به گزارش نداي گيلان: یکی از افتخارات بی شمار تمدن اسلامی برای بشریت، عرفان اسلامی است.عرفان را همگان تجلی گاه وحدانیت حق و شوق آدمی به آن یگانه قبله گاه عشق می دانند اما عرفان اسلامی را روی دیگری نیز هست؛ وجهه ی دیگری که همانا انتقاد به نهادها وسازمانهای اجتماعی است و چندان که بایسته ی آن بوده مورد توجه واقع نشده است.

ظهورتکنولوژی های نوین ارتباطی در عصر حاضر به همراه تحولات فضای مجازی ، همانطور که موجب پیشرفت سطح زندگی بشر می گردد، از سویی دیگراستفاده نامناسب آن به صورت نشر اکاذیب ، به طور قابل ملاحضه ای موجب تخریب وگاهی بروز مشکلات جبران ناپذیری خواهد شد. تا آنجا که خداونددرآیه 38 سوره حج می فرمایند:” پس کسی را که خداوند مدافع او است چگونه انسان به خود جرأت می‌دهد که پرده‌اش را بدرد و رازش را فاش کند یا عیبش را آشکار سازد، و یا بی دلیل به او تهمت وارد نموده و آبروی او را بریزد و به حیثیّتش صدمه برساند”.

 از زمانى که اینترنت وارد فضاى زندگى انسان شده تا به امروز، على رغم تمام محاسن و مزایاى آن، یکسرى دغدغه ها و نگرانى هایى را برعموم تحمیل نموده است. موضوعی كه در تمام جوامع موضوعیت داشته و محدود به جامعه و یا اقلیتی خاص نمی شود. درعصر ارتباطات، فضای مجازی سبب شده که هیچ واقعه ای از دیدعموم پنهان نماندوظرف اندک زمانی درفضایی که شامل کودک تا سالمند می باشد،به سرعت انتشار یابد.

وابستگی فضای مجازی به فضای حقیقی و سرعت بالای انتشار اطلاعات، موجب شده انتقادها بدون داشتن دانش فنی وآگاهی مناسب درکلیه زمینه ها پخش شود که نه تنها باعث پیشرفت جوامع نمی گردد، بلکه به دلیل ایجاد فضای نامناسب انتقادی(فضای مجازی وفضای حقیقی)، نتایج کاملا عکس برجوامع راخواهدداشت و بصورت نشراکاذیب جلوه می نمایدکه موجب بروزمخاطرات زیادی برای شهروندان وتخریب وتضیع حقوق شهروندی خواهد شد. مثال واضح آن ،انتقادغیرمنصفانه از عملکردفرد یا گروه خاص براساس اطلاعات نادرست یا الکن است که صرفا جهت درویترین ماندن شخص منتقددرفضای مجازی می باشند.

لازم است بیان شود که پایه اصلی بروزانتقادهای غیر اصولی وبدون اساس، فقدان سواد اطلاعاتی جهت انتقادوهمچنین فقدان تفکر انتقادی مناسب است که درنقدویررسی های مسایل مطرح می گردد.

درباره ارتباط متقابل سواد اطلاعاتی و تفکر انتقادی سه دیدگاه وجود دارد:

 دیدگاه اول: سواد اطلاعاتی را لازمه تفکر انتقادی می دانند.

 دیدگاه دوم: تفکر انتقادی را لازمه سواد اطلاعاتی می دانند.

 دیدگاه سوم: این دو رالازم و ملزوم یکدیگر می دانند.

متفکر انتقادی برای تشخیص مسأله و یا شناسایی مباحث و موضوعات اصلی (مهارت اول سواد اطلاعاتی) ،جمع آوری و منظم کردن اطلاعات جامع (مهارت دوم سواد اطلاعاتی) ،ارزیابی شواهد، نظرات و عقاید (مهارت سوم سواد اطلاعاتی) و ساخت مجدد الگوهای ذهنی واستنباط  آن(مهارت چهارم سواد اطلاعاتی) نیاز به مهارتهای سواد انتقادی دارد. پس تفکر انتقادی بدون داشتن سواد اطلاعاتی میسر نیست و همچنین فرد نمی تواند بدون داشتن تفکری انتقادی با سواد اطلاعاتی باشد ودر نتیجه هر دو لازم و ملزوم یکدیگرند(مهرانگیز علی نژاد، ۱۳۹۳).

با دقت نظردرمطالب فوق الذکرو اهمیت سواداطلاعاتی، تفکر انتقادی وارتباط این دو بایکدیگر،کاملا محرز می شود که بخشی زیادی ازانتقادات انتشاریافته درفضای مجازی ،علی الخصوص درپایگاههای خبری بدون بررسی ودقت نظر رونمایی می شود واین خود نوعی  نشر اکاذیب وکمک به انجام این موضوع می باشد.

 مباش در پی آزار و هرچه خواهی کن            که در شریعت ما غیر از این گناهی نیست      ( حافظ )

اندکی خودشناسی لازم است …