نقش معلم نقش بسیار پرر رنگ و محوری در زندگی بشراست. هر انسانی وقتی چشم به جهان میگشاید ابتدا مادر خود را میبیند و با او همانند سازی میکند زبان را از والدینش می آموزد و کم کم آماده گام نهادن به جامعه بشری می شود. مدرسه ابتدایی راهنمایی و دبیرستان را با کمک معلمان و مربیان پشت سر میگذارد تا به دانشگاه برسد. در مدرسه انواع علوم مختلف را فرا میگیرد از حساب و هندسه تا دیکته، در این میان نقش معلم به شدت نقش پررنگی به خود میگیرد. چون در محیط مدرسه این معلمان هستند که راهنمای انسان ها هستند. در سنین نوجوانی انسان ها نیاز به انتخاب یک الگو دارند تا به او اقتدا کنند و اینجا نقش معلم بسیار پرنگتر خواهد شد. حتی نگاه به زندگی، انتخاب شیوه زندگی همه و همه در این سنین حساس و سرنوشت ساز به وجود معلم و معلمان وابسته است. اینکه یک انسان مستعد کدام راه را برگزیند و به کدام سمت میل پیدا کن بسته به آن است که معلم تا چه میزان بر وی به لحاظ روحی و اعتقادی تاثیر گذاشته باشد.

 

یکی از مهمترین معلمان در تاریخ بشریت پیامبران بودند، شاید بتوان گفت از مهمترین معلمان تاریخ بشریت پیامبران هستند. انسان هایی برگزیده که بایدها و نباید های زندگی بشریت را به فرمان خدا به بشریت آموزش میدهند، اینکه چطور راه را از بیراهه تشخیص دهند و در دنیای پر از بیراهه ها راه هدایت را بیابند . همانا که پیدا کردن راه هدایت بسیار سختت تر از یافتن راه حل یک مسئله علمی است. خداوند در قرآن کریم آنگاه که پیامبر اکرم از هدایت قوم خود نا امید و اندوهگین شده بود اینگونه بیان داشت که تو هر آنچه حق مطلب است را به آنان بگو، خواه هدایت میشوند و خواه گمراه، خودت را برای این مسئله اینقدر اذیت نکن. اما پیامبران پیامبرانه به هدایت انسان ها و بشریت ادامه میدادند.

 

معلمان ِ زمینی تنها پیامبران نیستند. انسان هایی در روی زمین وجود دارند که از یک جنس متفاوت هستند. روح شفافی دارند و درد بشریت را بر روی دوش های خود حمل میکنند. علاوه بر پیامبران و امامان انسان های نیک سیریت دیگری وجود دارند که سعی در حمایت و رهبری بشریت دارند. انسان هایی پیامبر گونه که رسالت رهبری و هدایت دارند. انسان هایی که مینویسند و قلم به دست میگیرند، مردانی که با قلم تباهی خلق را به چشم جهانیان نموردار میکنند. انسان هایی همچون تولستوی، داستایوفسکی یا آلبر کامو، انسان هایی که غم نان آنان را از رسالتشان باز نکرد انسان هایی که غمشان غمِ انسانیت بود و در زندگی به تباهیِ ثروت و قدرت تن در ندادند. انسان هایی که با زندگی و نوشته های خود آموزگارانی ابدی برای بشریت شدند. در ایران ما نیز روز معلم به نام یک شهید بزرگ نام گذاری شده است. مرتضی مطهری را همه ما میشناسیم. مرتضی مطهری عالمی فرهیخته و فیلسوفی گران قدر بود. او درباره هر مسئله بشری و اجتماعی که فکر میکرد در ذهن و روان انسان ها پرسش هایی ایجاد میکند مطلب و نوشته دارد. نوشته هایی ارزشمند که جان های بسیار را از تباهی نجات داد.

