به گزارش خبرنگار کتاب و ادبیات فارس، محمدحسن تقیه مدرس دانشگاه در رشته زبان و ادبیات عرب است. او که در چند سال اخیر بیشتر وقتش را صرف ترجمه قرآن کریم کرده بود، سرانجام این مهم را به پایان رسانده است و قرار است این ترجمه به زودی منتشر شود.

تقیه اشکالات جدی را متوجه ترجمه‌های موجود قرآن کریم می‌داند و اشکالات را متوجه «همه» ترجمه‌های موجود می‌داند و برای این مساله هم استدلال‌ها و دلایل خاص خودش را می‌آورد. تا آنجا که بسیاری از ترجمه‌های موجود را جنایت و تحریف در قبال آیات آسمانی قرآن می‌داند که می‌توانید استدلال‌های او پرسش و پاسخ‌های چالشی ما با او را در ندای گیلان به نقل از اینجا بخوانید.

به مناسبت پایان کار ترجمه قرآن، این استاد دانشگاه یادداشتی درباره ترجمه‌اش نوشته و آن را با ترجمه صحیح 114 آیه قرآن همراه کرده است تا محکی برای گفته‌هایش باشد و اهل فن تفاوت کار او را با دیگران بسنجند. این یادداشت که در اختیار خبرگزاری فارس قرار گرفته، در ادامه می‌آید:

** مترجمان زبان مقصد قرآن را تحریف معنایی کرده‌اند

ترجمه متون مقدس و دینی به ویژه قرآن کریم به 3 رکن نیاز دارد: الف تخصص زبانی؛ ب حرفه ای بودن در ترجمه؛ ج موضوع. بی‌گمان نداشتن زبان و نثر معیار، سفارشی بودن بیشتر ترجمه‌ها، استفاده نکردن بیشتر مترجمان قرآن از فرهنگ لغات یک  یا دو زبانه، امانت دار لفظ بودن تا معنایی بودن، و گنگ و نامفهوم از جمله مشکلات ترجمه های قرآن مجید است.

البته خود قرآن کریم هیچ گونه «ابهام»ی ندارد. آنچه ابهام دارد برداشت نادرست مترجم و مخاطب از آیه های مبارک است. بنا بر این هرگز در زبان مبدأ قرآن تحریف صورت نگرفته است ولی به نظر می‌رسد مترجمان زبان مقصد آن را تحریف معنایی کرده‌اند.

بی گمان اگر در ترجمه متون دیگر مانند علمی و ادبی اشتباهی رخ دهد،‌ در نهایت یک اشتباه است اما در متون دینی به ویژه قرآن کریم موضوع فرق می‌کند. وحیانی بودن، ارتباط مستقیم با عقیده دین مداران و کهن بودن متون مذکور موجب فرق داشتن با دیگر متون شده است.

گاهی یک کارشناس زبده ترجمه به ترجمه‌‌های شگفت آوری برخورد می‌کند که حتی در متون عادی هم این گونه ترجمه نباید دیده شود. پس به نظر می‌رسد برخی مترجمان با اندک دانشی از علوم قرآنی و بی دانشی از ترجمه شناسی به سوی ترجمه قرآن رفته‌اند.

پژوهشگر در این اثر پژوهشی ترجمه آیه‌هایی از قرآن کریم را گزینش نموده، سپس ترجمه خود را که نکته ای ترجمه ای را دربرمی گیرد برای هر آیه مبارک را می‌آورد.

**آماده مناظره با همه مترجمان قرآن هستم

بی تردید نویسنده بنا ندارد در باره ترجمه خودش به ابراز نظر بپردازد بلکه منتظر نقد و بررسی کلی آنها از سوی مخاطبان گرامی خواهد بود. بی گمان در نهایت مراجعان به قرآن و مخاطبان این کتاب شریف حتی کسانی که بهره چندانی از عربی­‌دانی و علم ترجمه نداشته باشند بهترین ارزیاب و منتقد ترجمه‌ها خواهند بود. البته نگارنده ضمن احترام و ابراز فروتنی نسبت به همه مترجمان قرآن کریم آمادگی خود برای مناظره حضوری و مجازی با آنان اعلام می‌دارد.

