ندای گیلان-پریماه ایمن طلب:دیابت یا بیماری قند به قندخون بالای۹۶ تا ۱۱۲میلی گرم در دسی لیتر گفته می شود.

دراین بیماری توانایی تولید هورمون انسولین دربدن ازبین می رود یا دربرابر انسولین مقاوم شده وبنابراین انسولین تولیدی نمی تواند عملکرد طبیعی خودرا انجام دهد.نقش اصلی انسولین پایین آوردن قندخون توسط سازوکارهای مختلف است.

دیابت بارداری:

در دوران بارداری،برخی از زنان سطح خون بالایی دارند.این بیماری به عنوان دیابت بارداری(GDM)شناخته می شود.دیابت بارداری به طور معمول بین هفته های ۲۴ام و ۲۸ام بارداری ایجاد می شود.حاملگی می تواند حتی نواقص خفیف ترشح انسولین را آشکارکند.این منجر به ایجاد عدم تحمل به گلوکز ودیابت بارداری می شود.

دیابت بارداری ‎٪۳۸ ازبارداری ها را درگیر می کند وهمچنین یکی ازعوامل خطر برای نتایج بد بارداری است.همچنین این وضعیت مستقلأ میتواند باعث ایجاد دیابت نوع۲ شود.

تحقیقات نشان داده اند که ‎٪۵۰ از این زنان طی۳۰۲۰ سال بعددچار دیابت خواهندشد.درسال های اخیر افزایش میزان ابتلا به دیابت بارداری مشاهده شده است.فاکتورهای ایجاد کننده متعددی برای این افزایش مطرح شده اند.

چه عواملی باعث دیابت بارداری می شوند؟

علت دقیق دیابت بارداری ناشناخته است،اما احتمالا هورمون ها دراین امر نقش دارند.هنگامی که باردار هستید،بدن مقادیر بیشتری ازبرخی هورمون هارا تولید می کند،ازجمله:

۱_لاکتوژن جفت انسانی(HPL)
۲_هورمون هایی که مقاومت به انسولین را افزایش می دهند.
این هورمون ها روی جفت مادر باردار اثر می گذارد وبه پایداری بارداری کمک می کند.باگذشت زمان،میزان این هورمون ها در بدن مادر باردار افزایش یافته وممکن است بدن مادر باردار دربرابر انسولین که هورمون تنظیم کننده قندخون است،مقاوم کنند.
چه کسانی در معرض ریسک دیابت بارداری هستند؟
۱-مادرانی که سابقه دیابت خانوادگی داشته باشند
۲_قبل از بارداری اضافه وزن داشته باشند
۳_در حین بارداری افزایش وزن بیش ازحد طبیعی را داشته باشند
۴_سابقه سندرم تخمدان پلی کستیک داشته باشند(PCOS)
۵_مدتی گلوکورکورتیکوئیدها را مصرف کرده باشند
۶_سابقه تولد نوزاد مرده یاسقط درگذشته داشته باشند
۷_سابقه تولد نوزاد بیش از ۴کیلوگرم دربارداری گذشته داشته باشند
۸_وجود قند در ادرار
۹_داشتن مایع آمنیوتیک بیش ازحد(هیدرآمنیوس)
۱۰_سابقه ابتلا به دیابت بارداری در بارداری قبلی میزان خطر دیابت بارداری را دربارداری های بعدی ۲تا۳برابر می نماید.

علائم دیابت بارداری چیست؟

گاهی دیابت بارداری بدون علائم خاصی بوده وگاهی ممکن است علائم خفیفی چون:
خستگی،تاری دید،تشنگی بیش از حد(پرنوشی) و نیاز بیش از حد به ادرار کردن را داشته باشند.

دیابت بارداری چگونه تشخیص داده می شود؟

ازطریق آزمایش قندخون ناشتا و تست چالش گلوکز تک مرحله و دومرحله ای.

عوارض دیابت بارداری چیست؟

دیابت بارداری می تواند شامل عوارض ایجادشده برای مادر و جنین و نوزاد متولد شده شودکه از جمله به برخی آنها میتوان اشاره کرد؛

۱_افزایش فشارخون مادر
۲_پلی هیدرآمنیوس
۳_ارگانومالی
۴_تروما یا آسیب حین تولد(دیستوشی)
۵_افزایش نیاز به عمل سزأرین
۶_افزایش احتمال تولدنوزاد باوزن بالا درهنگام تولد
۷_ابتلا به دیابت نوع۲ بعداز بارداری
۸_مشکلات تنفسی نوزاد
۹_ایجاد اختلالات متابولیکی درنوزاد از قبیل هیپوگلیسمی،افزایش بیلی روبین خون.

تحقیقات اخیر نشان داده زنانی که بابرنامه منظم قبل و درطول بارداری به ورزش می پردازند،کمتر به دیابت بارداری مبتلا می شوند.
مطالعات بر روی۲۱۷۵۶ زن که قبل ازبارداری دارای فعالیت فیزیکی بودند نشان دادکه این عده ‎٪۲۳کمتر به دیابت بارداری مبتلا می شوند.
به علاوه،به منظور کنترل دیابت بارداری و حفظ سلامت مادر و نوزاد،داشتن برنامه منظم ورزشی قبل و درطول بارداری توصیه می شود.

ورزش یکی از اصول اساسی درمان به شمار می آید.همانطور که می دانید ورزش همراه با برنامه غذایی صحیح،در کنترل قندخون نقش اصلی را دارد.در صورتی که مادر باردار سابقه ورزشی داشته وقبل بارداری ورزش به طور منظم هفته ای۲_۳بار داشته،توصیه می شود با مربی مخصوص ورزش های دوران بارداری جهت انجام فعالیت ورزشی حین بارداری باصلاح دید پزشک،ورزش خودرا آغاز نماید.

اگر مادری سابقه ورزشی نداشته با پیاده روی منظم روزانه وهمچنین استفاده از مربی مخصوص ورزش های دوران بارداری می تواند سلامت خود ونوزاد خودرا تأمین نماید.

دیابت بارداری چگونه کنترل و درمان می شود؟

توصیه ما به مادران باردار مبتلا به دیابت بارداری،ورزش منظم(قبل،حین،بعداز بارداری)و تغذیه سالم و چک کردن قندخون ناشتا وهمچنین چک کردن قندخون قبل وبعداز وعده های اصلی درصورت صلاح دید پزشک درمان دارویی می باشد.

توصیه های غذایی؛

۱-استفاده از پنج گروه اصلی غذایی(نان و غلاتشیر ولبنیاتگوشت،تخم مرغ،حبوبات،مغزهامیوه ها وسبزیجات)و رعایت تعادل وتناسب در رژیم غذایی در پیشگیری ازدیابت بارداری بسیار مؤثر است.
۲_محدود کردن مصرف قندو شکر وغذاهای حاوی آن ها
۳_مصرف وعده های غذایی به طور منظم(سه وعده اصلی وسه میان وعده)
۴_استفاده از نان های سبوس دار و حبوبات
۵_پرهیز از مصرف غذاهای پرچرب و سرخ شده،مصرف بیشتر غذاها به شکل آب پز و بخارپز وکبابی
۶_نوشیدن آب کافی درطول روز
۷_کم کردن مصرف نمک تاحد امکان
۸_محدود کردن فست فود وغذاهای کنسروی.

رئیس کمیته توسعه فعالیت بدنی زنان و خانواده هیئت همگانی استان گیلان
ماما-ارشد تغذیه ورزشی