 

مرتضی مطهری در ۱۳ بهمن ۱۲۹۸ هجری شمسی در فریمان واقع در ۷۵ کیلومتری شهر مقدس مشهد در یک خانواده اصیل روحانی چشم به جهان می گشاید.

 

وی پس از طی دوران طفولیت به مکتبخانه رفته و به فراگیری دروس ابتدایی می پردازد. در سن 12 سالگی به حوزه علمیه مشهد [استان خراسان رضوی] عزیمت نموده و به تحصیل مقدمات علوم اسلامی اشتغال می ورزد.

 

در سال 1316 علیرغم مبارزه شدید رضاخان با روحانیت و علیرغم مخالفت دوستان و نزدیکان، برای تکمیل تحصیلات خود عازم حوزه علمیه قم می شود در حالی که به تازگی موسس گرانقدر آن آیت الله العظمی حاج شیخ عبدالکریم حائری یزدی دیده از جهان فروبسته و ریاست حوزه را سه تن از مدرسان بزرگ آن آیات عظام سید محمد حجت، سید صدرالدین صدر و سید محمد تقی خوانساری به عهد گرفته اند.

 

در دوره اقامت 15 ساله خود در قم از محضر مرحوم آیت الله العظمی بروجردی (در فقه و اصول) و حضرت امام خمینی (به مدت 12 سال در فلسفه ملاصدرا و عرفان و اخلاق و اصول) و مرحوم علامه سید محمد حسین طباطبائی (در فلسفه : الهیات شفای بوعلی و دروس دیگر) بهره می گیرد. وی قبل از هجرت آیت الله العظمی بروجردی به قم نیز گاهی به بروجرد می رفته و از محضر ایشان استفاده می کرده است و مدتی نیز از محضر مرحوم آیت الله حاج میرزا علی آقا شیرازی در اخلاق و عرفان بهره های معنوی فراوان برده است.

 

از اساتید دیگر استاد مطهری می توان از مرحوم آیت الله سید محمد حجت (در اصول) و مرحوم آیت الله سید محمد محقق داماد (در فقه) نام برد. وی در مدت اقامت خود در قم علاوه بر تحصیل علم، در امور اجتماعی و سیاسی نیز مشارکت داشته و از جمله با فدائیان اسلام در ارتباط بوده است. در سال 1331 در حالی که از مدرسین معروف و از امیدهای آینده حوزه به شمار می رود به تهران مهاجرت می کند و در تهران به تدریس در مدرسه مروی و تألیف و سخنرانیهای تحقیقی می پردازد.

 

در سال 1334 اولین جلسه تفسیر انجمن اسلامی دانشجویان توسط استاد مطهری تشکیل می گردد. در همان سال تدریس خود در دانشکده الهیات و معارف اسلامی دانشگاه تهران را آغاز می کند. در سالهای 1337 و 1338 که انجمن اسلامی پزشکان تشکیل می شود. استاد مطهری از سخنرانان اصلی این انجمن است و در طول سالهای 1340 تا 1350 سخنران منحصر به فرد این انجمن می باشد که بحث های مهمی از ایشان به یادگار مانده است.

 

آیت الله مطهری در ساعت یک بعد از نیمه شب روز چهارشنبه 15 خرداد 1342 به دنبال یک سخنرانی مهیج علیه شخص شاه به وسیله پلیس دستگیر شده و به زندان موقت شهربانی منتقل می شود و به همراه تعدادی از روحانیون تهران زندانی می گردد. پس از 43 روز به دنبال مهاجرت علمای شهرستانها به تهران و فشار مردم، به همراه سایر روحانیون از زندان آزاد می شود.

 

پس از تشکیل هیئتهای موتلفه اسلامی، استاد مطهری از سوی امام خمینی همراه چند تن دیگر از شخصیتهای روحانی عهده دار رهبری این هیئت ها می گردد. در این زمان وی به تألیف کتاب در موضوعات مورد نیاز جامعه و ایراد سخنرانی در دانشگاهها، مسجد هدایت، مسجد جامع نارمک و غیره ادامه می دهد.

