ندای گیلان-جواد شرف‌خانی:در حالی لایحه بودجه ۱۳۹۷ تنظیم شده که شکاف طبقاتی و نابرابری‌های اجتماعی در میان مردم و نیز مناطق مختلف کشور به‌عنوان یک معضل اساسی بر تارک اقتصادی ایران هویداست. برقراری عدالت نسبی در نگاه به توسعه متوازن در مناطق و استان‌ها در دهه‌های اخیر همواره توجه ارکان مختلف نظام و نیز برنامه‌ریزان و پژوهشگران اقتصادی و اجتماعی را به خود معطوف کرده و تاکنون تلاش‌های چشمگیری در راستای کاهش نابرابری‌های منطقه‌ای در کشور صورت گرفته و بدون‌تردید این تلاش‌ها در بهبود شاخص‌های اجتماعی استان‌ها و مناطق محروم تأثیرگذار بوده‌اند. در این نوشتار سعی شده است به بررسی درآمدها و اعتبارات استانی به‌ صورت مختصر پرداخته شود.
 درآمدهای استانی
در لایحه بودجه حدودا ٧٥ درصد از منابع عمومی (سه‌هزار‌و ٨٠٣ میلیارد) مربوط به منابع ملی با رقمي معادل دو‌هزار‌و ٧٤٠ هزار میلیارد ریال است و باقی‌مانده آن به میزان ٢٥ درصد، معادل ۹۴۰ هزار میلیارد ریال، سهم درآمدهای استانی است که مهم‌ترین آنها درآمدهای مالیاتی است. در  این لایحه پنج استان ٧٠ درصد از درآمدهای استانی را تأمین می‌کنند که عبارت‌اند از: استان تهران ٥١ درصد، استان اصفهان ٧ درصد، استان خوزستان ٥ درصد، استان خراسان رضوی ٤ درصد و استان هرمزگان ٣ درصد و نکته جالب این است که سهم پنج استانی که کم‌ترین درآمد استانی را دارند، کمتر از یک‌و‌نیم درصد و حدود ۱۴ هزار میلیارد ریال است که عبارت‌اند از: استان خراسان شمالی، خراسان جنوبی، چهارمحال‌و‌بختياري، کهگیلویه‌وبويراحمد و ایلام. با‌این‌حال استان تهران با ٤٧٩ هزار میلیارد ریال بیشترین و استان ایلام با دو‌هزار‌و ١٠٣ میلیارد ریال کمترین سهم از تأمین درآمدهای استانی را دارند و از نظر سرانه، استان تهران با ٣٧‌میلیون‌و ٦٩٠ هزار ريال به ازای هر شهروند در جایگاه اول و استان سیستان‌و‌بلوچستان با دو‌میلیون‌و ٢٨ هزار ريال در رتبه آخر است. استان ایلام که از نظر مبلغ، رتبه آخر را دارد، در این شاخص رتبه ٢١ و سرانه هر شهروند ایلامی سه‌میلیون‌و ٥٨٣ هزار ريال است. این نشان می‌دهد که سرانه مشارکت ایلامی‌ها نزدیک به ۷۷ درصد بیش از سرانه مشارکت آخرین استان است؛ بنابراین استان ایلام نه‌تنها از استان‌های محروم بلکه حتی از استان‌های برخوردار نظیر همدان، اردبیل، کرمانشاه، آذربایجان غربی، کردستان و گلستان مشارکت بیشتری در تأمین منابع دولت دارد. این حس تعلق و وابستگی به روند توسعه و این نگرش و روحیه مشارکتی در میان مردم یک استان محروم می‌تواند به‌عنوان یک سرمایه اجتماعی مورد توجه مسئولان قرار گیرد. البته در لایحه بودجه ۹۷ ما شاهد توجه به استان‌های محروم هستیم! ارقام مندرج در این لایحه نشان می‌دهد ضریب بازگشت درآمدهای استانی درحالی‌که برای استان‌هایی مانند قزوین، مرکزی، یزد، البرز ، بوشهر، هرمزگان اصفهان و تهران زیر صد و برای استان ایلام بیشترین یعنی ۵۱۶ اعمال شده است، به آن معناست که دولت بیش از ۵ برابر درآمدهای استانی تقریبا معادل ١١ هزار میلیارد ریال به این استان بر‌می‌گرداند.
درآمدهای اختصاصی
مجموع درآمدهای اختصاصی پیش‌بینی‌شده در لایحه سال ١٣٩٧ مبلغ ١٣‌هزارو ٢٨٠ ميليارد ريال است كه استان تهران با رقم سه‌هزار میلیارد ریال بیشترین و سهم استان ایلام با رقم ٤٢‌هزارو ٣١٠ میلیون ریال کمترین سهم از درآمدهای اختصاصی را به خود اختصاص داده است.
 اعتبارات هزینه‌ای
متوسط سرانه اعتبارات هزینه‌ای استانی در کشور حدودا هفت میلیون ریال است که از تقسیم بودجه هزینه‌ای استانی بر تعداد ساکنان به دست می‌آید. بیشترین سرانه اعتبارات هزینه‌ای متعلق به استان ایلام است که رقم آن بیش از دو برابر متوسط کشور است. سرانه استان ایلام ١٤ميليون‌و ٤٠٠ هزار ريال با مبلغ هشت‌هزار‌و ٤٥٤ میلیارد ريال است. مجموع اعتبارات هزینه‌ای استانی کشور ٥٥٠‌هزار‌و ٧٤٤ میلیارد ريال است که استان تهران با ٥٦‌هزار‌و ٧٤٨ میلیارد ريال دارای سرانه اعتبارات هزینه‌ای به مبلغ چهار‌ميليون‌و ٤٣١ هزار ریال و کمترین میزان سرانه را به خود اختصاص داده است.
 اعتبارات عمرانی استان
کل مبلغ اعتبارات عمرانی استانی در کشور ١٤٤‌هزار‌و ١٤٨ میلیارد ريال است كه سرانه هر نفر در کشور مبلغ یک‌میلیون‌و ٢٩٤ هزار ريال است، حال آنکه سه استانی که بیشترین سرانه این بخش را به خود اختصاص داده‌اند، عبارت‌اند از کهگیلویه و بویراحمد با سرانه پنج‌ميليون‌و ٣٢ هزار ريال، بوشهر با سرانه چهار‌ميليون‌و ٨٥٩ هزار ريال و ایلام با سرانه چهار‌ميليون‌و ٦٦ هزار ريال که کل اعتبارات عمرانی استانی ایلام مبلغ دو‌هزار‌و ٣٨٧ میلیارد ریال است و تهران با پایین‌ترین سرانه در میان همه استا‌ن‌ها (٢٠٥ هزار ریال) مبلغ دو‌هزار‌و ٦٣٠ میلیارد ریال را در این بخش به خود اختصاص داده است.