علی کریمی پاشاکی ـ چهره‌هاي آشنا و مجلسي متفاوت؛ چهار سال مي‌توانند مستاجر خانه ملت باشند اما بهارستان و خيابانهاي پردودش چنان آنها را مجذوب مي‌كند كه مي‌خواهند قرارداد تمديد امضا كنند پس به ياد مي‌آورند در چهارسال مستاجرنشيني چه خدمتي به کسانی كردند كه واسطه حضورشان در ساختمان بهارستان شدند تا بار ديگر بخت خود را براي ماندن در اين ساختمان امتحان كنند.
برخي اوقات ساكنان ساختمان هرمي شكل بهارستان از يك گروه هستند و چند غريبه را به جمع خود راه مي‌دهند چون شنيده‌اند كه تضارب آرا مهم است و براي موكلانشان توجه وكلا به اين اصل مترقي يك امتياز محسوب مي‌شود. در همين مجلس نهم كه اكنون فعاليت مي‌كند اصولگرايان بيشترين صندلي‌ها را از آن خود كرده و اصلاح‌طلبان حضور کمرنگی دارند البته چند نفر از اين طيف در پارلمان حاضر هستند كه تاثيرگذاري خوبي هم دارند اما به هر حال از سوي اكثريت مجلس غريبه فرض مي‌شوند. ظاهرا اما مجلس دهم تفاوتهاي اساسي با مجالس هفتم تا نهم خواهد داشت چون اصلاح‌طلبان تازه نفس و با تجربه قصد ورود به پارلمان رادارند و ديگر رقابتها درون جناحي تعريف نخواهد شد.
اتفاق نظر بر تحول در ترکیب مجلس دهم
سعيد حجاريان از تحول در تركيب مجلس دهم خبر داده و می‌گوید: «با توجه به فعال شدن گروه‌هاي اصلاح‌طلب و ميانه رو پس از حضور كمرنگ در انتخابات مجلس گذشته، به نظر نمي‌رسد كه بار ديگر مجلسي با اكثريت اصولگرا همانند مجالس هشتم و نهم تشكيل شود. از طرف ديگر هم اصولگرايان ديگر آن شانس پيروزي در ميدان بدون رقيب را ندارند و اينطور به نظر نمي‌رسد كه اعضاي جبهه پايداري بتوانند به نتيجه دلخواه خود در انتخابات برسند. واقعيت اين است كه اكثريت جامعه هم تمايلي براي راي دادن به آنها ندارند.» طرف اصولگرا هم تحول را تاييد مي‌كند؛ چنانكه حسين نجابت مي‌گويد: «مجلس دهم با چيدماني متفاوت از مجلس ششم و هفتم تشكيل خواهد شد و در اين ساختار طيف‌هاي مختلف اصلاح‌طلب و اصولگرا در حد تعادل حضور خواهند داشت.»
چند نماينده تمديد شدند؟!
با توجه به اين موضوع و تاكيد جناحين بر تركيب متفاوت مجلس دهم بايد در نظر داشت لازمه تحقق متفاوت بودن اين مجلس نبود بسياري از نمايندگان فعلي است. اگر تعداد زيادي از كرسي‌هاي مجلس نهم توسط نمايندگاني پر شد كه در مجلس هشتم حضور داشتند اما به نظر مي‌رسد نمايندگان مجلس نهم در مجلس دهم در اقليت باشند. درباره ترکیب مجلس نهم بايد اذعان داشت كه 169نماينده مجلس هشتم از حضو در آن جا ماندند. يعني در برابر ۲۸۶ نماينده برگزيده، نزديك به دوسوم مجلس تغيير كرد. خبرآنلاين نوشت؛ 70 نماينده مجلس ششم به مجلس هفتم راه پيدا كردند. 107 نماينده از مجلس هفتم به مجلس هشتم رسيدند و در نهايت 101 نماينده از مجلس هشتم به مجلس نهم رفتند. اما اكنون هر دو جريان از لزوم تحول مي‌گويند و مشخص نيست چند نماينده از مجلس نهم در مجلس دهم خواهند بود.
