ندای گیلان:تاریخ ، سندی روشن از نقش مهم دریاها و بنادر در شکل گیری کانونهای تمدن بشری و رونق کسب و کار و بازرگانی است، نقشی که نه تنها تا امروز باقی مانده بلکه با توجه به گسترش نیازمندی ها ، توانایی ها و ظرفیتها جایگاه و اهمیتی بیش از پیش یافته است

دریای خزر این بزرگترین دریاچه جهان نیز شاهد ظهور تمدنهای مختلف و ایجاد بنادر و تجارت ما بین کشورهای حاشیه بوده است .

بندرانزلی بعنوان یکی از قدیمی ترین و مهمترین بنادر حاشیه خزر که دروازه اروپا نیز نامیده می شد در حال حاضر بزرگترین و مجهزترین بنادر ایرانی حاشیه خزر است.

این بندرگاه که محل نقل و انتقال کالا به ۳۰ کشور دنیا است به لحاظ واردات و صادرات کالا و تجارت از اهمیت بسیاری برخوردار است .

اکنون گیلان از وجود بندرگاه انزلی و آستارا برخوردار است و دو بندر چمخاله و کیاشهر نیز بزودی از طریق بخش خصوصی و با نظارت سازمان بنادر فعال خواهند شد .

*نقش مهم بنادر در توسعه

معاونت دریایی سازمان بنادر و دریانوردی کشور در مورد نقش بنادر در اقتصاد گفت : توسعه زیرساختهای بندری و ارتقای تجهیزات و وسایل حمل و نقل دریایی علاوه بر اشتغال زایی و توسعه اقتصادی و اجتماعی منطقه ، تاثیر قابل توجهی در بهبود تولید ناخالص داخلی کشور خواهد داشت.

هادی حق شناس در مصاحبه با خبرنگار ایرنا یادآور شد : بنادر حاشیه دریای خزر قبل از فروپاشی شوروی سابق نقش سنتی داشتند و جایگاه بنادر خزر در کل بنادر ایران شاید کمتر از پنج درصد بود و به همین دلیل توجه چندانی به گسترش بنادر شمال نمی شد.

وی افزود : پس از فروپاشی شوروری سابق اهمیت و جایگاه بنادر شمالی تغییر یافت به همین دلیل سازمان بنادر برای بنادر ایرانی حاشیه خزر طرح جامعی تهیه و بخش عمده آن را نیز تاکنون اجرایی کرده است .

وی ، افزایش تعداد اسکله ها در بندرگاه انزلی و همچنین ایجاد بنادر جدید در ساحل ایرانی دریای خزر را از جمله اقدامات انجام شده عنوان کرد .

وی خاطرنشان کرد : از طرف دیگر با توجه به تغییراتی که در جمهوری های استقلال یافته از شوروی سابق ایجاد شده و تمایل هر یک از آنها برای داشتن روابط تجاری جداگانه و نقش آفرینی در کریدورهای ترانزیتی شمال جنوب و غرب شرق ، امروز اهمیت و جایگاه بنادر ایرانی دریای خزر قابل مقایسه با قبل نیست .

وی یادآور شد : در سالهای گذشته گاه بیش از ۵۰ درصد آهن آلات وارداتی یا بیش از ۵۰ درصد چوب وارداتی به کشور از انزلی بود و این نشانه اهمیت این بندرگاه است .

حق شناس خاطرنشان کرد : از سوی دیگر با توجه به تاسیس منطقه آزاد انزلی و قرار داشتن بندرگاه انزلی در محدوده این منطقه رژیم حقوقی منطقه آزاد بر بندر نیز اعمال و ظرفیت حقوقی جدیدی برای استفاده بیشتر از بندر فراهم شد.

وی تصریح کرد : به نظر می رسد با وجود رشد گردشگری و سفرهای مردم ایران به شمال کشور هنوز این سفرها به ساحل ختم می شود و گردشگری دریایی و سفرهای دریایی مسافری در شمال کمتر از جنوب کشور داریم .