گاهی یک کارشناس ترجمه به ترجمه‌ های شگفت آوری بر می‌خورد که بدون در نظر داشتن قداست متن حتی ترجمه متون عادی هم نیز به این شیوه پسندیده نیست. به یک نمونه از صدها مورد قابل اشاره توجه کنید: ترجمة کلمه «السّاعة» را چگونه ترجمه کرده‌اند. در دعای فرج آمده «السّاعة السّاعة». همه جا «همین ساعت» ترجمه کرده‌اند. نباید از نظر دور داشت که نمی­‌توان عین کلمه وارد شده از زبان دیگر را بر فرض بومی شدن در زبان میزبان عینًا در ترجمه به کار برد؛ زیرا معانی کلمات بیگانه با زبان میزبان خواه نا خواه در گذر زمان دچار تغییر و دگردیسی معنایی می­‌شود. این امر شاید در زندگی روزمره خللی ایجاد نکند اما در امر ترجمه مطمئنًا معنا را دچار اشکال می­کند. در عربی نزدیک‌ترین معنای «السّاعة»، «آن و لحظه» است. با این حال در ترجمه آیه مبارک ﴿فَإِذَا جَاءَ أَجَلُهُمْ لَا یَسْتَأْخِرُونَ سَاعَةً وَ لَا یَسْتَقْدِمُونَ﴾(اعراف/34) آورده‌اند که «آیتی: چون اجلشان فراز آید، یک ساعت پیش و پس نشوند. حداد عادل: هر امتی را مهلتی است و چون مهلتشان به سر آید ساعتی دیر یا زود نتوانند کرد. خرمشاهی: چون اجلشان فرارسد نه ساعتى پس افتند و نه ساعتى پیش افتند. فولادوند: پس چون اجلشان فرا رسد نه [مى‏توانند] ساعتى آن را پس اندازند و نه پیش. مکارم: و به هنگامی که مدت آنها فرا رسد نه ساعتی از آن تاخیر می‏کنند و نه بر آن پیشی می‏گیرند.» در صورتی که در عرف زبان فارسی «ساعت» برابر با 3600 ثانیه است. در حالی که در اینجا منظور قرآن یک «آن» و یک «لحظه» است. «تقیه: اگر زمان مرگشان فرا رسد، لحظه ای پس و پیش نخواهد شد.»

**نمی‌توان از لغزش‌های ترجمه در قرآن چشم پوشید

از آنجا که قرآن متنی مقدس است به راحتی نمی­‌توان از این لغرش­ها چشم پوشید؛ زیرا اگر در ترجمه متون دیگر مانند متون علمی و ادبی اشتباهی رخ دهد،‌ در نهایت یک اشتباه اتفاق افتاده است اما در متون دینی به ویژه قرآن کریم موضوع فرق می‌کند. ترجمه متون دینی به 3 دلیل سخت و پیچیده است: الف وحیانی بودن؛ ب مستقیم با عقیده مردم سرو کار داشتن؛ ج کهن بودن متون؛ و همین دلایل ترجمه متون مقدس و دینی به ویژه قرآن کریم را سخت می‌کند.

هر چند هر کلمه، عبارت و آیه قرآن جایگاه والا و باارزشی دارد ولی برای این که مخاطب گرامی بتواند به ترجمه برخی از آیه‌ها و عبارت‌های مبارک و پرکاربرد قرآن کریم به راحتی دسترسی داشته باشد مترجم بر آن شد تا نمونه‌هایی را بیاورد زیرا مردم عزیز ما گاهی روزانه با آنها سر و کار دارند و می‌توان مفاهیم آنها را در محیط کسب و کار به کار بست و از فیض قرآن کریم بی بهره نماند. البته با ترتیب الفبایی آنها تلاش شده است رسم خط ساده باشد تا به اسانی فهمیده شود.

 

نمونه های گزینشی آیه‌ها و عبارت‌های پرکار برد:

* – ﴿أُحْصِرُوا فِی سَبِیلِ ٱللَّهِ﴾ = خود را وقف جِهاد در راه خدا کرده‏اند. (بقره/273)

* – ﴿أَخْرِجْنِی مُخْرَجَ صِدْقٍ﴾ = خروج مرا در هر کار فردی و اجتماعی به راستی و درستی آغاز، و یا به پایان برسان. (اِسراء/80)

* – ﴿أَدْخِلْنِی مُدْخَلَ صِدْقٍ﴾ = ورود مرا در هر کار فردی و اجتماعی به راستی و درستی آغاز، و یا به پایان برسان. (اِسراء/80)

* – ﴿إِذَا جَاءَ أَجَلُهُمْ، فَلَا یَسْتَأْخِرُونَ سَاعَةً وَ لَا یَسْتَقْدِمُونَ﴾ = چون مرگشان فرا رسد، لحظه‌ای پس و پیش نخواهد شد. (أعراف/34)

* – ﴿أَرْسَلْنَا ٱلرِّیَاحَ لَوَاقِحَ﴾ = ما بادها را بارور کننده و آبستن سازِ ابر فرستادیم. (حِجْر/22)

* – ﴿ٱدْخُلُوهَا به سلامٍ آمِنِینَ﴾ = با آرامش و مطمئنّ به آن جا وارد شوید. (حِجْر/46)

