اکنون بیش از سه سال است که از دوره التهابات ارزی در سال های 90 و 91 میگذرد. جریانی که منجر به آن شده که به یکباره نرخ ارز با افزایش سه برابری روبرو شود و در نهایت ارزش و افت پول ملی ایران دستخوش گزارشات روزانه در سایر رسانه های جهانی قرار بگیرد. در همان زمان اما دلایل متفاوت زیادی برای این موضوع مطرح بود که مهمترین آن رشد فزاینده فشار تحریم ها بر کشور و قطع کانال های ارتباطی ایران در مسیر انتقال و ورود و خروج ارز بود. اما این موضوع هرگز مانع از آن نشد که بسیاری این التهابات ارزی را به دولت وقت نسبت داده و برخی نیز وجود گروه های هدف دار در بازار ارز را منجر به افزایش بی رویه نرخ ارز قلمداد کنند.

به گزارش «تابناک» اما صرف نظر از دلایل متعددی که برای این موضوع مطرح شده بود، مجلس گویا قصد دارد بعد از گذشت 3 سال موضوع افزایش نرخ ارز و التهابات آن دوره را مورد تحقیق و تفحص قرار دهد. در همین رابطه یونس اسدی عضو کمیسیون کشاورزی مجلس به روزنامه ایران گفته است: مقدمات طرح تحقیق و تفحص را آماده کرده‌ایم البته چون متن نهایی آماده نشده نمی‌توانم اطلاعات بیشتری بدهم چون ممکن است متخلفان اسناد و مدارک را زیر و رو کنند و ردپای خود را گم کنند.

وی بیان کرده: نظر من بر تحقیق و تفحص است تا جزئیات مشخص و پرونده راهی قوه قضائیه شود و متخلفان محاکمه شوند. اینکه قیمت ارز از ۱۲۶۰ تومان به ۳۶۰۰ تومان برسد یعنی ۳ برابر شود قابل تأمل است و ضمن اینکه بحران ساز بود منافع زیادی را برای برخی افراد خاص تأمین کرد. سه برابر شدن قیمت ارز ارتباطی با مکانیسم بازار و عرضه و تقاضا نداشت. خود دولت وارد واسطه‌گری و دلال بازی در ارز می‌شد.

اما سوال اساسی در اینجا است که چرا مجلس قصد دارد تا سه سال بعد از این ماجرا اکنون پای تحقیق و تفحص را پیش بکشد و اساسا دلیل نبش قبر نرخ ارز آن هم بعد از گذشت التهابات چیست؟

حرف های زیادی برای گفتن وجود دارد

در همین رابطه یک مقام آگاه در کانون صرافان که نخواست نامش فاش شود در گفتگو با خبرنگار «تابناک» گفت: در خصوص تحقیق و تفحص ما اصلا بر این موضع نیستیم که این کار اشتباه است و به هر حال عده ای به دنبال این هستند که در مورد یک موضوعی تحقیق کنند. این کار هیچ ایرادی ندارد، اما باید دید که چه کسی به دنبال این تحقیق و تفحص است، چه جایگاهی دارد و چه هدفی را دنبال میکند؟ اگر بحث کارشناسی است که منجر به جلوگیری از تکرار این موضوع شود، خیلی هم خوب است اما اگر قصد داریم به دنبال موضوعات در هم تنیده و پیچیده باشیم نهایتا این موضوع به نفع مردم نیست.

وی گفت: ما خود از موضوع تحقیق و تفحص استقبال میکنیم. بهتر است بیاییم و آسیب شناسی کنیم که از سال 57 تا 94 نرخ ارز چه مقاطعی افزایش داشته و چرا داشته است و نه تنها در چند سال گذشته. اقتصاد ملی کشور را که به خوبی بررسی کنیم میبینیم که در هر چند سال ما این افزایش نرخ ارز را داریم و باید دلیل آن را شناسایی کنیم. شاید امروز دلیل را به گردن تحریم و صرافان بیاندازیم اما در خصوص اوایل دهه 70 چه باید بگوییم؟ چرا در سال 57 که ابتدای انقلاب است نرخ دلار 7 ریال بوده است و چرا به تدریج افزایش یافته است؟ ما در این خصوص استقبال میکنیم و حرف های زیادی برای گفتن داریم.

یک سر نخ بزرگ در افزایش قیمت دلار

وی ادامه داد: من فقط یک سر نخ کوچک به شما میدهم که بسیار مهم است و جای دقت زیادی دارد. در تاریخ 31 اردیبهشت 91 و یک خرداد 91 دو تا نرخ را باید نگاه کرد. یکی نرخ بنزین و دیگر نرخ دلار. یک نکته اساسی دیگری هم این وسط هست و آن اینکه صادرات ما نهایتا برای کشور ارز آوری دارد. برای دادن حقوق معلمان و خیلی از بودجه بگیران دولتی ممکن است بانک مرکزی با نشر شبانه روزی اسکناس این مشکل را حل و رفع کند. ولی برای تامین قطعات یدکی، دارو و تجهیزات وارداتی نمیتوانیم خزانه را فعال کنیم و باید ارز داشته باشیم. این ارز چگونه تولید میشود؟ یا از زیر زمین نفت بیرون می آید، یا پسته میفروشیم یا خدمات. باید دقت کنیم به قیمت سوخت و رابطه آن با ارز آوری. یک کلمه نیز این وسط باید بیاید به نام قاچاق سوخت. یعنی اگر سوخت قاچاق بشود و از ایران خارج شود، در نهایت ارز وارد کشور میشود که خود در یک مقطع در نهایت کمک به اقتصاد دولت است.

وی افزود: اگر قیمت سوخت را افزایش دهیم ارز آوری از محل کلمه قاچاق کاهش پیدا میکند در نتیجه فشار به عرضه می آید و نهایتا قیمت افزایش پیدا میکند. در کشوری که 95 درصد عرضه ارز توسط بانک مرکزی است نقش 5 درصدی صرافان واقعا چیست؟

در قبال ارز خارج شده چه چیز وارد کشور شده است؟

وی درباره اتهام وارد شده به صرافی ها در انتقال ارز به کشورهای عربی گفت: ظاهر قضیه همین است که صرافان ارز انتقال داده اند به این کشورها اما ادامه این داستان هم باید رد یابی شود. ارزهایی که رفته و انتقال پیدا کرده است چه شده؟ واقعیت این است که ارز رفته و به جای آن گندم و تجهیزات آمده است. آیا اسم این خطا است؟ صرافان در یک تیم، مجموعه و پروسه ای قرار گرفته است نتیجه آن انتقال این پول بوده است و نه به قبل آن کار دارد و نه به بعد. نباید تنها به ارقام ارز خارج شده از کشور توجه کرد بلکه باید دید چه اتفاقی در قبال آن افتاده است.

وی در نهایت گفت: انگیزه ها متفاوت است و باید دید هدف تحقیق کنندگان از این موضوع چیست؟