یادداشت-علی علیزاده ازبری:در ایران بنزین ارزان است.مصرف بنزین زیاد است. آلودگی هوا جان هزاران نفر را در سال می گیرد و این بیشتر ریشه در بنزین و تردد اتومبیل ها و موتور سیکلت ها دارد. اینها درست است اما ارزانی علت دارد و مصرف زیاد علت ها؛

اما علت ها؛

– اتومبیل های با مصرف بالا تولید میشوند.می توان ادعا کرد ایران خودرو و سایپا بزرگترین آلوده کننده های هوا هستند. مصرف اتومبیل ملی ما بالای ده لیتر در صد کیلومتر (یعنی دو برابر استاندارد جهانی) است.

بنزینی که ارائه میشود استاندارد جهانی را ندارد.بنزین بدون سرب دائم در حال بخار شدن است.نازل های پمپ بنزین ها بنزین را هدر می دهند.ترافیک باعث افزایش مصرف سوخت می گردد.سرعت گیر ها،اشکال ناموزون خیابانها،جاده های غیر استاندارد، چاله های خیابانها و جاده ها ، همه و همه باعث افزایش سوخت می گردند.ناوگان حمل ونقل عمومی متناسب با جمعیت افزایش نداشته است.قطعات غیر استاندارد اتومبیل ها مصرف را افزایش می هد.گرانی قطعات و هزینه های بالای تعمیر باعث میشود مالکان نسبت به تعمیر و تعویض آنها اقدام نکنند و مصرف افزایش یابد.شغل درصد بالایی از ایرانی ها رانندگی(مسافرکشی) است.بی حساب و کتاب ماشین های شاسی بلند و با استاندارد مصرف بالا وارد ایران می شود.هنوز بعد سالها از ورود کامپیوتر و اینترنت ، دولت الکترونیک به معنای واقعی محقق نشده و مردم برای امور عادی اداری مجبور به سفرهای غیر ضرور بین شهر ها هستند.ماشین های فرسوده از رده خارج نمیشوند و ساعت ها در روز در حال استفاده هستند. حتی ناوگان حمل و نقل عمومی نیز فرسوده اما در حال بهره برداری هستند.پروسه گاز سوز کردن اتومبیل ها ابتر مانده است.و الی آخر

با این همه ،آیا افزایش قیمت بنزین این علت ها را برطرف می کند؟

آن هم در شرایط امروز که گرانی سرسام آور کالاهای اساسی و غیر اساسی ،فوران تورم در بخش مسکن،مواد غذایی،اتومبیل و قطعات آن،افزایش وحشتناک قیمت ارز،سکه و طلا ، در شرایطی هم که به نظر می رسد و بدور از واقعیت هم نیست دولت بازار را به حال خود رها کرده و عرصه را برای جولان زیادی خواهان وطن ناپرست! باز گذاشته است. آیا شایسته است در این شرایط بد که فشار بر خرخره مردم وارد شده است با افزایش ناگهانی قیمت بنزین تیر خلاص بر ملت رنجور ایران وارد شود؟

گران کردن بنزین قاچاق بنزین را کاهش نمی دهد. اثر معنی داری هم برکاهش مصرف نخواهد گذاشت.

همانطور که فرشاد مومنی ،اقتصاددان با صراحت می گوید «افزایش بنزین به هیچ وجه قابلیت کنترل قاچاق را ندارد و فقرا ده برابر بیش تر از پول دارها از تورم ناشی از افزایش احتمالی قیمت بنزین ضرر می کنند. »

گران کردن بنزین قطعاً درآمد دولت را افزایش می دهد اما هزینه های ملت را چند برابر می کند.زیرا این گرانی، بار روانی و احساسی ترسناکی بر همه کالاها و خدمات دیگر خواهد گذاشت و دولت نیز توان کنترل سونامی حاصل از آن را ندارد یا لااقل اینگونه نشان داده است.

مگر در گذشته این راه را تجربه نکرده اید. افزایش قیمت در گذشته چقدر در کاهش مصرف موثر بوده است؟باز اگر فرض را بر تاثیر مثبت بگذاریم با روند غیر قابل کنترل تورم و افزایش قیمت ها و برای برابری قیمت بتزین با همسایگان دوباره و دوباره نیاز به افزایش بیشتر و بیشتر داشته و هر سال مجبور به شوک بیشتر به بازارخواهید بود. بنابراین دست از این بازی خطرناک بردارید.

هزینه فایده این کار را در نظر بگیرید، آن هم در شرایط بهت آور امروز، افزایش قیمت بنزین به هیچ وجه به صلاح مملکت و نظام نیست .آری در این شرایط بهت آور ،مردم بیشتر از همیشه نیازمند حمایت هستند.اما دست یاری نمی بینند.از مصرف کننده و تولید کننده حمایتی دیده نمی شود. مگر در سال جاری با افزایش سرسام آور قیمت ها چه مقدار از درآمد مردم افزایش پیدا کرده است که برای آن کیسه دوخته اید؟مردم که فقیر تر شده اند. آیا مردم قیمت واقعی اتومبیل ها را پرداخته اند. کلاً به نظر می رسد مردم با گران خریدن اتومبیل ها پول سوختش را هم پیش پیش پرداخته اندبنابراین ملت بدهکار نیستند.دولت مابه التفاوت پول بنزین را از ایران خودرو و سایپا بگیرد نه از جیب سوراخ مردم!

توجیه خنده داری است که چون بنزین قاچاق می شود بنابراین با افزایش قیمت از قاچاق آن جلوگیری خواهد شد. برای جلوگیری از قاچاق بنزین مرز نشینان را اعتبار ببخشید تا به کار قاچاق اقدام نکنند. ثانیاً مگر چند درصد بنزین از این طریق قاچاق میشود؟ آیا افرادی که با لوله ها و تانکر ها و کشتی ها بنزین را خارج می کنند افراد معمولی هستند؟ قطعا خروج و قاچاق این همه بنزین نمی تواند کار افراد عادی باشد. ضعف سیستم نظارت و کنترل خود را با گران کردن بنزین و افزایش بیش از پیش تورم بر گرده مردم نگذارید