به گزارش ندای گیلان؛طرح موضوع گشایش دفتر نمایندگی اتحادیه اروپا در تهران طی هفته های اخیر واکنش های مثبت و منفی را به دنبال داشته است. برخی، راه اندازی چنین دفتری را بسترساز تقویت همکاری های تهران و بروکسل (پایتخت اتحادیه) در حوزه های مختلف می دانند و در مقابل، عده ای آن را به معنای ایجاد مجرایی برای نفوذ و جاسوسی غرب قلمداد می کنند.
ادامه «گفت وگوهای سطح بالا» میان مقام های ایران و اتحادیه اروپا در کنار تصویب قطعنامه گسترش و عادی سازی روابط با ایران درپارلمان اروپا از جمله گام های رو به جلویی است که طی ماه گذشته (آبان ماه) با هدف بهبود روابط برداشته شده و می تواند شرایط گشایش دفتر اتحادیه را فراهم آورد.
امروز اتحادیه اروپا در 140 کشور جهان دفتر نمایندگی دارد. این که گشایش دفتر نمایندگی اتحادیه در تهران چه فرصت یا چالش هایی را برای ایران به دنبال خواهد داشت، موضوعی است که کارشناسان در گفت وگو با ایرنا به آن پرداختند.

*** پاسخی به دغدغه های مخالفان بازگشایی دفتر اتحادیه اروپا
همچنان که اشاره شد، پس از مطرح شدن موضوع راه اندازی دفتر اتحادیه اروپا در تهران، برخی آن را دریچه ای برای نفوذ و جاسوسی غرب در ایران عنوان کردند. «سیدعلی خرم» نماینده پیشین ایران در مقر اروپایی سازمان ملل متحد در گفت وگو با گروه پژوهش و تحلیل خبری ایرنا، در خصوص چنین انگاره ای اظهار کرد: به این افراد باید گفت که آیا سفارت های دیگر همچون سفارت فرانسه، آلمان یا ایتالیا نمی توانند جاسوسی کنند؟! این افراد بیشتر به دنبال بهانه گیری هستند زیرا هیچ مانعی بر سر راه گشایش نمایندگی اتحادیه وجود ندارد.
به باور این مدرس دانشگاه، اعتراض به بازگشایی دفتر نمایندگی اتحادیه در تهران تنها هدف تضعیف دولت یازدهم را دنبال نمی کند. خرم با بیان اینکه برای مخالفان فرقی نمی کند در کدام دولت چنین رخدادی صورت گیرد، گفت: اشتباه آنان این است که نمی دانند ایران بر اساس کنوانسیون دیپلماتیک وین موظف است وقتی از امکانات کشوری استفاده می کند، همان امکانات را در اختیار کشور مقابل قرار دهد. ایران سال ها است که در اتحادیه اروپا سفارت دارد و اقدام هایی فراتر از دفتر اتحادیه اروپا در ایران انجام می دهد. بنابراین نباید این نمایندگی را لانه فساد دانست زیرا فعالیت های نمایندگی ها در 2 کشور متقابل است.
به باور دیپلمات پیشین ایران، این حق متقابل اتحادیه اروپا است که در ازای سفارت ایران در اروپا، در ایران نمایندگی داشته باشد. وی در ادامه به پیشینه گفت وگوهای تهران- بروکسل اشاره کرد و افزود: در دولت اصلاحات بر سر بازگشایی نمایندگی اتحادیه اروپا در ایران توافق صورت گرفت و این موضوع جدیدی نیست.
نماینده پیشین ایران در ژنو ادامه داد: در صورت ایجاد فشار بر کشورمان به خاطر مسائل حقوق بشری، ایران باید با تکیه بر گفت وگو از حق خود دفاع کند. تاکنون در «شورای حقوق بشر» در ژنو یا «کمیته حقوق بشر» در نیویورک قطعنامه های حقوق بشری علیه ایران صادر شده است. اگر ایرادهای حقوق بشری به جا است که باید در صدد رفع آن برآمد، اگر هم حق با ایران بود باید برای احقاق حق خود دفاع کند. پاک کردن صورت مساله راه حل نیست.