حق شناس افزود : در صورت ایجاد امکانات مناسب اعم از کشتی مسافری و تسهیلات روادید ، فرصت بی نظیر گردشگری و سفر دریایی می تواند برای مردم ایران شکل بگیرد.

وی وجود فرودگاه ، منطقه آزاد و بندرگاه را امکانات زیرساختی مناسب برای گردشگری و سفر دریایی ، ترانزیت کالا و هم صادرات مجدد محصولات و کالا عنوان و خاطرنشان کرد تاکنون از این ظرفیتها کمتر استفاده شده است .

* لزوم استفاده بیشتر دولت از امکانات موجود در بنادر

معاونت دریایی سازمان بنادر و دریانوردی کشور متذکر شد : به نظر می رسد دولت باید از این امکانات بالقوه استفاده بیشتری بکند .

حق شناس این استفاده بیشتر را منوط به افزایش امکانات زیرساختی نظیر راه آهن ، توسعه راهها ، فرودگاه ، بندرگاه و خطوط کشتیرانی به ویژه کمک به راه اندازی خط کشتی مسافربری دانست .

اتصال و پیوند دریایی جمهوری های حاشیه دریای خزر (روسیه ، قزاقستان ،ترکمنستان و آذربایجان )، وجود بازار ۴۰۰ میلیون نفری منطقه و تبادل کالا و توسعه تجارت بین کشورهای حوزه این دریا ، بندرگاه انزلی را در موقعیت مهم و حساسی قرار داده است .

* موقعیت ممتاز بندرگاه انزلی

مدیرکل بنادر و دریانوردی گیلان گفت : بندرانزلی با ۱۰ پست اسکله و امکان تخلیه و بارگیری بیش از پنج میلیون تن کالا در سال به لحاظ موقعیت ممتاز جغرافیایی ، نقش مهمی در تسهیل تبادل کالاهای تجاری در منطقه به ویژه در بخش انرژی ایفا می کند.

سید علی نعیمی در گفت و گو با خبرنگار ایرنا اظهار کرد : برخورداری از مزایای مناطق آزاد تجاری ، ایجاد زیرساخت های مورد نیاز ، ارائه خدمات و تسهیلات مناسب در بخشهای مختلف ، نزدیکی به بزرگترین ذخایر نفت و گاز دریای خزر و همجواری با صنایع بزرگی همچون فولاد ، کاغذ و نساجی و امکان واردات غلات و آهن آلات موجب قرارگیری این بندر در کانون توجه سرمایه گذاران داخلی و خارجی شده است.

نعیمی تصریح کرد : تلاش بی وقفه در اجرای طرح های توسعه ای بندر شامل ساخت موج شکن های جدید ، احیای ۴۰ هکتار پسکرانه بندری و افزایش اسکله ها به ۲۴ پست نوید بخش افزایش ظرفیت بندر به بیش از دو برابر خواهد بود تا ضمن پاسخگویی به روند رو به رشد حجم عملیات ، موجبات اعتلای جایگاه بندرگاه انزلی در میان بنادر کشورهای حوزه دریای خزر فراهم شود.

وی در خصوص روند اجرای پروژه های عمرانی در این بندرگاه افزود : احداث موج شکنهای انزلی کاملا به اتمام رسیده و این موج شکن و حوضچه جدید بندر در سه ماهه نخست امسال قابل بهره برداری خواهد بود .

وی اضافه کرد : ضمنا این بندرگاه در جهت توسعه زیرساختها و محوطه سازی در حال ساخت پنج پست اسکله جدید و سایت پشتیبانی ۱۰ هکتاری است که امیدواریم ظرف ۳۰ ماه آینده این پروژه عظیم نیز به اتمام برسد .

نعیمی خاطرنشان کرد : بندرگاه انزلی با توجه به نقش پایلوت در کریدور شمال جنوب جایگاه بسزایی در واردات و صادرات و ترانزیت کالا در کشور دارد .