گروه‌هاي سياسي حاضر در مجلس نهم
اصولگرايان در انتخابات نهمين دوره مجلس با جبهه متحد، جبهه پايداري و انقلاب اسلامي در درجه اول تاثيرگذاري و جبهه متحد اصولگرايان، حاميان گفتمان انقلاب اسلامي (حاميان دولت نهم) و جبهه صداي ملت («منتقدين دولت دهم» به رهبري علي مطهري) دردرجه دوم تاثيرگذاري فعال بودند؛ كه اكثريت جناحي نزديك به ۷۰ درصد را از آن خود كردند. با شروع اين مجلس، اختلافات داخلي اصولگرايان نمايانتر شد. به صورتي كه يك طيف به حمايت از غلامعلي حداد عادل براي رياست مجلس اصرار داشت و طيف ديگر به رياست علي لاريجاني فكر مي‌كرد. به اين ترتيب اصولگرايان مجلس برخلاف رويه گذشته، نتوانستند يك فراكسيون واحد تشكيل دهند و به اين ترتيب فراكسيون رهروان ولايت اعلام موجوديت كرد؛ فراكسيوني كه اكثريت نمايندگان مجلس در آن حضور داشتند. علي لاريجاني نامزد مورد حمايت اين فراكسيون رئيس مجلس شد و كاظم جلالي به رياست فراكسيون رهروان ولايت منصوب شد. وقتي حدادعادل رئيس مجلس نهم نشد حاميان او كه متشكل از جمعيت ايثارگران، جمعيت رهپويان و البته اعضاي جبهه پايداري بودند با ايجاد فراكسيون اصولگرايان با تعداد حدود ۱۰۰ نماينده به ائتلاف سياسي خود ادامه دادند. به بيان ديگر از نتيجه آراي هيات رئيسه مجلس مي‌توان اينگونه تفسير كرد كه حاميان علي لاريجاني در مجلس كه البته فقط شامل اصولگرايان نمي‌شوند تعدادشان به ۱۷۳نفر رسيد و حاميان حدادعادل كه متشكل از رهپويان و جمعيت ايثارگران و پايداري‌هاست قريب ۱۰۰ نماينده مجلس هستند. اما اصلاح‌طلبان حضور کمرنگی در ترکیب مجلس نهم دارند. عليرضا محجوب (دبيركل حزب خانه كارگر كه به مجلس راه يافت)، الهه راستگو، سهیلا جلودارزاده و مسعود پزشكيان از جبهه‌اصلاحات؛ جبهه مردمسالاري به رهبري مصطفي كواكبيان، جبهه مردمي اصلاحات و اصلاح‌طلبان معتدل نیز از احزاب اصلاح‌طلب فعال در انتخابات مجلس نهم بودند كه با ۱۹ نماينده 5/6درصد كرسي‌ها از آن خود كردند.
بزرگان مجلس دهم كيستند؟
با توجه به تغيير ذائقه مردم كه در انتخابات 92 آن را نمايان كردند گروه بندي‌هاي سياسي در انتخابات مجلس دهم به نظر متفاوت خواهد بود البته رقابت به شكل سنتي ميان اصلاح‌طلبان و اصولگرايان در جريان است اما با تفاوتهاي مشهود؛ چنانكه اصولگرايان به گمان آگاهان به‌واسطه اختلافات عميق ايدئولوژيكي كه ميانشان پديد آمده به يك ليست مشترك نخواهند رسيد.