* – ﴿ٱرْکَعُوا مَعَ ٱلرَّاکِعِینَ﴾ = نماز را گروهی بخوانید. (بقره/43)

* – ﴿ٱصْبِرُوا وَ صَابِرُوا وَ رَابِطُوا﴾ = در برابر سختی‌ها و هوس‌ها پایداری کنید و در مقاومت و شکیبایی از یکدیگر پیشی بگیرید و از مرزهای خود پاسداری نمایید. (آل عِمران/200)

* – ﴿ٱصْدَعْ به ما تُؤْمَرُ﴾ = هدف از ماموریت خودت را شفّاف بیان کن. (ابراهیم/94)

* – ﴿ٱلْأَعْرَابُ أَشَدُّ کُفْرًا وَ نِفَاقًا﴾ = عرب‌های بیابان‌‌نشین به دلیل نبود امکانات گوناگون کافرتر و منافق‌تر از دیگران هستند. (توبه/97)

* – ﴿ٱقْرَأْ کِتَابَکَ﴾ = بیلان کار خود را بخوان. (اسراء/14)

* – ﴿أَکِیدُ کَیْدًا﴾ = من هم نقشۀ آنها را نقش بر آب می‌کنم. (اسراء/14)

* – ﴿ٱلْأَمْرُ إِلَیْکِ﴾ = تصمیم نهایی با توست. (نمل/33)

* – ﴿ٱلَّذِینَ آمَنُوا وَ عَمِلُوا ٱلصَّالِحَاتِ﴾ = مومنان و نیکوکاران (نساء/57)

* – ﴿ٱللَّهُ عَزِیزٌ ذُو انْتِقَامٍ﴾ = خداوند نیرومند است و سخت کیفر می‌دهد. (آل عِمران/4)

* – ﴿إِلَى ٱللَّهِ تُرْجَعُ ٱلْأُمُورُ﴾ = سرنوشت همه کارها به دست خداست. (انفال/44)

* – ﴿إِلَى رَبِّکَ فَارْغَبْ﴾ = از پروردگارت کمک بخواه. (شرح/8)

* – ﴿أَمْرُهُمْ شُورَى بَیْنَهُمْ﴾ = کار خود را با رایزنی با یکدیگر به سرانجام می‌رسانند. (شوری/38)

* – ﴿إِنَّ ٱللَّهَ ثَالِثُ ثَلَاثَةٍ﴾ = خداوند سومین شخص از سه پدر، پسر و روح قُدُس جبرییل امین، یعنی روح قُدُس است. (مائده/73)

* – ﴿إِنَّ ٱللَّهَ لَا یُخْلِفُ ٱلْمِیعَادَ﴾ = هرگز خداوند زیر قولش نخواهد زد. (آل عِمران/9)

* – ﴿إِنَّ ٱللَّهَ یَأْمُرُکُمْ أَنْ تُؤَدُّوا ٱلْأَمَانَاتِ إِلَى أَهْلِهَا﴾ = خداوند به شما فرمان می‏دهد که امانت‌های مادی و معنوی مانند علوم و معارف را به شایستگان آنها باز گردانید. (نساء/58)

* – ﴿إِنَّ أَکْرَمَکُمْ عِنْدَ ٱللَّهِ أَتْقَاکُمْ﴾ = مسلّمًا از نظر خداوند گرامی‏‌ترین شما، پرهیزگارترین شما خواهد بود. (حُجُرات/13)

* – ﴿إِنَّ کَیْدِی مَتِینٌ﴾ = نقشه من با برنامه‌ریزی دقیقی صورت گرفته است. (أعراف/183)

* – ﴿أَنْ لَیْسَ لِلْإِنْسَانِ إِلَّا مَا سَعَى﴾ = موضوع مهمّ این است که انسان، تنها نتیجه تلاش‌های خود را دارد. (نَجْم/39)

* – ﴿إِنَّ هَذَا ٱلْقُرْآنَ یَهْدِی لِلَّتِی هِیَ أَقْوَمُ﴾ = بی‌گمان این قرآن به آیینی با ارزش‌تر از دین‌های گذشته راهنمایی می‌کند. (اِسراء/9)

* – ﴿ إِنَّا مِنَ ٱلْمُجْرِمِینَ مُنْتَقِمُونَ ﴾ = مسلّمًا ما به گنهکاران کیفر سختی خواهیم داد … (سجده/22)

* – ﴿أَنْزَلْنَا عَلَیْهِمُ ٱلْمَنَّ وَ ٱلسَّلْوَى﴾ = «گز انگبین» و «بلدرچین» را برایشان فرستادیم. (اَعراف/160)

