به گزارش ندای گیلان،فضلی چرمن معاون وزیر امور خارجه ترکیه در خاورمیانه و رییس هیات ترکیه در حاشیه کنفرانس بین‌المللی مقابله با گرد و غبار در جمع خبرنگاران افزود: زمانی که برای اقدامی در ترکیه تصمیم‌گیری می‌کنیم، دقت لازم را داریم تا آسیبی به برادران همسایه خود نزنیم بنابراین پیش از شروع احداث سد، تحقیقات جامعی در مورد تاثیرات زیست‌محیطی آن در ترکیه و کشورهای همسایه انجام داده‌ایم.

معاون وزیر امور خارجه ترکیه در خاورمیانه اظهار کرد: به نظر من مطالب نادرستی در مورد تاثیر زیست‌محیطی سد ایلیسو به کشورهای پایین دست گفته شده است. در یکی، دو سال اول مخازن سد که باید پر شوند صد البته در کشورهای پایین دست تاثیر می‌گذارد اما بعد از پایان یک بازه زمانی دو تا پنج ساله و پر شدن مخازن می‌توانیم نقش مثبتی برای کشورهای پایین دست ایفا کنیم و زمانی که یک یا چند کشور در منطقه با خشکسالی مواجه شوند میزان آب مورد نیاز را در اختیار قرار می‌دهیم.

فضلی چرمن در پاسخ به این پرسش که آیا این رفتار ترکیه نوعی اعمال قدرت در منطقه محسوب می‌شود یا نه، گفت: آیا این یک مصاحبه است و شما خبرنگار و فعال محیط زیست هستید؟ این نوع پرسش کردن اصلا ژورنالیستی نیست.

وی در پاسخ به این پرسش که آیا توافق دوجانبه‌ای بین ترکیه و عراق وجود دارد، اظهار کرد: در مورد سازوکارهای مختلف با عراق گفت‌وگو و رایزنی کرده‌ایم. مشکلی که باید مورد توجه قرار گیرد، مساله امنیت در منطقه است. در حال حاضر عراق و سوریه در آتش هستند و این دولت‌ها نمی‌توانند به تعهدات خود عمل کنند، زیرا داعش در این کشورها جهنمی ایجاد کرده است. بنابراین اگر توافقات جامع و مستحکمی با کشورهای پایین دست نظیر عراق و سوریه داشته باشیم، این دولت‌ها قدرت کافی برای اجرای این قراردادها ندارند.

رییس هیات ترکیه در کنفرانس بین‌المللی مقابله با گرد  و غبار افزود: اگر مشکلی با عراق داشته باشیم، ترکیه و عراق می‌توانند با یکدیگر مذاکره کنند و نیازی به دغدغه و نگرانی شما برای عراق نیست.

فضلی چرمن در پاسخ به این مساله که اثرات خشکسالی در عراق و سوریه در قالب گرد و غبار ایران را تحت تاثیر قرار می‌دهد گفت: اگر اینطور است اجازه بدهید در سطح منطقه در این باره صحبت کنیم ولی خواهش می‌کنم انگشت اتهام را به سمت ترکیه نگیرید.

رییس هیات ترکیه در کنفرانس بین‌المللی مقابله با گرد  و غبار اظهار کرد: اگر می‌خواهیم همکاری داشته باشیم بحث‌ها و مذاکرات باید عاری از سرزنش کردن طرف مقابل باشد و باید با نیت مثبت صورت گیرد. در همین سوالات مطرح شده چاشنی سرزنش وجود دارد.

رییس هیات ترکیه در همایش بین‌المللی مقابله با گرد و غبار در پاسخ به این پرسش که آیا ترکیه در جریان سدسازی‌ها به رعایت حقابه کشورهای پایین دست توجه می‌کند، گفت: ما حقابه را به طور کامل متوقف نمی‌کنیم بلکه با توجه به سدهای مختلف تصمیم می‌گیریم. یک واقعیت اساسی آن است که باید ابتدا مخزن سد پر شود  و برای پر شدن مخزن احتیاج به زمان داریم. به طور فرضی اگر کل آب را قطع کنیم، سد ایلیسو دوساله پر می‌شود و اگر 50 درصد آب را رها کنیم، 4 ساله و اگر 25 درصد آب را رها کنیم، 8 ساله پر می‌شود. این فرضیات برای پر شدن مخزن سد متصور است.

وی افزود: این فرضیات مشخص می‌کند که تکلیف حقابه پایین دست چه می‌شود و در چه بازه زمانی سد پر می‌شود. از سوی دیگر ما آنگونه ظالم و از انسانیت به دور نیستیم و به تحولات پایین دست توجه می‌کنیم.

فضلی چرمن در مورد اینکه برخی آثار باستانی در اثر ساخت سد ایلیسو زیر آب می‌آورد اظهارکرد: در ترکیه روی این موضوع بحث‌ها و گفت‌وگوهای بسیاری شد و علی‌رغم مخالفت‌ها روی این موضوع پیگیری‌ها صورت گرفت. یکی از مقابر باستانی که جزو سرمایه‌های برگشت‌ناپذیر بود را دو کیلومتر جابه‌جا کرده و به بالادست بردیم تا زیر آب نرود، بنابراین فعالیت‌های بشری از قبیل سدسازی بدون تاثیر نیست و تاثیر داخلی و خارجی دارد ولی سد منافع و مزایایی ایجاد می‌کند. این فقط در ترکیه نیست بلکه در ایران نیز سدسازی منافعی دارد.

رییس هیات ترکیه در همایش بین‌المللی مقابله با گرد و غبار اظهار کرد: ما به پروژه گاپ افتخار می‌کنیم و مطمئن هستیم که تاثیرات مثبت آن بیشتر از تاثیرات منفی آن برای ترکیه و سایر کشورها است. ما اعتقادات راسخ و تغییر ناپذیر در این زمینه داریم. تا زمانی که شما براساس آمار و نتایج علمی ادعای خود را مطرح کنید. نه فقط براساس ادعاهای بی پایه و اساس.

فضلی چرمن تاکید کرد: ما از همایش‌ها، گفتمان‌ها و گفت‌وگوها استقبال می‌کنیم. شما نباید بدون آمار از ما انتقاد کنید.

رییس هیات ترکیه در همایش بین‌المللی مقابله با گرد و غبار در مورد استفاده سیاسی ترکیه از منابع آب اظهار کرد: ما این کار را نمی‌کنیم. هیچ وقت از آب به عنوان ابزار سیاسی استفاده نکرده‌ایم. یک مورد به ما نشان دهید تا به حال ترکیه از آب به عنوان ابزار سیاسی استفاده کرده باشد.