‌‌‌‌‌ندای گیلان:هفته گذشته وزیر نیرو در حاشیه جلسه مدیریت پیک (اوج) مصرف برق در سال 95 اعلام کرده بود که وزارت نیرو تدابیری را برای گذر از بحران خاموشی در تابستان در نظر گرفته‌ است که مهم‌ترین آنها توجه به مدیریت مصرف برق است.چیت چیان برنامه‌هایی چون کمک گرفتن از مردم در کاهش مصرف برق، درخواست از مصرف‌کنندگان بزرگ برق برای تغییر زمان مصرف برق در زمان پیک بار و استفاده از دیزل‌های تولید برق را به عنوان اصلی‌ترین محورهای تولید برق معرفی کرده است.وزیر نیرو همچنین در این جلسه اعلام کرده است که با حذف یارانه پنهان مشترکان پرمصرف، تعرفه این گروه از مشترکان افزایش خواهد یافت.اگرچه تعرفه‌های فعلی برق به صورت پلکانی است، اما به تمام پلکانها یارانه پنهان تعلق می‌گیرد. با در نظر فرصت صادرات برق (350تومان به ازای هرکیلووات ساعت) هر مشترک پرمصرف ماهیانه 130 هزار تومان یارانه پنهان برق دریافت می‌کند، اما حداکثر تعرفه پلکانهای فعلی برق 293 تومان برای هر کیلووات ساعت است و مصرف برق بیشتر با یارانه بیشتری همراه خواهد بود. در شکل(1) میزان یارانه پنهان دریافتی مشترکان پرمصرف و کم مصرف برق نشان داده شده است.شکل(1) میزان یارانه پنهان دریافتی مشترکان پرمصرف و کم مصرف برق

نمودار مصرف برق و یارانه پنهانبرخی از کشورهای پیشرفته برای حذف یارانه پنهان ناعادلانه مشترکان پرمصرف از روش‌های نوین تعرفه‌گذاری استفاده کرده‌اند. در این روش، هزینه مصرف متناسب با میزان افزایش آن بالا می رود و در این صورت مصرف بیشتر با یارانه بیشتری همراه نمی‌شود و مشترکان پرمصرف به جای عموم مشترکان در کانون افزایش هزینه قرار می گیرند.نظام تعرفه گذاری پلکانی-افزایشی با توجه به روند مصرف عموم مردم، میزان مشخصی از هر حامل انرژی به عنوان الگوی مصرف تعریف می‌کند و هزینه مصرف کمتر از الگو، ارزان‌تر تعیین می‌شود.با عبور مصرف از مقدار الگو، قیمت به صورت ناگهانی افزایش می‌یابد تا مشترکان پرمصرف با پرداخت هزینۀ واقعی انرژی، رفتار خود را اصلاح کنند و فشار افزایش قیمت نیز از عموم مردم برداشته شود.بررسی‌ها نشان داده است که مصرف برق اغلب مشترکان با توجه به اقلیم محیط زندگی خود زیر الگوی مصرف است. به عنوان مثال بیش از 83% از مردم شهر تهران الگوی مصرف برق در این استان (250 کیلووات ساعت برق در ماه) را رعایت می‌کنند و تعداد کمی از مشترکان الگوی نامناسبی در مصرف برق دارند.راهکار عملی برای اصلاح وضع موجود این است که تعرفۀ برق برای 17% مشترکان پرمصرف «غیریارانه‌ای» شود؛ به صورتی که مشترکان پرمصرف برای مصارف مازاد بر 300 کیلووات ساعت درماه، بیش از 350 تومان (قیمت صادرات برق) بپردازند.در این صورت این مشترکان انگیزه بالاتری برای رعایت الگوی مصرف برق خواهند داشت. یک راه ساده برای اجرای این پیشنهاد این است که تعرفۀ پله های بالای مصرف با درصد بیشتری نسبت به پله های پایین افزایش پیدا کند. چراکه درحال حاضر برای تعرفه برق پلکانه‌ای موجود، تفاوت محسوسی جهت کنترل مصرف برق، طبق الگوی عموم مردم وجود ندارد.نبود نظام تعرفه‌گذاری مناسب باعث شده است که مشترکان پرمصرف نه تنها انگیزه‌ای برای کاهش مصرف خود نداشته باشند، بلکه این روند اشتباه مصرف باعث بروز خاموشی برای تمام مشترکان پرمصرف و کم مصرف در تابستان شود. بنابر این لازم است که وزیر نیرو طبق وعده داده شده، به جای درخواست از مردم و صنایع برای کاهش مصرف برق خود در تابستان، تعرفه برق مشترکان پرمصرف را به گونه‌ای تعیین کند که نه تنها انگیزه کافی برای تغییر الگوی مصرف خود داشته باشند، بلکه یارانه پنهان ناعادلانه این مشترکان نیز حذف شود.*علی مقتدایی، کارشناس انرژیانتهای پیام/ب