ندای گیلان_صابرگل عنبری:نشست‌های مکه در متن تنش میان تهران و ریاض از یک سو و تهران و واشنگتن از سوی دیگر قرار گرفت اما پرسش این جاست که چرا سه نشست سران برگزار شد؟ در حالی که همه اعضای دو نشست سران عرب و شورای همکاری خلیج فارس عضو شورای همکاری اسلامی هستند چرا به نشست سران اسلامی اکتفا نشد؟ به این علت که سه نشست اولا در بعد سیاسی، رسانه‌ای و روانی کارکرد بیشتری داشت و ثانیا ریاض با توجه به مخالفت احتمالی قدرت‌هایی چون ترکیه و پاکستان با تشدید تنش با تهران، امید چندانی به خروجی نشست سران اسلامی علیه ایران نداشت. از این رو، تصمیم گرفت قبل از برگزاری نشست عادی سران اسلامی از طریق دو نشست دیگر پیام تندی به تهران بفرستد.
در واقع ریاض با برگزاری این سه نشست در این بازه زمانی تصمیم داشت بگوید که همراهی جهان عرب و اسلام علیه تهران را با خود دارد، اما واقعیت این است که با توجه به اختلافات گسترده، چه میان اعضای اتحادیه عرب، چه شورای همکاری خلیج فارس، چه کشورهای اسلامی، این همراهی وجود ندارد و آثار چنین نشست‌هایی بیشتر فشار روانی و رسانه‌ای است.
ملک سلمان پادشاه عربستان نیز با لحن بسیار تندی در دو نشست اضطراری اتحادیه عرب و شورای همکاری خلیج فارس علیه ایران سخن گفت. تاکنون سابقه نداشته است که یک پادشاه سعودی چنین خارج از رویکرد محافظه‌کارانه دربار پادشاهی طی دهه‌های گذشته علیه ایران موضع بگیرد.
این خود نشان می‌دهد که سطح بحران در روابط میان دو طرف روندی بی‌بازگشت را طی می‌کند. البته تندتر شدن موضع عربستان در حالی است که ایران در روزهای اخیر همزمان با تشدید حملات انصارا… یمن، «پیام‌های آشتی‌جویانه‌ای» برای ریاض و ابوظبی فرستاده است .
واقعیت این است که پیام‌های نظامی این حملات بر پیام‌های سیاسی و رسانه‌ای تهران می‌چربد و زمان برای ارسال پیام‌های مصالحه جویانه بسیار دیر است و جواب نمی‌دهد؛ به این دلیل که تنش میان تهران و ریاض در واقع به بخش لاینفکی از نزاعی بزرگ‌تر میان آمریکا و ایران تبدیل شده است و مدیریت این تنش دیگر دست دو طرف ایرانی و عربستانی نیست.
بلکه، دست آمریکاست؛ چون امروز وارد مرحله ای شده است که کاملا با منافع آمریکا و اسرائیل گره خورده و آن‌ها در این جهت هر روز بر آتش این تنش می‌دمند. به همین دلیل، شدت گرفتن بحران میان ایران و عربستان صرفا برون داد طبیعی اختلافات عمیق 40ساله و ناتوانی دو طرف در مدیریت تنش‌ها نیست.
آمریکا امروز این تنش را در جهت نزاع فزاینده خود با ایران از یک سو و اجرای معامله قرن و مصالحه میان اسرائیل و کشورهای منطقه از سوی دیگر به کار می‌گیرد و تشدید می‌کند.از این جهت، بی‌دلیل نیست که رئیس جمهور آمریکا همزمان با برگزاری این نشست‌ها در عربستان، داماد خود کوشنر را به عنوان مسئول پیگیری طرح معامله قرن و جان بولتون را به عنوان مشاور امنیت ملی آمریکا به منطقه اعزام کرده است و از طریق کوشنر نقشه‌ای با امضای خود برای بنیامین نتانیاهو می‌فرستد که در آن جولان بخشی از اسرائیل قلمداد شده است.
Friday, 22 November , 2024