ندای گیلان-نوشین میربلوک: در بحبوحه روزمرگی و فراز و نشیب های زندگی و زمانی که ناامیدی و بی‌انگیزگی بر انسان مستولی می شود، دیدن پشتکار و تلاش خستگی ناپذیر افرادی که به رغم همه سختی ها و مشکلات سد های بزرگ جلوی روی خود را کنار زده اند و بر قله موفقیت ایستاده اند، حالتان را خوب می کند! حالا اگر این فرد موفق یک زن باشد که سختی های دوچندان را تحمل کرده تا بهترین خودش باشد موضوع کمی متفاوت تر است.

زنان موفق در جامعه ما کم نیستند که با وجود نگاه های بعضاً خوشایند راه خود را در پیش گرفته اند و حالا پرآوازه شده اند. در ندای گیلان قصد داریم هر هفته سراغ یکی از این زنان موفق برویم و به گفتگو با آنان بپردازیم.

میهمان این هفته ندای گیلان یک بانوی اهل فرهنگ و ادب است.

خودتان را معرفی کنید و از سوابق و فعالیت‌های خود بگویید؟

الهام کیانپور هستم دانش‌آموخته‌ی کارشناسی ارشد ایران‌شناسی(گرایش فرهنگ مردم) از دانشگاه گیلان. مدرس دانشگاه، پژوهشگر و روزنامه‌نگار و البته شاعر دوزبانه‌ی فارسی و گیلکی.

مهم‌ترین دغدغه‌ و علاقه‌ام،  مطالعه و پژوهش در حوزه‌ی فرهنگ مردم، تاریخ، فولکلور و ادبیات است. مطالعه و نوشتن  برای من همواره سرشار از تازگی است، چرا که همیشه در فرایند نوشتن، گویی سفری هیجان‌انگیز را در دنیایی نامکشوف آغاز می‌کنم، سفری که نقطه‌ی پایان آن نامعلوم است، بنابراین می‌توانی تا جایی که دوست داری بروی و بروی…

فعالیت مطبوعاتی‌ام را  از سال ۱۳۸۲ با نشریه‌ی نقش‌قلم، فضیلت و هاتف شروع کردم. از سال ۱۳۸۷ تا ۱۳۹۳ نیز دبیر بخش میراث فرهنگی و همچنین شعر امروز در فصلنامه‌ی فرهنگی و پژوهشی دادگر بودم. مقالات پژوهشی‌ام نیز در حوزه‌ی تاریخ و فرهنگ و ادبیات در نشریاتی چون: مجله‌ی علمی پژوهشی ادبیات پارسی معاصر، گیلگمش، فرهنگ گیلان‌، ایران‌شناسی، گیله‌وا، عطر شالیزار، گیل‌مهر، گیلان‌مصور و مانند آن منتشرشده است. در حال حاضر نیز عضو هیات تحریریه‌ی سایت خبری تیترما و همچنین همکار پایگاه خبری مرور هستم.  در کنگره و همایش‌های علمی و دانشگاهی داخلی و خارجی بسیاری نیز حضور داشته و به ارائه‌ی مقالات خود پرداخته‌ام. دو کتاب  تاکنون از من منتشرشده است: مجموعه شعر فارسی « قاصدک‌ها پیامبران من‌اند» در سال ۱۳۸۸ و دیگری کتابی پژوهش است با عنوان «کتاب‌شناسی توصیفی تحلیلی اشعار گیلکی، تالشی و تاتی از قرن هشتم تا سال ۱۴۰۰ خورشیدی» که نیمه اول امسال منتشر شد. همچنین مجموعه‌‌ای از اشعار گیلکی نیز در دست چاپ دارم.

چه چیزی یا کسی وقتی ناراحت هستید حال‌تان را خوب می‌کند؟

در تمام کتاب‌ها و مقالات روانشناسی راهکارهای مختلفی برای رهایی از غم‌ها پیشنهاد شده است. راهکارهایی که یقین می‌توانند تاثیرگذار باشند. اما واقعیت این است که هر فردی با توجه به شرایط روحی و ویژگی‌های شخصیتی خود راه‌های مختلفی برای کسب آرامش دارد. من نیز بسته به نوع و فرم موردی که مرا آزرده نموده است به دنبال راهکاری برای خوب شدن حالم می‌روم. گاه می‌تواند یک پیاده‌روی بلند و طولانی  برای خلوت کردن و اندیشیدن باشد گاه می‌تواند گریز به آغوش کوه و یک روز کوهنوردی باشد. گاه نیز دل سپردن به موسیقی، کتاب و فیلم، شاید هم گاهی چاره‌ای جز رها کردن آن غم نباشد. اما در هر صورت و در هر حالتی حضور خانواده برایم تاثیرگذار و حیاتی است. چرا که مهر و عشق‌شان همواره صادقانه و بی‌منت است.

