به گزارش نداي گيلان: ایده طرح تفکیک «آب شرب» و «آب بهداشتی» در ایران، سابقه ای بیش از یک دهه دارد که البته این مبحث در سالی که از سوی مقام معظم رهبری «سال اصلاح الگوی مصرف» نامیده شد جدی تر مطرح شد و بار دیگر در دستور کار متولیان امور آب کشور قرار گرفت.

از سوی دیگر وضعیت آب در جهان به ویژه در کشورهایی که میانگین بارندگی آن ها از متوسط جهانی کمتر است، ایجاب می‌کند که تولید ومصرف آب سازماندهی و برای مصرف آب «نقاط هدف» تعیین شود.

در حال حاضر در ایران که در منطقه خشک و نیمه خشک جهان قرار دارد آب با هزینه های گزاف تولید و با هزینه های بسیار سنگین تصفیه می شود و سپس در پروسه های هزینه بر تبدیل به آب قابل شرب می شود و در شبکه توزیع شهری قرار می گیرد و این درحالیست که تنها 6 درصد از آن به مصرف شرب انسانی می رسد و مابقی صرف مصارف بهداشتی (شست و شو) ، آبیاری فضای سبز خانگی و استحمام می شود و در واقع بخش اعظمی از هزینه های تولید آب شرب در پروسه مصرف، به هدر می رود.

جداسازی آب شرب و خانگی اقتصادی نیست

تصمیم جداسازی آب شرب و آب بهداشتی باهدف جلوگیری از هزینه های بسیار سنگین تحمیل شده به اقتصاد کشور است اما آبی ها معتقدند که این مساله سرمایه گذاری گزافی را می طلبد که شاید اجرایی شدن آن صرفه اقتصادی نداشته باشد تا جایی که به گفته علیرضا نوذری‌پور قائم مقام شرکت آب و فاضلاب استان تهران این امر در شرایط فعلی صرفه اقتصادی نیست و لزومی در اجرایی شدن آن وجود ندارد.

وی با بیان اینکه جداسازی دو شبکه خانگی و شرب هزینه زیادی را به کشور تحمیل می‌کند،اظهار کرد: برای این مساله روش‌های گوناگونی وجود دارد اما برای مناطقی که آب با کیفیت دارند توصیه نمی‌شود.

به گفته قائم مقام شرکت آب و فاضلاب استان تهران در حال حاضر در برخی شهر‌ها مانند قم و زاهدان ایستگاه‌های برداشت راه‌اندازی شده است که هزینه کمتری را نسبت به جداسازی دو شبکه دارد و همچنین می‌توان در برخی شهر‌ها مکان‌هایی را برای توزیع آب بسته‌بندی ایجاد کرد و از این طریق امکان جداسازی آب شرب و خانگی را به‌وجود آورد.

نوذری پور با بیان اینکه هر کدام از این روش‌ها هزینه زیادی را در بر دارد،اظهار کرد:باید برای جداسازی آب شرب و خانگی تدابیر درستی اندیشیده شود به طوری که قبل از اجرایی شدن تمام موازین آن مورد بررسی قرار بگیرد و این امر در مکان‌هایی که صرفه اقتصادی دارد اجراییی شود.

خرید آب بسته‌بندی در برنامه وزارت نیرو

از سوی دیگر علیرضا دائمی معاون وزیر نیرو در امور برنامه‌ریزی و اقتصادی برای اجرایی شدن این طرح توزیع آب بسته بندی را در برنامه وزارت نیرو خواند و معتقد است که با توجه به هزینه هایی زیاد این طرح باید این امر به تدریج صورت بگیرد.

به گفته وی، اعتقاد وزارت نیرو بر این است که باید مصرف خانگی نیز از استاندارد بالایی برخوردار باشد، چرا که این مصرف برای استحمام و شست‌وشوی مواد خوراکی مورد استفاده قرار می‌گیرد، لذا استاندارد‌بودن آن یکی از مهم‌ترین نکات در نظر گرفته شده برای وزارت نیرو است.

دائمی در خصوص نحوه‌ی عملکرد این طرح گفت: این کار باید به صورت نمونه در برخی شهرها که مشکلات کمتری دارند مانند شهرهای جدید صورت بگیرد که البته در حال حاضر در برخی شهرها مانند قم که شبکه آب شرب آن‌ها کیفیت مناسبی دارد شبکه توزیع را جدا کرده‌ایم، اما مساله مهم در این زمینه رعایت استاندارد و در نظر گرفتن معیارهای کیفی است.

معاون وزیر نیرو در امور برنامه‌ریزی و اقتصادی با بیان این‌که ممکن است برخی مکان‌ها اصلا نیازی به انجام این کار نداشته باشند، افزود: به ندرت در جهان سیستم دو شبکه‌ای وجود دارد و با توجه به این‌که این کار هزینه‌بر است و سرمایه زیادی می‌خواهد باید تمام جوانب آن در نظر گرفته شود.

به گفته دائمی، در حال حاضر آبی که به عنوان آب شرب و خانگی توزیع می‌شود، کیفیت مطلوبی دارد و قصد نداریم که میزان این کیفیت را کاهش دهیم اما گفتنی است که اجرایی شدن این طرح نه تنها برای دولت بلکه برای مردم نیز هزینه‌بر است چرا که هزینه توزیع آب بسته‌بندی 500 برابر آب شیر محاسبه می‌شود.

ناچاریم در آینده نسبت به تفکیک سامانه شرب از سامانه آب بهداشتی اقدام کنیم

علاوه بر این نیز حمیدرضا جانباز مدیر عامل شرکت آب و فاضلاب کشور معتقد است که ناچاریم در آینده نسبت به تفکیک سامانه شرب از سامانه آب بهداشتی اقدام کنیم و منظور از این امر این است که در یک شبکه آب بهداشتی مورد نیاز مصرف کنندگان را تامین و در یک سامانه نسبت به توزیع آب بسته‌بندی، سیستم ایست گاه های برداشت و آب لوله‌کشی اقدام کنیم.

وی با بیان این که در حال حاضر سهم ایران در مصرف آب شرب در کشور تنها حدود 6 درصد است، گفت: کاهش کیفیت ما را ناچار به تفکیک سامانه آب شرب و آب بهداشتی می‌کند.

جانباز با بیان این که داشتن دو سامانه یکی از کارهای مهم در حوزه آب کشور است، اظهار کرد: در شهر تهران که آب با کیفیت توزیع می‌شود نیازی به انجام این کار نیست اما در نقاطی که کیفیت آب پایین است مانند ساوه، سیستان و بلوچستان و … باید به سراغ سامانه‌هایی برویم که آب با کیفیتی را توزیع می‌کنند.

مدیر عامل شرکت آب و فاضلاب کشور در خصوص نحوه انجام این کار گفت: اولویت ما برای اجرایی کردن این طرح شهرهایی است که کیفیت آب کمتری دارند و در آینده‌ای نزدیک در شهر رفسنجان نیز این کار را عملیاتی می‌کنیم.

با توجه به بحرانی بودن شرایط آبی کشور این طرح می تواند مفید واقع شود اما واضح است که اجرایی شدن هر طرحی وابسته به اتخاذ تدابیر و سرمایه‌گذاری است وباید همچنان منتظر ماند تا تدابیر دولت در این زمینه اتخاذ شود.