 

به طور کلی مطهری که به یک نهضت اسلامی معتقد بود، برای اسلامی کردن محتوای نهضت تلاش های ایدئولوژیک بسیاری انجام داد از جمله اقدام به تأسیس حسینیه ارشاد کرد. در سال 1348 به خاطر صدور اعلامیه ای با امضای ایشان و علامه طباطبایی و آِیت الله حاج سید ابوالفضل مجتهد زنجانی مبنی بر جمع اعانه برای کمک به آوارگان فلسطینی و اعلام آن طی یک سخنرانی در حسینیه ارشاد دستگیر شد و مدت کوتاهی در زندان تک سلولی به سربرد.

 

از سال 1349 تا 1351 برنامه های تبلیغی مسجدالجواد را زیر نظر داشت و غالباً خود سخنران اصلی بود تا اینکه آن مسجد و به دنبال آن حسینیه ارشاد تعطیل گردید و بار دیگر استاد مطهری دستگیر و مدتی در بازداشت قرار گرفت. در حدود سال 1353 ممنوع المنبر شد و این ممنوعیت تا پیروزی انقلاب اسلامی ادامه داشت.

 

مطهری در سال 1355 به دنبال درگیری با یک استاد کمونیست دانشکده الهیات زودتر از موعد مقرر بازنشسته می شود. همچنین در این سالها وی با همکاری تنی چند از شخصیتهای روحانی، جامعه روحانیت مبارز تهران را بنیان می گذارد. در سال 1355 به نجف اشرف سفر و ضمن دیدار با امام خمینی درباره مسائل مهم نهضت و حوزه های علمیه با ایشان مشورت کرد. پس از شهادت آیت الله سید مصطفی خمینی و آغاز دوره جدید نهضت اسلامی، استاد مطهری به طور تمام وقت در خدمت نهضت قرار می گیرد و در تمام مراحل آن نقشی اساسی ایفا می نماید. در دوران اقامت حضرت امام در پاریس، سفری به آن دیار کرد و در مورد مسائل مهم انقلاب با ایشان گفتگو می کند و در همین سفر امام خمینی ایشان را مسؤول تشکیل شورای انقلاب اسلامی می نماید.

 

هنگام بازگشت امام خمینی به ایران مسؤولیت کمیته استقبال از امام را شخصاً به عهده می گیرد و تا پیروزی انقلاب اسلامی و پس از آن همواره در کنار رهبر عظیم الشأن انقلاب اسلامی و مشاوری دلسوز و مورد اعتماد برای ایشان بود.

 

مرتضی مطهری، سه شنبه 11 اردیبهشت سال 1358 به وسیله گروهک فرقان به شهادت رسید و امام و امت اسلام را در حالی که امیدها به آن بزرگ مرد بسته بودند در ماتمی عظیم فرو برد.

 

برخی از آثار استاد شهید آیت الله مطهری:

 

1 ـ علل گرایش به مادیگری

 

2 ـ سیری در نهج البلاغه

 

3 ـ انسان و سرنوشت

 

4 ـ داستان و راستـان (2 ج)

 

5 ـ نظام حقوق زن در اسلام

 

6 ـ مساله حجاب

 

7 ـ خـدمات متقابل اسلام و ایران

 

8 ـ قیام و انقلاب مهدی (عج) از دیدگـاه فلسفـه تاریخ

 

9 ـ نهضت های اسلامـی در صد ساله اخیر

 

10ـ انسان و ایمان، جامعه و تاریخ، جهان بینی تـوحیدی ـ وحی و نبـوت، انسان در قرآن، زنـدگـی جاویـد یا حیات اخروی

 

11 ـ عدل الهی

 

12 ـ گفتـاری دربـاره جمهوری اسلامی

 

13 ـ کتاب سوزی ایران و مصر

 

14 ـ ده گفتـار

 