* – ﴿أَنْشَأَ جَنَّاتٍ مَعْرُوشَاتٍ وَ غَیْرَ مَعْرُوشَاتٍ﴾ = خداوند باغ‌هایی با درختان دار بست ‏دار مانند درخت انگور، کیوی و بی‌دار بست مانند درخت سیب، پرتقال و … را آباد کرده است. (اَنعام/141)

* – ﴿إِنَّمَا ٱلْمُؤْمِنُونَ إِخْوَةٌ﴾ = مومنان، تنها برادر و هم نوع یکدیگر هستند. (أنفال/2)

* – ﴿إِنَّمَا یَخْشَى ٱللَّهَ مِنْ عِبَادِهِ ٱلْعُلَمَاءُ﴾ = از میان بندگان خدا، تنها دانایان پرهیزگار هستنند. (فاطر/28)

* – ﴿أُولَئِکَ ٱلَّذِینَ کَفَرُوا به آیاتِ رَبِّهِمْ وَ لِقَائِهِ. فَحَبِطَتْ أَعْمَالُهُمْ فَلَا نُقِیمُ لَهُمْ یَوْمَ ٱلْقِیَامَةِ وَزْنًا﴾ = البتّه کافران نشانه های پروردگار و دیدار با او را انکار کرده‏اند. در نتیجه کارهای آنها تباه شده است. بنا بر این ما روز رستاخیز ارزشی براىشان در نظر نخواهیم گرفت. (کهف/105)

* – ﴿بِأَیِّ آلَاءِ رَبِّکُمَا تُکَذِّبَانِ؟ ﴾ = ای جِنّ و اِنس! کدام نعمت پروردگارتان را دروغ می‌پندارید‌؟ (رحمان/13)

* – ﴿بَصِیرٌ بِٱلْعِبَادِ﴾ = حال بندگانش را درک می‌کند. (آل عِمران/15)

* – ﴿تَبَّتْ یَدَا أَبِی لَهَبٍ وَ تَبَّ﴾﴿مَا أَغْنَى عَنْهُ مَالُهُ وَ مَا کَسَبَ﴾﴿سَیَصْلَى نَارًا ذَاتَ لَهَبٍ﴾﴿وَ ٱمْرَأَتُهُ حَمَّالَةَ ٱلْحَطَبِ﴾﴿فِی جِیدِهَا حَبْلٌ مِنْ مَسَدٍ﴾ = دستان ابو لَهَب به خاطر توطئه چینی‌اش ضدّ پیامبر بریده باد! مرگ بر او باد؛ زیرا هرگز ثروت و مال اندوزی‌اش به دردش نخواهد خورد از این رو ابو لَهَب به زودی به آتشی زبانه دار و شعله ‏ور خواهد افتاد و البته طناب دار بر گردن همسرش که هیزم‏ کش و آتش به یار دوزخ خواهد بود، نیز آویخته خواهد شد. (مَسَد/6-1)

* – ﴿تُصْبِحَ صَعِیدًا زَلَقًا﴾ = کویر و لغزنده‏ گردد. (کهف/40)

* – ﴿تِلْکَ حُدُودُ ٱللَّهِ﴾ = اینها، خطوط قرمز و احکام خدا هستند. (نساء/12)

* – ﴿جَاءَتْ سَیَّارَةٌ﴾ = کاروانی فرا رسید. (یوسف/19)

* – ﴿حَاضِرِی ٱلْمَسْجِدِ ٱلْحَرَامِ﴾ = شهروندان غیر مکّه. (بقره/196)

* – ﴿خَالِصَةً مِنْ دُونِ ٱلنَّاسِ﴾ = حُکم خدا از میان همه مردم ویژه شماست. (بقره/94)

* – ﴿ذَلِکَ یَوْمٌ مَشْهُودٌ﴾ = آن روز فراموش ناشدنی است. (هود/103)

* – ﴿ٱلرَّاسِخُونَ فِی ٱلْعِلْمِ﴾ = دانشمندان ژرفانگر (آل عِمران/7)

* – ﴿ٱلرِّجَالُ قَوَّامُونَ عَلَى ٱلنِّسَاءِ﴾ = مردان سرپرست و نگهبان زنان هستند. (نساء/34)

* – ﴿ٱلرُّمَّانَ مُتَشَابِهًا وَ غَیْرَ مُتَشَابِهٍ﴾ = انار را که در شکل و ظاهر همانند، ولی در مزه و طعم متفاوت هستند، پدید آورد. (انعام/99)

* – ﴿ٱلسَّابِقُونَ ٱلسَّابِقُونَ﴾ = پیشگامان پیشکسوت (واقعه/10)

