جمع‌کردن رأي مخالف براي چنين وزيري کار چندان دشواري نبود. اما در اين سوي کار، فراکسيون اميد هم بايد گزينه‌هاي مورد نظر خود را براي رأي‌ندادن انتخاب مي‌کرد.

به گزارش سرویس سیاسی ندای گیلان،نتايج به‌دست‌آمده در آخرين جلسه بررسي صلاحيت وزراي پيشنهادي و کسب رأي اعتماد چهره‌هايي که بين اصلاح‌طلبان مخالفان جدي داشتند، در کنار رأي‌نياوردن يکي از وزراي پيشنهاي منتسب به اصلاح‌طلبان، از ديروز تاکنون واکنش‌هاي مختلفي به همراه داشت. مهم‌ترين سؤال‌ها درباره علت اين نتيجه و چرايي بي‌اثربودن فراکسيون اميد در تعيين نتيجه رأي اعتماد بود.اما براي پي‌بردن به دليل آنچه اتفاق افتاد، لازم است با کنارگذاشتن پيش‌فرض‌هاي موجود، نگاهي ديگر به واقعيت‌هايي که در مجلس اتفاق افتاد، داشته باشيم. آنچه مسلم است اينکه بعد از معرفي اعضاي کابينه دولت دوازدهم توسط روحاني، انتقادهاي زيادي در بدنه اصلاح‌طلبان نسبت به اين ترکيب برانگيخته شد. از رحماني‌فضلي و ربيعي که در نظرسنجي فراکسيون اميد هم جزء ضعيف‌ترين وزراي دولت قبل ارزيابي شده بودند تا ‌جهرمي که بيش از همه وزراي پيشنهادي از سوي بدنه اجتماعي اصلاح‌طلبان با مخالفت مواجه شده بود، در صدر مخالفت‌ها قرار داشتند و گذشته از وزير پيشنهادي علوم که خوشبختانه در آخرين لحظات انصراف داد، حتي درباره چهره‌هايي نظير بطحايي هم اتفاق نظر چنداني وجود نداشت.اما درون مجلس، توان و ظرفيت اثرگذاري هيچ‌يک از سه فراکسيون به اندازه‌اي نبود که بتوانند به‌تنهايي مانع رأي‌آوري يک وزير شوند. فراکسيون اميد مجلس را اگر همچنان بر اساس آراي محمدرضا عارف در انتخابات هيئت رئيسه، وزن‌كشي کنيم، بايد حضور ١٠٥ نماينده در اين فراکسيون را بپذيريم. دو فراکسيون ديگر مجلس نيز در بهترين برآوردها، بيش از ١٠٠صد عضو نمي‌توانند داشته باشند.

پس تنها راه موفقيت در جذب رأي عليه يک وزير پيشنهادي، يا ائتلاف دو فراکسيون يا تلاش براي جذب آراي فردي توسط اعضاي يک فراکسيون بود.تجربه‌هاي يک سال گذشته در مجلس، اصلاح‌طلبان و اصولگرايان را به اين نتيجه رسانده که اعتداليون مجلس يعني همان فراکسيوني که با نام مستقلين و همسو با دولت در مجلس فعاليت مي‌کند، طرف قابل اعتمادي براي ائتلاف نيست و در هر بزنگاهي، تصميم دولت و رئيس مجلس را بر هر توافق و ائتلافي ترجيح مي‌دهد.

 بنابراين با حذف اين گزينه، دو راه پيش‌روي اصلاح‌طلبان و اصولگرايان قرار داشت تا بيشترين اثرگذاري را در کابينه روحاني داشته باشند: آنها يا بايد با هم ائتلاف يا اقدام به يار‌گيري در صحن مي‌کردند. خب رسيدن به گزينه‌اي که فراکسيون اميد و اصولگرايان براي رأي‌ندادن به او با هم ائتلاف کنند، بسيار بعيد بود و هريک از دو فراکسيون بايد تلاش براي جذب آراي فردي صحن مجلس به نفع وزير و وزراي مورد نظر را به کار مي‌بست. در اين مرحله اصولگرايان با شناسايي دقيق پاشنه آشيل کابينه پيشنهادي، حبيب‌الله بيطرف را به عنوان گزينه اصلي انتخاب کردند. کسي که به اندازه کافي در ميان مجامع استاني و نمايندگان مناطق مختلف نظير خوزستان و زاگرس‌نشينان و آذربايجاني‌ها، رأي منفي داشت.

جمع‌کردن رأي مخالف براي چنين وزيري کار چندان دشواري نبود. اما در اين سوي کار، فراکسيون اميد هم بايد گزينه‌هاي مورد نظر خود را براي رأي‌ندادن انتخاب مي‌کرد. انتظارات عمومي، رأي‌ندادن به چهره‌هايي مانند رحماني‌فضلي، ربيعي و البته آذري‌جهرمي بود.

اما حال‌وهواي مجلس نشان مي‌داد دو گزينه اول، رأي لازم خود را از دو فراکسيون ديگر به دست مي‌آورند. اين عامل باعث مي‌شد تا در شرايطي که فراکسيون قرار است توان خود را براي رأي‌گيري از صحن مجلس صرف کند، ‌جهرمي نسبت به اين دو چهره در اولويت باشد. به اين ترتيب به موازات تلاش اصولگرايان براي جذب آراي کف مجلس عليه بيطرف، اميدي‌ها هم اقدام به جذب آراي مخالف جهرمي در صحن کردند. نتايج تقريبا به هم نزديک بود. آذري‌جهرمي در حالي با ١٥٢ رأي وزير شد که اگر هشت نفر از موافقانش، حتي رأي ممتنع به صندوق مي‌انداختند، او وزير نبود. در مقابل بيطرف هم تنها ١١ رأي تا کرسي وزارت فاصله داشت. اين در حالي است که قطعا در هيچ يک از دو فراکسيون اميد و اصولگرايان، همه اعضا به تصميم فراکسيوني مقيد نبوده‌اند و نمي‌توان تعداد آراي به‌دست‌آمده درباره اين وزير را به پاي رأي خالص اين دو فراکسيون گذاشت، چنان‌که برخي اميدی‌ها در روزهاي گذشته آشکارا از جهرمي حمايت مي‌کردند.  مهم‌ترين درس اين رأي اعتماد براي فراکسيون اميد و اصلاح‌طلبان اين بود که نسبت به وزن فراکسيون واقع‌بين بود و با همين وزن در هر موضوعي با درک واقعيت‌ها و امکانات هدف‌گذاري و برنامه‌ريزي کرد تا بتوان بهترين دستاورد را داشت.

مهدي قديمي . روزنامه‌نگار