به گزارشندای گیلان، در پی انتشار اخباری از وجود سم آفلاتوکسین در شیرهای پاستوریزه معاون غذا و داروی دانشگاه علوم پزشکی تبریز گفت: اخبار منتشر شده مبنی بر این‌که 62 درصد از شیرهای مصرفی مردم تبریز حاوی سم آفلاتوکسین هستند، صحت ندارد.

محبوب نعمتی اظهار کرد: آزمایش‌ها نشان می‌دهد که طی سال‌های اخیر، میزان آفلاتوکسین در شیر روند کاهشی داشته و در این رابطه نیز اخیرا اظهارنظرهای غیرکارشناسی ارایه شده است.

وی ادامه داد: مردم با خیال راحت می‌توانند شیرهای پاستوریزه را مصرف کنند.

امیرحسین بهداد، مدیرکل دامپزشکی آذربایجان شرقی نیز در جلسه شورای گفت‌وگوی دولت و بخش خصوصی در این رابطه اعلام کرد: حدود 70 مورد آزمایش آفلاتوکسین از نهاده‌های دامی انجام شد و حتی یک مورد مثبت گزارش نشده است.

آفلاتوکسین‌ها (Aflatoxin) سموم قارچی طبیعی هستند که از گونه‌های قارچ آسپرژیلوس مانند آسپرژیلوس فلاووس(Aspergill flavus)، اسپرژیلوس پارازیتیکوس (A.parasiicus) و آسپرژیلوس نومیوس (A. nomius) منشأ می‌گیرند. این قارچها معمولاً ذرت، یا بادام زمینی و پسته را به راحتی آلوده می‌کنند، در حالیکه گندم، جو بارلی و برنج به این قارچها معمولاً مقاومتر هستند. آفلاتوکسین‌ها انسان را از طریق مواد غذایی آلوده مانند تخم مرغ، شیر و محصولات لبنی آلوده می‌کنند و می‌توانند سرطانزا باشند. در سال ۱۹۸۵، سازمان غذا و دارو آمریکا میزان مایکوتوکسین‌های مجاز در مواد غذایی را تعیین کرد.

بیشتر از ۲۰ نوع آفلاتوکسین وجود دارد، اما چهار نوع اصلی آن شامل G1، B2، B1 و G2 می‌باشد. افلاتوکسین‌های M2,M1 به ترتیب متابولیتهای ناشی از هیدروکسیله شدن افلاتوکسین‌های B2,B1 می‌باشند. آفلاتوکسین‌های M1 و M2 برای اولین بار از شیر دامهایی که با خوراک آلوده تغذیه شده بودند، جدا شدند. میزان سمیت آفلاتوکسین‌ها به ترتیب ذیل می‌باشد: B1>G1>B2>G2.

سم آفلاتوکسین مقاوم به حرارت می‌باشد و در درجه حرارت ۲۳۷ تا ۳۰۶ درجه سانتیگراد مضمحل می‌شود؛ بنابراین، پاستوریزاسیون شیر نمی‌تواند علیه سم آفلاتوکسین M1 مؤثر باشد. آواستی و همکارانش در سال ۲۰۱۲ گزارش کرده‌اند که نه پاستوریزاسیون و نه جوشاندن شیر باعث کاهش سطح آفلاتوکسین M1 نمی‌شود. بو دادن پسته در درجه حرارت ۹۰، ۱۲۰ و ۱۵۰ درجه سانتی گراد برای ۳۰، ۶۰ و ۱۲۰ دقیقه باعث کاهش سطح آفلاتوکسین بمیزان ۱۷ تا ۶۳ درصد می‌گردد. بعلاوه، پخت قلیایی و خیساندن ذرت برای درست کردن تورتیلا میزان آفلاتوکسین را بمیزان ۵۲٪ کاهش می‌دهد.

در سال ۱۹۷۴، یک بروز عمده بیماری هپاتیت بعلت آفلاتوکسید در ایالت گجرات و راجستان هند گزارش شد که منجر به مرگ ۱۰۶ نفر شد. این بروز دو ماه طول کشید و محدود به یک فرقه ای بود که قوت غالب آنها، ذرت، آلوده به آفلاتوکسین شده بود. آنالیز ابتدایی ثابت کرد که مصرف آفلاتوکسین فلاووس باعث این بروز شده‌است. بروز دیگری از آفلاتوکسی که هم انسان و هم سگ‌ها را گرفتار کرد در شمال غربی هند در ۱۹۷۴ گزارش شد. بیشتر موارد بروز گزارش شده از مناطق روستایی مناطق شرقی کنیا در سال ۲۰۰۴ ناشی از مصرف محصول ذرت خانگی آلوده به کپک بود. در سال ۲۰۱۳، کشورهایی در اروپا شامل رومانی، صربستان و کرواسی مواردی از آلودگی شیر با آفلاتوکسین را در سطح کشور از خود گزارش کردند.