* – ﴿سُنَّةَ ٱللَّهِ ٱلَّتِی قَدْ خَلَتْ مِنْ قَبْلُ؛ و لَنْ تَجِدَ لِسُنَّةِ ٱللَّهِ تَبْدِیلًا﴾ = البتّه این حکم خدا در گذشته نیز بوده است. پس هرگز جایگزینی براى حکم خداوند نخواهى یافت. (احزاب/62)

* – ﴿شَعَائِرِ ٱللَّهِ﴾ = نماد صبر برای رسیدن به خدا. (بقره/158)

* – ﴿ضُرِبَتْ عَلَیْهِمُ ٱلذِّلَّةُ وَ ٱلْمَسْکَنَةُ﴾ = داغ خواری و نداری بر پیشانی آنها زده شد، به خواری و پستی افتادند. (بقره/61)

* – ﴿فَأَقِیمُوا ٱلصَّلَاةَ. إِنَّ ٱلصَّلَاةَ کَانَتْ عَلَى ٱلْمُؤْمِنِینَ کِتَابًا مَوْقُوتًا﴾ = نمازتان را کامل بر پا دارید. زیرا باید مومنان نماز خود را که عبادتى‏ منظّم و به وقت است، بجای آورند. (نساء/103)

* – ﴿فِی شِقَاقٍ بَعِیدٍ﴾ = از راهنمایی پروردگار به دور خواهند بود. (بقره/176)

* – ﴿فِی قُلُوبِهِمْ زَیْغٌ﴾ = منحرفان (آل عِمران/7)

* – ﴿فَبِمَا نَقْضِهِمْ مِیثَاقَهُمْ لَعَنَّاهُمْ؛ و جَعَلْنَا قُلُوبَهُمْ قَاسِیَةً﴾ = آن گاه ما آنها را به خاطر پیمان‏شکنى‏ از نعمت‌های خودمان محرومشان خواهیم کرد؛ و آنها را سنگدل خواهیم گرداند. (مائده/13)

* – ﴿قَابَ قَوْسَیْنِ أَوْ أَدْنَى﴾ = چیزى نمانده بود، فاصلۀ میان خدا و پیامبر به اندازۀ فاصلۀ دو کمان یا کمتر می‌گردد. (نجم/9)

* – ﴿قَالَ: إِنَّکُمْ قَوْمٌ تَجْهَلُونَ﴾ = بی گمان شما قوم سرکشی هستید. (اَعراف/138)

* – ﴿قَدِ ٱسْتَمْسَکَ بِٱلْعُرْوَةِ ٱلْوُثْقَى﴾ = دستگیره‌ای محکم و ناگسستی خدا، قرآن و پیامبر چنگ زده است. (بقره/256)

* – ﴿ قَالَ: فَمَا بَالُ ٱلْقُرُونِ ٱلْأُولَى؟ ﴾ = باز فرعون پرسید پس سرنوشت قوم‌های پیشین چه می‏شود؟ (طه/51)

* – ﴿قُلْ: أَعُوذُ به ربِّ ٱلنَّاسِ﴾﴿مَلِکِ ٱلنَّاسِ﴾﴿إِلَهِ ٱلنَّاسِ﴾﴿مِنْ شَرِّ ٱلْوَسْوَاسِ ٱلْخَنَّاسِ﴾﴿ٱلَّذِی یُوَسْوِسُ فِی صُدُورِ ٱلنَّاسِ﴾﴿مِنَ ٱلْجِنَّةِ وَ ٱلنَّاسِ﴾ = ای رسول خدا! به مردم بگو: من به خاطر جِن شیطان و پیروانش و اِنس پلیدی که موجب تحریک انسان می‌شوند، به پروردگار یگانه، فرمانروا و خداوند یکتای مردم پناه می‌برم. (ناس/6 -1)

* – ﴿قُلْ: هُوَ ٱللَّهُ أَحَدٌ﴾﴿ٱللَّهُ ٱلصَّمَدُ﴾﴿لَمْ یَلِدْ؛ و لَمْ یُولَدْ﴾﴿وَ لَمْ یَکُنْ لَهُ کُفُوًا أَحَدٌ﴾ = ای رسول خدا! به مردم بگو که موضوع مهمّ یگانگی، بی نیازی، نزاییدن، زاییده نشدن و بی همتایی خداوند است. (اخلاص/4 1)

* – ﴿قُلُوبُنَا غُلْفٌ﴾ = از گفته تو چیزی نمی‌فهمیم و سر در نمی‌آوریم. (مساؤ/155)

* – ﴿قَوْلًا مَعْرُوفًا﴾ = سخن سنجیده (نساء/5)

