنفس فوقانی مانند سینوزیت، گلودرد باید حتما به پزشک مراجعه کنند؛ چون این عفونت‌ها می‌توانند صدمات شنوایی ایجاد کنند. همچنین نباید خودسرانه از داروهای موثر بر شنوایی مانند آنتی بیوتیک و … استفاده کنند. مردم باید به صورت منظم، همان طور که قند و چربی خون را کنترل می‌کنند، شنوایی خود را نیز حداقل به صورت سالیانه بررسی کنند؛ این توصیه برای افرادی که در معرض خطر قرار دارند، مانند کارگرانی که با صدا سرو کار دارند، ضروری‌تر است.

وی افزود: در صورتی که کم‌شنوایی در افراد وجود داشته باشد باید از وسایل کم‌شنوایی مانند سمعک و حلزون شنوایی استفاده کنند. در غیر این صورت صدمات جبران ناپذیری ایجاد می‌شود. خدمات مربوط به زبان اشاره و زیرنویس کردن برنامه‌ها نیز باید ایجاد شود تا رشد طبیعی زندگی خود را طی کنند.

پوشش بیش از ۷۰ درصدی غربالگری کم‌شنوایی نوزادان

محمودیان درباره وضعیت کم‌شنوایی و ناشنوایی در ایران نیز گفت: دو – سوم موارد کم‌شنوایی در کشورهای کم توسعه اتفاق می‌افتد. در ایران طبق آمار سال ‌۹۵ و ابتدای ۹۶، به صورت کلی بار این بیماری ۵.۶ درصد گزارش شده است. از نظر سال‌های سپری شده با ناشنوایی نیز این مساله جزو سومین عامل در دنیا و ایران محسوب می‌شود. در سال‌های ۹۵ و ۹۶، یک میلیون و ۳۰۰ هزار نوزاد در کشور غربالگری شده‌اند که از این میزان ۳۴۰۰ مورد تشخیص قطعی کم شنوایی خفیف تا عمیق گزارش شده است. از این تعداد نیز تقریبا ۳۲۶۰ نوزاد به مرحله مداخلات درمانی و توانبخشی رسیدند. در حال حاضر پوشش کشوری غربالگری نوزادان از نظر کم‌شنوایی، به بیش از ۷۰درصد رسیده است و انتظار داریم پایان امسال به بیش از۹۰ درصد افزایش پیدا کند.

آخرین آمار کم‌شنوایی در ایران

وی همچنین بیان کرد: میانگین بروز کم شنوایی عمیق در ایران ۲.۷ مورد در هر هزار تولد و بروز کم‌شنوایی خفیف تا عمیق ۴.۷ در هر هزار تولد است. این آمار در برخی استان‌ها مانند کهگیلویه و بویراحمد و کرمانشاه به دلیل ازدواج‌های فامیلی و مسائل ژنتیکی از میانگین کشوری بسیار بالاتر است. در حال حاضر برنامه‌های غربالگری در مقطع پیش دبستانی یعنی سنین سه تا پنج سال با کمک بهزیستی آغاز شده است. طبق آمارهایی که در این زمینه به دست آمده، شیوع این مساله در این مقطع به دلیل التهابات گوش میانی که از آن مطلع نمی‌شوند، ‌۵.۲ درصد اعلام شده است.