«علی بیگدلی» مدرس دانشگاه و تحلیلگر مسائل بین المللی نیز در گفت وگو با پژوهشگر ایرنا اتهام نفوذ و جاسوسی برای دفتر اتحادیه اروپا در تهران را رد و تاکید کرد: اینها بهانه است و مخالفان نمی خواهند که ایران در عرصه بین المللی فعالیت کند زیرا به هر میزان که ایران با جامعه بین المللی در ارتباط باشد و قوانین بین المللی را رعایت کند، بسیاری از آنان منافع خود را در کشور از دست می دهند. منافع بسیاری از این افراد در آشفتگی بازار ایران تامین می شود و نظم و انضباط این منافع را از بین می برد. نمایندگی کشورهای بسیاری در ایران وجود دارد که اگر قرار بر جاسوسی باشد، نمایندگی های آنها نیز می توانند این کار را انجام دهند.
بیگدلی در زمینه موضع مخالفان مبنی بر رویکردهای غیردوستانه کشورهای اروپایی در زمینه مسائل حقوق بشری گفت: باید به صورت اساسی اختلاف های حقوق بشری ایران و کشورهای اروپایی حل و فصل شود زیرا این موضوع مانعی بزرگ پیش پای مسوولان کشور در عرصه بین المللی است. نمی توان همزمان عضو سازمان ملل بود اما با اصلی ترین بخش منشور سازمان ملل که مربوط به حقوق بشر است، به طور مستقیم مخالفت کرد.

*** تاثیر بازگشایی دفتر اتحادیه بر مناسبات ایران و اروپا
برخلاف اظهارنظرهای مخالفان، کارشناسان گشایش دفتر اتحادیه اروپا را دارای پیامدهای مثبتی می دانند که به واسطه بهبود و گسترش مناسبات ایران و اروپا به بار خواهد آمد.
خرم با بیان این که دفتر نمایندگی اتحادیه اروپا در تهران، مقیاس کوچکی از سفارتخانه است که در کشورهای دیگر نیز فعالیت می کند، به بررسی کارکردهای این دفتر پرداخت. او با تاکید بر اینکه در این باره نباید کم بینی یا بزرگنمایی صورت گیرد اظهار کرد: بازگشایی دفتر اتحادیه اروپا یک ابزار است که به عنوان نمونه از راه این نمایندگی، روند سرمایه گذاری اتحادیه اروپا در ایران آسان تر انجام خواهد شد. البته نباید تصور کرد که بازگشایی این نمایندگی تاثیری شگرف و یکباره بر روابط تهران و بروکسل برجای می گذارد.
نماینده پیشین ایران در مقر اروپایی سازمان ملل، وزارت امور خارجه کشورمان را نهاد متصدی در امر گشایش دفتر نمایندگی اتحادیه در تهران دانست و تصریح کرد: به دلیل رایزنی های چندساله و توافق های صورت گرفته بین 2 طرف، احتمال بازگشایی این دفتر در آینده ای نه چندان دور بسیار زیاد است.
بیگدلی نیز راه اندازی این دفتر را بیشتر از جنبه کسب وجهه و اعتبار بین المللی مورد توجه قرار دارد و اظهارکرد: گشایش نمایندگی اتحادیه اروپا در ایران بیشتر جنبه پرستیژی و اعتباری برای ایران دارد و نشان دهنده این است که اتحادیه اروپا رویکرد پس از برجامِ ایران را به رسمیت شناخته است.
این مدرس دانشگاه تلاش برای بهره جویی از ظرفیت های ایران را از جمله انگیزه های اروپایی ها برای گشایش دفتر در ایران دانست و گفت: با توجه به بحران اقتصادی که در اروپا وجود دارد این اتحادیه نمی خواهد فرصتی را که در همکاری با ایران وجود دارد، از دست بدهد. از طرفی، اتحادیه اروپا در نظر دارد که به تدریج فاصله خود را از ایالات متحده آمریکا در زمینه های اقتصادی و مسائل بین المللی افزایش دهد.
این تحلیلگر سیاست خارجی با مثبت خواندن رویداد بازگشایی دفتر اتحادیه اروپا در تهران، تاکید کرد: باید از علاقه مندی اتحادیه اروپا برای گشایش نمایندگی در ایران استقبال کرد زیرا این اقدام مهم می تواند مزیت های سیاسی، اقتصادی و بین المللی برای ایران به دنبال آورد. ایران و اتحادیه اروپا سابقه همکاری دیرینه ای با یکدیگر دارند به گونه ای که اروپا شریک سنتی ایران در مسایل اقتصادی بوده است. اتحادیه اروپا می تواند ایران را در روند توسعه صنعتی یاری رساند.ایرنا