* – ﴿قُولُوا: حِطَّةٌ﴾ = بگویید که بار گناه رااز ما فرو نِه تا گناهانتان را ببخشیم. (أعراف/161)

* – ﴿ وَ لْیَکْتُبْ بَیْنَکُمْ کَاتِبٌ بِٱلْعَدْلِ﴾ = محضردار بنویسد (بقره/282)

کِتَابٌ أُحْکِمَتْ آیَاتُهُ ثُمَّ فُصِّلَتْ مِنْ لَدُنْ حَکِیمٍ خَبِیرٍ﴾ = این قرآن کتابی هست که آیه های این کتاب به هم ربط دارند؛ هر چند مضمون آنها یکی نیست. (هود/1)

* – ﴿کَلِمَةُ ٱللَّهِ هِیَ ٱلْعُلْیَا﴾ = حکم خداوند بالاتر است. (توبه/40)

* – ﴿کُنْ فَیَکُونُ﴾ = «هست شو» و آن چیز بی‌درنگ «هست می‌شود». (بقره/117)

* – ﴿ لَا إِلَهَ إِلَّا هُوَ ٱلْعَزِیزُ ٱلْحَکِیمُ﴾ = معبود، تنها آن خدای بسیار نیرومند و حکیم است. (آل عِمران/18)

* – ﴿لَا تُخْسِرُوا ٱلْمِیزَانَ﴾ = کم فروشی نکنید. (رحمان/9)

* – ﴿لَا تُزِغْ قُلُوبَنَا بَعْدَ إِذْ هَدَیْتَنَا﴾ = ذهن‌ها و مغزهای‌های ما را پس از راهنمایی‌مان منحرف نگردان! (آل عِمران/8)

* – ﴿لَا عِلْمَ لَنَا﴾ = ما یقین نداریم. (مائده/109)

* – ﴿لَا مُبَدِّلَ لِکَلِمَاتِ ٱللَّهِ﴾ = هیچ چیز نمی‏تواند، جایگزین احکام خدا شود. (انعام/34)

* – ﴿لَا یَسْتَطِیعُونَ ضَرْبًا فِی ٱلْأَرْضِ﴾ = نمی‏توانند برای داد و ستد و درآمدزایی سفر کنند. (بقره/273)

* – ﴿لَا یُکَلِّفُ ٱللَّهُ نَفْسًا إِلَّا وسع‌ها﴾ = خداوند هر کس را به اندازه توانش وادار به انجام کاری می‌کند. (بقره/286)

* – ﴿لَأُقَطِّعَنَّ أَیْدِیَکُمْ وَ أَرْجُلَکُمْ مِنْ خِلَافٍ﴾ = حتمًا دست و پایتان را بر خلاف جهت همدیگر دست راست با پای چپ، یا دست چپ با پای راست ریز ریز کنم. (أعراف/124)

* – ﴿لِسَانُ ٱلَّذِی یُلْحِدُونَ إِلَیْهِ أَعْجَمِیٌّ﴾ = زبان آن آدمی زاده، غیر عربی است. (نحل/103)

* – ﴿لَقَدْ خَلَقْنَا ٱلْإِنْسَانَ فِی أَحْسَنِ تَقْوِیمٍ﴾ = ما به بهترین سبْک و نظام آفرینش انسان را آفریدیم. (تین/4)

* – ﴿لَقَدْ خَلَقْنَا ٱلْإِنْسَانَ مِنْ صَلْصَالٍ مِنْ حَمَإٍ مَسْنُونٍ﴾ = ما انسان را از گِلِ خشکی که از لجنِ بدبو بازمانده است، آفریده‌ایم. (حِجْر/26)

* – ﴿لَقَدْ مَکَّنَّاکُمْ فِی ٱلْأَرْضِ﴾ = ما بر روی زمین به شما منزلی مُبله و با همه امکانات دادیم. (أعراف/10)

* – ﴿لَهَا مَا کَسَبَتْ وَ عَلَیْهَا مَا ٱکْتَسَبَتْ﴾ = هر چه نیکی کند، به سود او و هر چه بدی کند، به زیان اوست. (بقره/286)

* – ﴿لَیْسَ ٱلذَّکَرُ کَٱلْأُنْثَى﴾ = دختر نمی‌تواند مانند پسر در پرستشگاه و معبد خدمتگزاری نماید. (آل عِمران/36)

* – ﴿لْیَقُولُوا قَوْلًا سَدِیدًا﴾ = بسیار سنجیده سخن بگویند. (نساء/9)

* – ﴿مَا ٱلْحَیَاةُ ٱلدُّنْیَا فِی ٱلْآخِرَةِ إِلَّا مَتَاعٌ﴾ = زندگی زودگذر دنیا در برابر آخرت بسیار بی‌ارزش و ناچیز خواهد بود. (توبه/38)