15 ـ بیست گفتـار

 

16 ـ امـدادهـای غیبـی در زنـدگـی بشـر

 

17 ـ جـاذبه و دافعه علی علیه السلام

 

18 ـ آشنایـی با قـرآن

 

19 ـ آشنـایـی بـا قـرآن (تفسیـر سـوره هـای حمـد و بقره)

 

20 ـ گفتارهای معنوی

 

21 ـ احیای تفکر اسلامی

 

22 ـ هدف زندگی

 

23 ـ انسان کامل

 

24 ـ جهاد و مـوارد مشـروعیت آن در قرآن

 

25 ـ اسلام و مقتضیات زمان

 

26 ـ حق و بـاطل (به ضمیمه احیـای تفکـر اسلامـی)

 

27 ـ حماسه حسینی 3 جلد

 

28 ـ مجموعه گفتارها

 

29 ـ سیره نبوی

 

30 ـ تکامل اجتماعی انسان

 

31 ـ پیـرامـون انقلاب اسلامـی

 

32 ـ آشنـایـی بـا علـوم اسلامـی (4ج)

 

33 ـ تعلیم و تربیت در اسلام

 

34 ـ شرح منظومه (2 ج)

 

35 ـ ماهیت نهضت امام حسین(ع)

 

36 ـ مقالات فلسفی

 

37 ـ ختم نبوت

 

38 ـ اخلاق جنسی

 

39 ـ ولاهـا و ولایتها

 

40 ـ پیامبر امی

 

41 ـ الغدیر و وحدت اسلامـی

 

42 ـ مشکل اساسی در سازمان روحانیت

 

43 ـ خـدای جـان و جهان

 

44 ـ جهان بینـی الهی و جهان بینـی مـادی

 

45 ـ سیر فلسفه در اسلام

 

46 ـ پاورقـی بر اصـول فلسفه و روش رئالیسـم تالیف مرحـوم علامه طباطبایی

 

47 ـ التحصیل بهمن یار، استاد، ایـن کتاب را تصحیح و بر آن تعلیق زده اند

 

48 ـ انسان و فطرت

 

یک زمان هایی یکسری انسان ها هستند که نوشته ای از خود به یادگار نگذاشتند اما با نوع زندگی کردنشان به همه ما درس ایستادگی و مقاومت میدهند. انسان هایی که همیشه و در همه حال در راه مبارزه حق علیه باطل هستند. انسان هایی که روح بزرگ و متلاطم دارند و رهبری خیلِ عظیم انسان ها را برعهده میگیرند و بار این مسئولیت بزرگ را هم بر دو شهایشان تحمل میکنند. سقراط معلم و فیلسوف یونانی به عنوان یکی دیگر از معلمان شهید درتاریخ نامش رغم خورده است. مردی که در راه حقیقت جام شوکران را نوشید و از مرگ هراسی به دل راه نداد تا انسان ها بفهمند که در راه حقیقت میتوان جان داد. انسان های مبارزی هچون شهدای اسلام از امام حسین تا شهید باکری، شهید آوینی، شهید همت، شاید به جرئت بتوان گفت روحیه ایمان و قدرت اعتماد به نفس برای مبارزه با صدام حسین متجاوز را یک نفر به جوانان ایران زمین آموخت و آنهم امام حسین بود و صحرای کربلا که روح مقاومت شجاعت و ایثار را در گهای جوانان ما دمید. رزمنده های همیشه زنده ای که درس زندگیشان را از امام حسین آموختند، شهدای همیشه زنده تاریخ ایران زمین، پس همانطور که دیدیم معلم بودن تنها در دبیرستان و دانشکده حضور ندارد، انسان هایی هستند که صحنه کلاس شان زندگی است، عاشق اند و از عشق ورزی و ایثار هیچ ابایی ندارند. معلمان همیشه زنده تاریخِ بشریت، روحشان قرین آرامش و رحمت.