مدیرکل بنادر و دریانوردی گیلان ، ترانزیت غلات و خودرو از کشورهای حاشیه خزر و حاشیه خلیج فارس را یکی از مزیتهای مهم این بندرگاه عنوان کرد.

وی افزود : ضمنا بندرگاه انزلی به علت موقعیت بسیار ممتاز جغرافیایی و اقتصادی می تواند به عنوان مرکز داد و ستد محصولات کشاورزی و چوب از شمال ایران به کشورهای حاشیه خزر نقش آفرینی کند .

نعیمی تصریح کرد : با عنایت به استقرار کانتینرهای یخچال دار ،این بندرگاه می تواند در آینده نزدیک به عنوان مرکز صادرات محصولات کشاورزی و صیفی جات و تولیدات گلخانه ای استانهای شمالی انجام وظیفه نماید .

وی افزود : لازم به ذکر است توسعه زیرساختها در بندرگاه انزلی بر اساس برنامه زمان بندی از پیش تعیین شده و قرار گرفتن در کریدور شمال جنوب، در جهت ارتقای محصولات صادراتی بوده است .

به گفته وی از این رو صادرات مواد معدنی ، به ویژه سیمان ، کلینکر ، سنگ آهن و مواد غذایی از این بندرگاه در حال حاضر انجام می شود .

مدیرکل بنادر و دریانوردی گیلان متذکر شد : بندرگاه انزلی با توجه به اسکله مجهز به لوله و دوش نفتی قابلیت پهلوگیری کشتی های سوختی در جهت حمل و نقل آن را دارد .

وی یادآور شد : بندرگاه انزلی دارای اسکله رو – رو ، کامیون رو و همچنین اسکله مجهز اختصاصی مسافری و پایانه پیشرفته و مجهز مسافری است که این پایانه که تجهیز آن در سال جاری به اتمام رسید در کلیه کشورهای حاشیه خزر بسیار مورد توجه قرار دارد.

مدیرکل بنادر و دریانوردی گیلان ابراز امیدواری کرد با توجه به اهمیت موضوع و جذابیت بسیار طبیعت زیبای شمال و حمایتهای بی دریغ سازمان بنادر و دریانوردی در این خصوص هرچه سریعتر با تمهیدات لازم بتوان مسیر مسافری بین بندرگاه انزلی با بنادر حاشیه خزر خصوصا باکو راه اندازی شود .

وی خاطرنشان کرد : ضمنا بین بندرگاه انزلی و بندر ترکمن باشی در ترکمنستان توافقهایی در ارتباط با توسعه حمل و نقل کالا به ویژه استفاده از اسکله رو – رو (حمل اتومبیل با کشتی ) در حال انجام است .

به گفته وی با عنایت به اهمیت بندرگاه انزلی برای تجار حاشیه خزر امید است با توسعه زیرساختها این بندر به جایگاه واقعی خود بعنوان بندر شماره یک حاشیه خزر برسد .

* آستارا بندر راهبردی غرب کشور

مدیرکل بنادر و دریانوردی گیلان در ادامه از بندر آستارا بعنوان بندر راهبردی مهم غرب کشور یاد و خاطرنشان کرد : این بندر هم اکنون با یک پست اسکله مشغول فعالیت تخلیه و بارگیری است .

وی تصریح کرد : طراحی این بندر برای سه پست اسکله تجاری و یک پست اسکله سوختی انجام شده است که می بایست در برنامه زمان بندی از پیش تعیین شده در یک مهلت زمانی پنج ساله اجرا شود .

نعیمی خاطرنشان کرد : با توجه به اهمیت این بندر ، سازمان بنادر کلیه تمهیدات لازم را برای ارتقای این بندر انجام و در انتهای سال ۹۳ اراضی این بندر به عنوان منطقه ویژه اقتصادی مورد تصویب مجلس قرار گرفت .