* – ﴿مَا أَنَا عَلَیْکُمْ به حفیظٍ﴾ = من هرگز از شما دفاع و پشتیبانی نخواهم کرد. (انعام/104)

* – ﴿مَا أَنْتَ عَلَیْنَا به عزیزٍ﴾ = تو هرگز توانایی مقابله با ما را نخواهی داشت. (هود/91)

* – ﴿مَا زَاغَ ٱلْبَصَرُ وَ مَا طَغَى﴾ = چشمان رسول خدا نه آستیگ مات بود و نه بیماری چشمی داشت. (نجم/17)

* – ﴿مَا عَلَى ٱلرَّسُولِ إِلَّا ٱلْبَلَاغُ ٱلْمُبِینُ﴾ = وظیفه پیامبر، تنها پیام ‏رسانی شفّاف است. (نور/54)

* – ﴿مَا کَانَ ٱللَّهُ لِیُضِیعَ إِیمَانَکُمْ﴾ = هرگز خداوند باور و ایمان شما را از میان نخواهد برد. (بقره/143)

* – ﴿مَا کَانَ لِنَفْسٍ أَنْ تَمُوتَ إِلَّا بِإِذْنِ ٱللَّهِ کِتَابًا مُؤَجَّلًا﴾ = مردن هر کس فقط به فرمان خداست؛ از این رو پیشاپیش مرگ انسان در لوح قضای خداوند ثبت شده است. (آل عِمران/145)

* – ﴿مَا یُسِرُّونَ﴾ = درونشان (بقره/77)

* – ﴿مَا یُعْلِنُونَ﴾ = برونشان (بقره/77)

* – ﴿اَلْمَالُ وَ ٱلْبَنُونَ، زِینَةُ ٱلْحَیَاةِ ٱلدُّنْیَا﴾ = ثروت و فرزند نیاز روحی و روانی زندگی دنیاست. (کهف/46)

* – ﴿مَتَاعٌ إِلَى حِینٍ﴾ = تا مدّتی زودگذر زندگی شما تأمین خواهد شد. (أعراف/24)

* – ﴿مَتَاعًا بِٱلْمَعْرُوفِ﴾ = هدیه‏ای مناسب در حدّ عرف (بقره/236)

* – ﴿مُسْرِفٌ کَذَّابٌ﴾ = تندرو و بسیار دروغگو (غافر/28)

* – ﴿مُصَدِّقًا لِمَا مَعَهُمْ﴾ = موافق و مؤیِّد کتابشان باشد. (بقره/92)

* – ﴿مَکَرُوا وَ مَکَرَ ٱللَّهُ، وَ ٱللَّهُ خَیْرُ ٱلْمَاکِرِینَ﴾ = کافران‏ نقشه کشیدند ولی خداوند توطئه آنها را نقش بر آب کرد؛ زیرا خداوند بهترین چاره‏ جوست. (آل عِمران/54)

* – ﴿مِنْ شَرِّ ٱلنَّفَّاثَاتِ فِی ٱلْعُقَدِ﴾ = از زنان پلید جادوگری به او پناه می‌برم که به گره‌ها می‌دمند و افسون می‌کنند تا تصمیم گیری پیامبر سست شود و به یهودیان حمله نکند. (فَلَق/4)

* – ﴿مِنْکُمْ مَنْ یُرَدُّ إِلَى أَرْذَلِ ٱلْعُمُرِ لِکَیْلَا یَعْلَمَ مِنْ بَعْدِ عِلْمٍ شَیْئًا﴾ = بعضی عمرتان تا ‌نهایتِ فرتوتی به درازا خواهد کشید که دچار آلزایمر و فراموشی خواهید شد. (نحل/70)

* – ﴿مَوَاقِیتُ لِلنَّاسِ وَ ٱلْحَجِّ﴾ = برای زمان‌سنجی کارهای مردم و حجّ است. (بقره/189)

* – ﴿نُرِیدُ أَنْ نَمُنَّ عَلَى ٱلَّذِینَ ٱسْتُضْعِفُوا فِی ٱلْأَرْضِ﴾ = ما می‏خواهیم که بر کسانی که در زمین کوچک شمرده شدند، منّت بگذاریم. (قَصص/5)

* – ﴿نِعْمَ اَلْوَکِیلُ! ﴾ = چقدر خوب روزی می‌رساند! (آل عِمران/173)

* – ﴿نُنْشِئَکُمْ فِی مَا لَا تَعْلَمُونَ﴾ = شما را در جهانی ناشناخته، آفرینش تازه‏ای ببخشیم. (واقعه/61)

