نداي گيلان:

تشکیل شرکتهای تعاونی به سبک جدید و بطور رسمی به اوایل قرن حاضر یعنی سال 1303 و تصویب قانون تجارت برمی گردد که مفادی از آن قانون به شرکتهای تعاونی اختصاص داشت . اولین شرکت تعاونی به سبک جدید در ایران به سال 1314 تشکیل گردید. به دنبال وخامت اوضاع اقتصادی در سالهای 1320 شرایط برای تشکیل تعاونیها مساعد شد . بطوریکه تعداد 19 شرکت بین سالهای 1320 تا 1330 در ایران تشکیل گردید. عمده این تعاونیها از نوع تعاونیهای روستایی و همچنین مصرف کارکنان اداری بوده است. از سال 1351 تشکیل تعاونیهای تولید روستایی آغاز شد. در سال 1352 ، 9شرکت و سالهای 53 و 54 نیز 10 و 11 شرکت ایجاد گردید. تا اینکه در سال 53 تعداد 39 شرکت تعاونی تولید در ایران فعالیت داشت. پس از پیروزی انقلاب تعاونیهای تولید با بحران انحلال مواجه گردیدند. در همین رابطه هیأت وزیران در اردیبهشت 1358 یعنی سه ماه پس از پیروزی انقلاب اسلامی، اختیار انحلال شرکتهای یاد شده را به وزیر کشاورزی و عمران روستایی وقت تفویض کرد. از 39 شرکت تشکیل شده در قبل از انقلاب 19 شرکت به کار خود ادامه دادند و 20 شرکت منحل گردید. در یک تقسیم بندی کلی، نتایج و اثرات شرکتهای تعاونی را می توان به جنبه های اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی، فنی و محیطی تقسیم نمود. لذا بررسی اثرات اقتصادی و اجتماعی تعاونیها ي توليد به منظور اطلاع از تحقق پذیری اهداف آنها بسیار حائز اهمیت می باشد.
شناخت ویژگی شرکتهای تعاونی تولید از نظر؛ سابقه فعالیت ، نوع فعالیت ، مساحت اراضی تحت پوشش ، تعداد خانوار تحت پوشش، موقعیت ارتباطی، اخذ تسهیلات بانکی، اخذ کمکهای بلاعوض، نحوه تامين مخارج تعاوني ، نوع مدیریت (خودگردان و غیر خودگران) و…برای ارزیابی عملکرد وکارکرد اینگونه تعاونی ها لازم و ضروری می باشد.
 مطالعه اثرات اقتصادی واجتماعي تعاوني هاي توليد در استان گيلان از چند جهت ضرورت و اهمیت دارد :
الف- شناخت اين اثرات، دیدگاه جامع و روشن تری را برای مسؤلان گیلان در جهت برنامه ریزی در بخش کشاورزی و مناطق روستایی استان ایجاد می نماید
ب-در چارچوب قانون تعاوني نمودن توليد ، مهمترين مولفه در تشکيل تعاوني‌هاي توليد نقش حضور دولت بعنوان حامی و نظارتی در عملکرد و مديريت تعاوني‌هاي توليد بسیار مهم بوده و باید متناسب با اهداف تعاوني ها، روندتولید با هزینه های کمترو اشتغالزایی مناسب و پایدار تر در تعاونی ها چشمگیرتر و قابل توجه تر از گذشته گردد.
ج -در شرايط حاضر مهمترین مساله تعاوني‌هاي توليد،کم وکيف محصول تولیدی و یا خدماتی است که این تعاونی ها به جامعه ارائه می نمایند که متاسفانه این اهداف یا تحقق پیدا ننموده اند و یا اینکه خیلی کمرنگ بوده است.
اما تکلیف چیست و چه باید کرد:
1- تقویت بنیه مالی و سرمايه در تعاوني‌هاي توليد در استان .
2- ضرورت حمایت دولت در عرصه‌هاي تعاوني در ارتباط با تقويت وتوانمند سازي تعاوني‌هاي توليد فعلی استان .
3- تقویت بنیادی و دروني تعاونی ها توسط خود اعضای تعاونی .
4- فراهم نمودن تسهیلات و انگیزه هایی برای تقویت و استقبال هر چه بیشتر مردم ازتعاوني‌هاي توليد.
4- *تقويت جايگاه سازماني نظام بهره‌برداري بشکل تعاونی در بخش کشاورزی و صنعت در استان به منظور پيگيري موثر و اثرگذار مسائل و مشکلات تعاوني‌هاي توليد بویژه در مناطق روستايي استان .
5- تلاش براي استفاده تعاوني‌هاي توليد از حمايتهاي قانوني دولت از جمله بهره مندی از مزاياي برخي امکانات مانند صندوق ذخيره ارزي، اصل 44 قانون اساسي، ماده 32 قانون برنامه چهارم توسعه، ماده 88 قانون تنظيم بخشي از مقررات دولتي .
6- *ارائه کمک‌هاي بلاعوض از سوي دولت جهت ايجاد دفتر كار و انبار شركتهاي تعاوني توليد متناسب با اعتبارات تخصيص يافته در طرح‌هاي عمراني در استان.
7- *تشکیل شورا يا کانون هماهنگي تعاوني توليد در سطح کشور، استان وشهرستان براي پيگيري مسائل مربوط به تعاوني‌هاي توليد و تقويت اتحاديه مركزي واتحاديه‌هاي استاني.
8- *توسعه منابع درآمدي در تعاوني‌هاي توليد درچارچوب قوانین حمایت از تولید کنندگان در بخش کشاورزی و صنعت استان .
9- *گسترش و توسعه شرکتهاي تعاوني توليد خويشاوندي، در مناطق روستایی استان با رعایت ظرفیت های تولیدی در هر منطقه یا دهستان .
10- *برگزاری بیشتر دوره‌هاي آموزشي بر حسب موضوعات مختلف اقتصادی ، اجتماعی و حقوقی مرتبط با تعاونيهای توليد در سطح استان و شهرستان .
11- *ايجاد انگيزه در ميان اعضا از طريق ابزارهاي لازم و کارايي بيشتر و رسيدن به درآمدهاي بالاتر از طريق بهره گيري ناشي از صرفه‌هاي اقتصادي توليد که مي تواند در ايجاد ، تسريع و دستيابي به شرايط مطلوب تر نقش عمده اي ايفا نمايد.
12- *کمک در کاهش انجام امور دست وپا گير و بروکراسی اداری، ارجاع شده از سوي ادارات تعاون ،ادارات صنایع و معادن و ادارات جهاد کشاورزي شهرستان ها به اعضای تعاونی ها .
 شیرین ریحانی