ندای گیلان -سیدایمان موسوی:خبر توقیف نفتکش ایرانی در آب‌های جبل الطارق از سوی نیروی دریایی انگلیس در بحبوحه افزایش تنش‌ها میان ایران و آمریکا، این سناریو را مطرح ساخته که لندن پیرو سیاست‌های تخاصمی آمریکا علیه ایران قرار گرفته است. حداقل این انتظار وجود داشت که در شرایط تحریمی ایران و‌ آمریکا، قدرت‌های بزرگ اروپایی تسهیل‌گر فروش نفت ایران و تبادلات مالی شوند. از این جهت هر گونه حرکت ایذایی از سوی هر کدام از قدرت‌های اروپایی نشان از همراهی این کشور‌ها از رویکرد تحریمی ترامپ دارد. برای همین اقدام نیروی دریایی انگلیس در توقیف نفتکش حامل نفت خام ایران بیش از هر چیز نشان از تناقض عجیب رفتاری و گفتاری دولتمردان اروپایی دارد.

حال بگذریم که نفتکش ایرانی مسیرش به سمت دریای مدیترانه بوده وهیچ نشانی دال بر حرکت این نفتکش به بندر بانیاس وجود ندارد. به لحاظ فنی امکان پهلوگیری نفتکش «گریس یک» در بندر بانیاس ممکن نیست. حجم وبزرگی این نفتکش و از سوی دیگر مسیری که برای حرکت انتخاب شده؛ همگی گویای این است که گریس یک به سمت قاره سبز در حرکت بوده که به هیچ وجه ناقض تحریم‌های اروپایی نیست. نفت ایران از سوی ترامپ به صورت یکجانبه تحریم شده که دولت‌های اروپایی بارها اعلام کرده‌اند که این تحریم‌ها را به رسمیت نخواهند شناخت

. اگر گریس یک از ایران راهی سوریه می‌بوده، منطقا این پرسش مطرح است که چرا به جای عبور از خلیج عدن، باب المندب، دریای سرخ و کانال سوئز، مسیری بسیار طولانی‌تر را پیموده و تمام قاره آفریقا را دور زده و از قلمرو بریتانیا در جنوب اسپانیا سر در آورده است. به فرض اگر محموله این نفتکش واقعا از ایران به پالایشگاه بانیاس می‌رفته، نقض تحریم‌های اروپایی علیه دولت سوریه هم باشد؛ باز این نکته هم همان طور که اشاره شد محل تامل است.

وضعیت دشوار فروش نفت ایران اقتضا می‌کند که امتیازاتی به ایران هم به لحاظ مکان پهلوگیری و فروش داده شود. اروپایی‌ها به عنوان یکی از طرفین اصلی برجام به سهم خود باید در جهت انتفاع ایران از مزایای برجام کوشا باشند.

نه اینکه بنا به احتمالات و اینکه نفتکش ایرانی نقض تحریم‌های اروپایی علیه سوریه است، نفت ایران را توقیف کنند. عقل سلیم سیاسی ایجاب می‌کند که برای عبور از بن بست ترامپ که نه فقط ایران بلکه کل نظام بین‌الملل با آن گرفتار شده، قدرت‌های غیر آمریکایی نهایت همگرایی و هماهنگی را داشته باشند.

حال ایران به عنوان کشوری که با وجود خروج غیر قانونی آمریکا از برجام کماکان متعهد به برجام است و دغدغه ثبات و امنیت خاورمیانه را دارد، جلوی فروش نفت این کشور آن هم از سوی انگلیس گرفته شود. این اقدام هم به لحاظ حقوقی و مهم‌تر از آن منطق سیاسی واقعا پذیرفتنی نیست.

دولت انگلیس به عنوان کشوری که صاحب منافع و نفوذ استراتژیک در خاورمیانه است و برای تداوم رابطه گسترده اقتصادی‌اش نیاز به ثبات و امنیت خاورمیانه دارد، نباید آتش بیار معرکه میان ایران و‌آمریکا باشد و با اقدامات ایذایی فضای تخاصم و تنش را بیشتر کند. انتظار از اروپایی‌ها این است که با راه‌های رسمی و غیر رسمی رضایت ایران را در دو حوزه فروش نفت که حق قانونی و تاریخی ایران است و هم تبادل ارز، جلب نماید.

برای همین باید هر چه سریع‌تر نفتکش حامل نفت ایرانی از مرحله توقیف خارج شده و اجازه فروش آن هم به یکی از مشتری‌های ایرانی در اروپا داده شود. باید این نکته هم به دولت انگلیس گوشزد شود که نظام جهانی در همین ده سال اخیر وارد فاز دیگری شده و دیگر فضای جهانی مستعد و پذیرای زورگویی و اجماع قدرت‌های بزرگ نیست.

تجربه ائتلاف دو سوی آتلانتیک در بحران عراق دیگر تکرار شدنی نیست. نه ایران شرایط عراق را دارد و نه سایر قدرت‌های بزرگ جهانی پذیرای ائتلاف دو سوی آتلانتیک در تحولات جهانی هستند.

آرمان