به گزارش سرویس اجتماعی ندای گیلان،ترکیه بنابرآنچه گفته می شود، در سال های اخیر تعداد 22  سد روی دو رود دجله و فرات ساخته است یا در دست احداث داردکه یکی از آنها “ایلیسو” نام دارد. آن طور که کارشناسان منطقه ای می گویند با اتمام کار ساخت این سد در سال 2019باید شاهد تغییرات اقلیمی و عواقب ناشی از آن در ایران سوریه و عراق باشیم. به گفته برخی از کارشناسان با بهره برداری از این سد حقابه دجله به سمت کشورهای سوریه، ایران و عراق با محدودیت مواجه می شود و به دنبال آن منطقه با شرایط جدید زیست محیطی روبه رو خواهد شد. کارشناسان، حجم آبگیری سد ایلیسو را از 35 میلیارد تا 45 میلیارد متر مکعب ذکر می کنند.  تقریبا از ده سال پیش کار ساخت این سد شروع شده است و اکنون «ایلیسو» مراحل پایانی را می گذراند.

این در حالی است که ترکیه بدون توجه به قوانین بین المللی و همچنین بدون درنظر گرفتن مضرات زیست محیطی این سد برای همسایگان، کارساخت سد ایلیسورا به مراحل نهایی خود رسانده است. بنا به گفته کارشناسان با ساخت سد ایلیسو، حجم زیادی از زمین ها درکشور عراق و سوریه خشک خواهد شد و بحران های بزرگ اجتماعی و زیست محیطی در این کشور شکل خواهد گرفت که این بحران ها بر ایران نیز بی تاثیر نخواهد بود. ازجمله تبعاتی که ایران نیز به واسطه ساخت ایلیسو با آن درگیر خواهد شد،  خشکسالی، خشک شدن تالاب ها، شوری بیشتر خلیج فارس، مرگ گونه های دریایی و در نتیجه از بین رفتن صنعت صیادی، مهاجرت داخلی و خارجی به کشور ایران، گسترش حاشیه نشینی  و تشدید پدیده ریزگردها خواهد بود.

هفته قبل(12تیرماه) دکتر روحانی رئیس جمهور، در کنفرانس بین المللی  مقابله با گرد و غبار در تهران ضمن اشاره به خطرات سد سازی بی رویه کشور ترکیه برای محیط زیست ایران گفت:«اینکه همسایه ما طرح ایجاد 22 سد در دجله و فرات را دارد، برای ایران و عراق و بسیاری از کشورهای دیگر مشکل‌زا خواهد شد و نمی‌توان به راحتی از کنار آن عبور کرد.» اما رضا تکین سفیر ترکیه در ایران در پاسخ به مسئولان و خبرنگاران با تکیه بر بی خطر بودن این نوع سد سازی ها  گفت: «کشورترکیه از سدسازی بردجله و فرات هرگزچشم‌پوشی نمی‌کند.در عین حال آماده گفت و گو در این زمینه هستیم…ایران نیز در 30 سال اخیر 600 سد ساخته است که مانع ورود آب به تالاب‌های ایران شده است. ساده است که یک کشور را نقد کنیم اما به سیاست‌های خودتان هم نگاه کنید. ما نمی‌خواهیم هیچ کشوری در معرض تهدید فاجعه باشد.»تکین بیان کرد: «شما نمی‌توانید از حق حاکمیتی خود چشم‌پوشی کنید؛ این کالایی نیست که با نهادهای بین‌المللی آن را شریک شویم. متــأســفانه عراق و سوریه دوران بسیار سختی را طی یک دهه گذشته پشت سر گذاشته‌اند و با تعارضات و بی‌ثباتی‌هایی دست و پنجه نرم می‌کنند؛ بنابراین ما نمی‌توانیم وارد پروژه‌های مشترکی با آن‌ها بشویم. این تعارضات شرایط را تشدید کرده است.» وی تأکید کرد: «آب بسیار ارزشمند است و در کنفرانس هم گفته شد امروز یک بطری آب از یک بشکه نفت گران‌تر است و ملت‌ها تأکید دارند که آب حق ماست، حالا که آب از نفت هم گران‌تر است پس چرا نفت را با هم شریک نمی‌شویم؟! این حرف دقیقاً منطق مشابهی دارد. ما نباید به مسئله با چنین رویکردی نگاه کنیم، نگاه ما باید بر علایق مشترک باشد. »

معصومه ابتکار رئیس سازمان محیط زیست درباره سد سازی های اخیر کشور ترکیه  گفت:باید به این نکته اشاره کرد که کشورها اگر چه مرزهای سیاسی بایکدیگر دارند اما از نظر محیط زیست هیچ مرزی برای هیچ کشوری نمی توان قائل شد چرا که تخریب محیط زیست روی کشورهای مختلف آسیب های متفاوتی داردو به همین دلیل کشورها باید در سایه همکاری بایکدیگر تخریب محیط زیست را به حداقل برسانند. وی با اشاره به پیشنهاد تشکیل کارگروه هایی مشترک به ترکیه ومذاکره با آن ها درباره سد ایلیسو و پروژه های آبی این کشور، افزود :« در اجلاس بین المللی گردو غبار که با حضور 30 کشور و همچنین نمایندگان کشور ترکیه در تهران برگزار شد،دکتر روحانی رئیس جمهور ایران درباره سد سازی های ترکیه و به خصوص سد ایلیسو خط مشی روشنی را تعریف کردندو همه ما در این گفت و گو ها به دنبال معادله برد برد هستیم. در این کنفرانس پیشنهاد ایجاد کارگروه فنی برای رسیدگی به موضوع ایلیسو را ارائه دادیم تا با دقت ویژه ای سد سازی های کشور ترکیه  بررسی شود.»ابتکار درباره موافقت یا موافقت نکردن کشور ترکیه برای بازنگری در پروژه های آبی اش گفت:«دربحث مذاکرات فنی و تشکیل کارگروه های مشترک، ترکیه اعلام آمادگی کرده است و در راستای همین اعلام آمادگی نمایندگان این کشور در اجلاس بین المللی گرد و غبار درتهران شرکت کردند و ما امیدواریم نتایج خوبی حاصل شود.» وی به اظهارات معاون وزیرخارجه ترکیه مبنی بر سدسازی های ایران طی سال های اخیر اشاره و بیان کرد:« از  عمر وضع ضوابط زیست محیطی در ایران دو دهه می گذرد و سد سازی ها در کشور ما بر اساس ضوابط وضع شده زیست محیطی انجام می شود.انتظار داریم در سطح بین المللی نیز به ضوابط زیست محیطی توجه ویژه ای شود و شاهد احترام متقابل کشورها به حقابه تالاب ها، رودخانه ها،طبیعت و منابع زیر زمینی باشیم.» ابتکار با تاکید بر اینکه هر پروژه آبی بی تاثیر بر محیط زیست نیست، افزود: باید با توجه به شرایط، آسیب های احتمالی را مدیریت کرد و آن را به حداقل رساند. کارشناسان ایرانی و منطقه ای معتقدند پروژه های آبی ترکیه  بر ایران و چند کشور دیگر آثار سوء دارد که باید از آن جلوگیری کرد. به هرحال امیدواریم کشور ترکیه به آثار مخرب این سدسازی ها توجه ویژه ای کند و با همکاری و همفکری کشورهای مختلف، شاهد برطرف شدن این گونه آسیب ها باشیم.