* – ﴿ … وَ ٱسْتَقِمْ کَمَا أُمِرْتَ … ﴾ = و با توجّه به حُکم خدا و وظیفه‌ات بر دین خدا پافشاری کن. (شوری/15)

* – ﴿وَسِعَ کُرْسِیُّهُ ٱلسَّمَاوَاتِ وَ ٱلْأَرْضَ﴾ = قلمرو و قدرتش آسمان‌ها و زمین را فرا گرفته است. (بقره/255)

* – ﴿وَیْلٌ لِکُلِّ هُمَزَةٍ لُمَزَةٍ! ﴾ = وای بر کسی سخن چینی که پیش رو نیز خُرده و بهانه می‌گیرد‏! (هُمَزه/1)

* – ﴿هَذَا بَلَاغٌ لِلنَّاسِ﴾ = این سرگذشت‌ها، اطلاع ‏رسانی شفّاف به مردم است. (اِبراهیم/51)

* – ﴿هَذَا فَوْجٌ مُقْتَحِمٌ مَعَکُمْ﴾ = این گروه همراه خودتان نوچه‌های شما هستند. (ص/59)

* – ﴿یَا أَیُّهَا ٱلَّذِینَ آمَنُوا! ﴾ = ای مومنان! (بقره/264)

* – ﴿یَا نَارُ! کُونِی بَرْدًا وَ سَلَامًا عَلَى إِبْرَاهِیمَ﴾ = ای آتش! بر ابراهیم سرد و خاموش شو. (انبیاء/69)

* – ﴿یُبَیِّتُونَ مَا لَا یَرْضَى مِنَ ٱلْقَوْلِ﴾ = خیانتگران در جلسه‌های محرمانه شبانه سخنان ناخوشایند نسبت به پروردگار را بر زبان می‌آورند. (نساء/168)

* – ﴿یَدُ ٱللَّهِ فَوْقَ أَیْدِیهِمْ﴾ = قدرت و توان خدا فراتر از قدرت و توان آن‌هاست. (فتح/10)

* – ﴿یُدْنِینَ عَلَیْهِنَّ مِنْ جَلَابِیبِهِنَّ﴾ = مقنعه‌ها و روسری‌های خود را بپوشانند. (احزاب/59)

* – ﴿ یُرِیدُ ٱلشَّیْطَانُ أَنْ یُضِلَّهُمْ ضَلَالًا بَعِیدًا﴾ = شیطان مى‏خواهد آنان را به گمراهى بی پایان بکشاند. (نساء/60)

* – ﴿یَسْأَلُهُ مَنْ فِی ٱلسَّمَاوَاتِ وَ ٱلْأَرْضِ کُلَّ یَوْمٍ هُوَ فِی شَأْنٍ﴾ = همه جهانیان در آسمان‌ها و زمین از او خواسته‌ای دارند. او هر روز کار جهانیان را از روی حکمت چاره اندیشی می‌کند. (رحمان/29)

* – ﴿یَضْرِبُ ٱللَّهُ ٱلْحَقَّ وَ ٱلْبَاطِلَ﴾ = خداوند حقّ و باطل را شبیه‌سازی می‌کند. (رعد/17)

* – ﴿یُعْرَفُ ٱلْمُجْرِمُونَ بِسِیمَاهُمْ﴾ = گنهکاران چهره‏ نگاری مى‏شوند. (رحامن/41)

* – ﴿یَعْلَمُ مُسْتَقَرَّهَا وَ مستودع‌ها﴾ = او جایگاه‌های همیشگی و زودگذر آنها را می‏داند. (هود/6)

 

 

منابع و مراجع:

1 – ابن منظور، (بی تا)، «لسان العرب»، لبنان، بیروت، دار صادر

2 – تقیه، محمد حسن، «نخستین ترجمه علمی و آکادمی قرآن کریم» (در دست چاپ)

3 – تقیه، محمد حسن، «فرهنگ واژگان، اصطلاحات و عبارات قرآن کریم» (در دست چاپ)

4 – جُرّ، خلیل (1367 ش)، «فرهنگ لاروس»، ترجمه حمید طبیبیان، تهران، انتشارات امیر کبیر

5 – حموی، صبحی و … (2001 م)، «المنجد فی اللغة العربیة المعاصرة»، لبنان، بیروت، دار المشرق

6 – مسعود، جبران (1986 م)، «الرائد»، لبنان، بیروت، دار العلم للملایین

7 – معلوف، لویس (1987 م)، «المنجد فی اللغة و الأعلام»، لبنان، بیروت، دار المشرق

8 – معین محمد (1386 ش)، «فرهنگ فارسی معین»، چاپ نهم، تهران: انتشارات امیر کبیر

انتهای پیام/و