در مورد  زندگی زنان گیلان نوشته‌اید. وجه تمایز زندگی زنان گیلانی چیست؟

درباره‌ی کار و زندگی زنان گیلانی از دیرباز تاکنون می‌توان ساعت‌ها صحبت کرد و نوشت. گیلان از دوره‌ی قاجار به دلیل موقعیت جغرافیایی خاص و قرار گرفتن در مسیر مبادلات تجارت شمال به اروپا به «دروازه اروپا» معروف بود.  بنابراین مردم این خطه به ویژه زنان گیلانی زودتر از زنان سایر مناطق ایران با  آموزه‌ها و اندیشه‌های نو آشنا شدند. آن‌ها همواره در جنبش‌ها و  فعالیت‌های اجتماعی و سیاسی، آموزش و بهداشت پیش‌گام بودند. زنان گیلانی از بطن نهضت جنگل گرفته تا مجلس شورای ملی و مجلس موسسان، نشریات، نخستین مدارس دخترانه و مانند آن همواره  حضوری چشمگیر و فعال داشتند. زنان و دختران گیلانی امروزه نیز چون گذشته همواره در فعالیت‌های اقتصادی، فرهنگی و اجتماعی در جامعه نقشی پویا و فعال دارند، چیزی که شاید در سایر نواحی ایران کمتر دیده شود.

به نظر شما فلسفه وجود این همه رنگ در لباس‌های زنان گیلانی و طعم‌های متنوع در غذاهایشان چیست؟

گیلان سرزمین تنوع رنگ‌ها و طعم‌هاست. نزدیکی به سواحل زیبای کاسپین، کوه‌های سربه فلک کشیده جنگلی، دشت‌های سرسبز، باغ‌های زیتون، زمین‌های کشاورزی وسیع  با عطر برنج و چای،  این خطه را به مجموعه‌ای از  رنگ و عطر و طعم  بدل کرده است. عناصری که در جای جای زندگی مردم این دیار اعم از خوراک، پوشاک، هنر، موسیقی و … به چشم می‌خورد. گویی این اقلیم بدون این عناصر موجودیت ندارد.

آخرین کتابی که خواندید چه بود؟ و دوست داشتید کدام کتابی که خواندید، خودتان نویسنده‌ی آن بودید؟

به فراخور چندگانگی کارم همیشه چند کتاب همزمان برای مطالعه در دست دارم. این روزها در بخش  پژوهشی  مشغول مطالعه‌ی جلد سوم کتاب تاریخ گیلان از دکتر عظیمی هستم. در بخش دیگر این روزهایم نیز کتاب‌های ادبی روز جای دارند.

من با کتاب‌های بسیاری زندگی کرده‌ام. کتاب‌هایی که شاید برخی از آن‌ها را بیش از چند بار خوانده‌ام، کتاب‌هایی که بعضی از آن‌ها سال‌ها در همه جا همراهم بودند و کلماتشان مدام توی سرم راه می‌رفتند… اما راستش تا به حال به این فکر نکرده‌ام که جای نویسنده‌‌ی آنها باشم. آثار موفق در هر حوزه‌ای حاصل تجربیات زیستی خالقان آن است، تجربیاتی که مخاطب دقیق می‌تواند با آن همراه شده و زندگی کند.

توصیه‌ی شما به دخترانی که دوست دارند جایگاه خودشان را در شرایط سخت اقتصادی و اجتماعی پیدا کرده و بدرخشند چیست؟

راستش اهل پند دادن نیستم. چرا که شرایط  سخت اجتماعی و اقتصادی در حال حاضر بر همه چیز سایه افکنده است. جوان‌ها این روزها خسته و ملول‌اند. این روزها  داشتن تحصیلات خوب و تجربه‌ی کاری خیلی به کار نمی‌آید. چراکه هیچکس در جای خودش قرار ندارد… در هر صورت اگرچه توصیه‌ای تکراری است اما باید به علایق و دغدغه‌هایشان اهمیت بدهند و برای خواسته‌های تلاش کنند. مطالبه‌گر باشند و ناامید نشوند.

عامل موفقیت خود را چه می‌دانید؟ و بزرگترین آرزوی شما چیست؟

موفقیت مفهومی کاملا نسبی است. بنابراین می‌توانم بگویم تا حدی از عملکرد خود راضی‌ام، اما این راه بی‌پایان است. هدف‌گذاری در زندگی و تلاش بی وقفه دو آموزه‌ی مهمی است از کودکی در بطن خانواده  به من آموزش داده شد. کتابخانه‌ی بزرگ پدرم، سفرهای بسیار و  موقعیت‌هایی که برای شناخت فرهنگ اقوام در اختیارم  قرار می‌گرفت حرکت مرا در این مسیر استوارتر نمود.

آرزوها ابعاد مختلفی دارند، این روزها یقین بزرگ‌ترین آرزوی تمام مردم جهان، از بین رفتن بیماری کرونا، سلامتی و بازگشت به زندگی عادی است.  برای من همیشه  رویاها و آرزوها پله‌های رسیدن به هدف هستند.  بزرگ‌ترین رویای شخصی من سفر به سراسر دنیاست، سفر به تک‌تک شهرها و روستاهای بزرگ و کوچک کشورهای مختلف. تجربه‌ی دیدن و نوشتن فرهنگ‌های اقوام، جشن‌ها و آیین‌ها، آداب و رسوم و هر چیزی درباره‌ی کار و گذران زندگی مردم جهان.