ليست اصولگرايان مدرن
به عنوان مثال از هم‌اكنون پيش بيني مي‌شود كه طيف احمدي‌نژاد قائل به ارائه ليست مشترك با اصولگرايان سنتي كه سال‌ها به انتقاد از اين طيف پرداختند نخواهد بود و سفرهاي استاني محمود احمدي‌نژاد هم مويد اين ماجراست كه آنها در انديشه ارائه ليست جداگانه هستند اما به خوبي واقفند كه ليستي با اكثريت افراد ناشناخته شانسي براي پيروزي ندارد پس احتمال دارد اصولگراياني را وارد گود كنند كه تمايلي به اطاعت از اصولگرايان سنتي ندارند. پس ائتلاف جديدي شكل خواهد گرفت كه مي‌توان آنها را «اصولگرايان مدرن» ناميد.
اصولگرايان سنتي
اصولگرايان سنتي شامل طيفهايي اعم از موتلفه، ايثارگران، جامعه اسلامي مهندسين، جامعه مدرسين و جامعه روحانيت مي‌شود كه حاضر نيستند از مواضع خود كوتاه بيايند و آنچه طيف احمدي‌نژاد در 8 سال گفته است را بپذيرند. آنها البته مي‌دانند راي ثابتي در جامعه دارند و حاميان آنها شناخته شده هستند بنابراين واهمه كمي از پيوستن اعضاي خود به اصولگرايان مدرن دارند اما از فعاليت اين طيف جديد خشنود نيستند چرا كه مي‌دانند در نبود آنها راي بیشتر حاميان جريان اصولگرايي به يك سبد ريخته مي‌شد و حالا اين آرا تقسيم خواهد شد.
اصلاح‌طلبان واحد
اصلاح‌طلبان اما به دليل اينكه سال‌ها در مسند قدرت نبودند انشقاقي در درون خود احساس نمي‌كنند و آنچه به عنوان مثال به نام «حزب ندا» فعال است ذره‌اي كوچك است كه در دنياي وحدت اصلاح‌طلبان ديده نمي‌شود و اصولا خطري براي سبد راي اين جريان ندارد. آنچه اصلاح‌طلبان را نگران مي‌كند عدم‌احراز صلاحيت اعضايشان است كه به همين دليل احتمال دارد با ليستي با حضور افراد نه چندان معروف و سرشناس در انتخابات حضور پيدا كنند.
نيروهاي نزديك به دولت يا اعتدال‌طلبان
گروه جديدي كه در اين دوره از انتخابات مجلس پيروزي خود در خرداد 92 را به رخ اصولگرايان خواهد كشيد ميانه‌روها و اعتدال‌طلبان هستند. اينان كه پس از انتخابات رياست‌جمهوري براي خود قدرت تاثیرگذاری زیادی متصور هستند درصددند همانند مجلس ششم كه اكثريت اصلاح‌طلبان پيروز در انتخابات رياست‌جمهوري هفتم آن را تشكيل دادند، كرسي‌هايي از مجلس دهم را به نام خود كنند اما به نظر مي‌رسد تمايل جامعه به اصلاح‌طلبان در آن سال بيش از اعتدال‌طلبان در سال جاري باشد چرا كه تحول در ساختار سياسي كشور در سال 76 قابل مقايسه با سال 92 نيست.
پيش بيني تركيب مجلس دهم
با این اوصاف پيش‌بيني مي‌شود مجلس دهم با تركيب متعادلی از اصلاح‌طلبان و اصولگرايان تشكيل شود و آراي اصلاح‌طلبان به واسطه غيبتشان در هشت‌سال دولت اصولگرا و آغاز دوباره با پيروزي حسن روحاني بيش از تصور باشد و در اين ميان سهمي از اين پيروزي به ميانه‌روها خواهد رسيد كه البته كرسي‌هاي آنها در اين مجلس آنچنان زياد نيست. اصولگرايان اگر با دو ليست در انتخابات حضور داشته باشند قطعا نمي‌توانند اكثريت كرسي‌ها را در اختيار داشته باشند و اختلاف كرسي‌هاي آنها با اصلاح‌طلبان و ميانه‌روها بسيار كم خواهد بود.