وی متذکر شد : این ظرفیت بسیار بالا و مهم برای استان گیلان فرصتهای سرمایه گذاری بسیاری را در این منطقه ویژه در بر خواهد داشت .

* شتاب سرمایه گذاری در بنادر گیلان

مدیرکل بنادر و دریانوردی گیلان خاطرنشان کرد : سرمایه گذاری در بنادر استان از طریق بخش خصوصی و حمایتهای بی دریغ سازمان بنادر و دریانوردی شتابی بیش از پیش گرفته است .

وی افزود : بزودی پروژه هایی مانند سیلوی غلات، مخازن روغن ، انبارهای اختصاصی با انتخاب سرمایه گذاران منتخب در بندرگاه انزلی شروع خواهد شد که این موضوع پس از پی گیری های بسیار سازمان مورد توجه بسیار مسئولان استانی قرار گرفته است .

وی با بیان این که یکی از موضوعات با اهمیت برای سازمان بنادر استفاده از بخش خصوصی در انجام مراحل کاری در بنادر کشور است ،تاکید کرد : سازمان در کلیه موضوعات همکاری و مساعدتهای لازم را در جهت جذب سرمایه گذاران بخش خصوصی در ایجاد زیرساختهای بندری و همچنین تولیدی انجام می دهد.

* ضرورت اتصال بندر به راه آهن

نعیمی در ادامه اتصال بندرگاه به خط ریلی سراسری کشور را به لحاظ تاثیر در تبادل کالا یکی از آرزوهای بزرگ بنادر گیلان به مرکزیت بندرگاه انزلی عنوان و ابراز امیدواری کرد با حضور رییس جمهور و پیگیری استاندار گیلان عملیات اجرایی مسیر ریل گذاری رشت – انزلی شروع و سپس در زمان مناسب عملیات اجرایی مسیر رشت به آستارا به لحاظ اهمیت موضوع صورت گیرد.

وی اظهار کرد : در صورت اجرای این امر مهم می توان برای ترانزیت کالا از بندرگاه انزلی به جنوب کشور و حاشیه خلیج فارس از ریل سراسری استفاده کرد.

وی با اشاره به تخلیه و بارگیری دو میلیون و ۶۹۷ هزار و ۶۸ تن کالا در بندرگاه انزلی طی سال گذشته با رشد ۲۱ درصدی نسبت به سال ماقبل گفت : امید است این افزایش در سال ۹۴ هم ادامه داشته باشد .

مدیرکل بنادر و دریانوردی گیلان در خاتمه اظهار کرد : امکان استفاده از حمل و نقل چند وجهی با توجه به اهتمام دولت در اتصال این بندر به راه آهن سراسری و تکمیل بزرگراه قزوین – رشت ، همجواری با فرودگاه بین المللی رشت و قرارگیری در مسیر کریدور شمال – جنوب با توجیه پذیری اقتصادی ، جذابیت ترانزیت کالا از طریق این بندر را دوچندان خواهد کرد.

قرار گرفتن در مسیر کریدور ترانزیتی بین المللی شمال – جنوب، نزدیکی به بنادر آستراخان و لاگان در روسیه ، ترکمن باشی در ترکمنستان ، اکتائو در قزاقستان و باکو در آذربایجان، ارتباط با بازارهای منطقه ای و دسترسی به بازار مصرف بالای کشورهای حاشیه خزر، واقع شدن در محدوده منطقه آزاد و تسهیلات و امکانات ویژه برای صاحبان کالا، تجار و سرمایه گذاران، نزدیکی به فرودگاه بین المللی رشت، مسیر دسترسی زمینی مناسب به استان های همجوار، نزدیکی به بزرگترین ذخایر نفت و گاز دریای خزر از جمله مزایای بندرگاه انزلی بشمار می آید.

بنادر گیلان می توانند در صورت تکمیل زیرساختهای مرتبط بعنوان سکویی برای جهش اقتصادی استان ، منطقه و حتی کشور نقش آفرینی کنند .