ندای گیلان-علی بیگدلی:روسیه در حال حاضر شرایط جدیدی را به‌وجود آورده، چون هم در جنگ سوریه درکنار ایران نقشی همکاری را به‌عهده داشت و هم طبیعتا بعد از جنگ این نقش ادامه خواهد یافت. ولادیمیر پوتین شبکه وسیعی را به وجود آورده، به‌طوری که هم به‌دنبال مذاکره با کارشناسان ایران و ترکیه هستند و هم وزرای خارجه‌اش در حال گفت‌وگو با همتایان خود. دیروز هم بشار اسد به‌صورت ناگهانی به سوچی رفت و با پوتین ملاقات کرد. از طرفی پوتین نماینده‌ای را برای مذاکره کردن با مخالفان بشار اسد فرستاده و حتی قرار است در مورد نتیجه مذاکرات ملاقات یا ارتباط تلفنی با ترامپ هم داشته باشد. نکته جالبی که پوتین در ملاقاتش با بشار اسد داشت، نوع نگاهش نسبت به وی بود که مثل همیشه نبود. پوتین از او پرسید حالا که جنگ تمام شده، برنامه شما چیست؟ درحالی که ‌این اصلا سوال کردن نداشت، ولی می‌خواست از نقطه‌نظرات بشار اسد آگاه شود. بشار اسد هم به روال همیشگی گفت که به‌دنبال تحقق حاکمیت ملی‌مان هستیم. با توجه به ‌اینکه قرار است در آینده‌ای نزدیک در ژنو نشستی تشکیل و پیش‌نویس قانون اساسی سوریه هم تهیه شود، مجموعه ‌اینها نشان می‌دهد با توجه به ختم غائله داعش زمینه برای انتخابات در سوریه درحال فراهم شدن است. این مهم به سادگی و آسانی هم نیست و به مندرجات قانون اساسی‌ای که قرار است تدوین شود، بستگی دارد. بنابراین نوع نگاه پوتین و سوالی که از بشار اسد کرد، مبین این موضوع است که هرآنچه بوده، گذشته و ما داریم درمورد آینده صحبت می‌کنیم. او می‌خواهد بین گذشته و آینده، نگاه به آینده را مورد توجه قرار دهد. روسیه برای تحقق اهدافش به همکاری با ایران نیاز دارد و از آنجا که دیپلماسی را به‌خوبی بلد است، بسیار زیرک عمل می‌کند. او می‌خواهد سوریه برای حل اختلافاتش با آمریکا و اروپا به منظور رفع تحریم‌ها در دست داشته باشد. در سوی دیگر ایران نقش بسیار تعیین‌کننده‌ای در ماجرای سوریه ‌ایفا کرد و هزینه بسیاری در جنگ با داعش پرداخت. ما در صحنه نبرد شهدای زیادی در این راه دادیم. بازیگر دیگر ترکیه است که مدتی ارتباطات نزدیکی با برخی گروه‌ها در منطقه داشت‌که در پرونده‌اش موجود است و

الان نگران ارتباطاتی است که آمریکایی‌ها با کردها و عرب‌های دموکرات در مرز مشترک ترکیه با سوریه دارند.ترکیه از اینکه مبادا کردهایی که از نظر اردوغان تروریست هستند، پایگاهی مثل عراق درست کنند که فردا هم مدعی استقلال باشند، نگران است. ترکیه سهم عمده‌ای از سوریه مطالبه نمی‌کند، اما پایگاهی که آمریکایی‌ها در شمال شرق سوریه ‌ایجاد کرده‌اند تا از کردهای مخالف ترکیه دفاع کنند، به معنای ایجاد یک هسته اولیه تاسیس کردستان سوریه نیست و قطعا نمی‌گذارند که ترکیه دچار این مشکل شود. ترکیه هم حتما دلش می‌خواهد در این میان سهمی داشته باشد، اما حد و انتظارات ترکیه قابل قیاس با ‌ایران و روسیه نیست. آنچه از تحولات اخیر منطقه بر می‌آید اینکه قدرت‌های منطقه‌ای در حال مهار شدن هستند و به‌نظر می‌رسد مثل زمان جنگ سرد، روس‌ها و آمریکایی‌ها قصد دارند که از منطقه خاورمیانه به‌عنوان نقطه کانونی استفاده کنند. با نگاه به تحولات اخیر لبنان، به‌نظر می‌رسد که آمریکایی‌ها قصد دارند حزب‌ا… را تضعیف کنند و از این راه به‌دنبال مقابله با نقش منطقه‌ای ایران هستند.

* استاد دانشگاه