مهر نوشت:

ترافیک سنگین از حلقه های زندگی شهرنشینی امروزی است و مدیران شهرهای بزرگ و پرجمیعت دنیا همواره به دنبال راهکارهایی هستند تا از بار ترافیک خیابان ها کاسته و در عین حال با حفظ آسایش و راحتی شهروندان، از آلودگی های صوتی و زیست محیطی که تردد متعدد خودروها برای شهرها به بار می آورند، بکاهند.

توسعه مترو و قطارهای شهری یا حتی اجرای پیاده راه ها و لاین های دوچرخه سواری سالها است که در شهرهای پیشرفته دنیا به عنوان راه حلی برای رفع این معضل به کار گرفته می شود. علاوه بر این رونق ناوگان حمل و نقل عمومی که هم از بار ترافیک شهری و تعداد بی شمار خودروهای تک سرنشین می کاهد و هم با کاهش مصرف سوخت همراه است، ِیکی دیگر از راهکارهای کاهش حجم ترافیک در شهرها است که علاوه بر اینکه در سطح کلان به حفظ منابع ملی کمک می کند، آلایندگی های زیست محیطی را نیز کاهش می دهد.

در واقع در دنیای امروز بهره مندی از ناوگان حمل و نقل عمومی مجهز به عنوان یکی از راهکارهای اصلی رفع معضل ترافیک شهرهای شلوغ و همینطور تدبیری مسلم برای جلوگیری از آلودگی آب و هوای شهرها شناخته شده و پذیرفتنی است.

به دنبال این مهم، مدیریت شهری رشت از چند سال پیش طرح ایجاد خطوط ویژه اتوبوس های تندرو یا همان B.R.T را مدنظر قرار داد. با اینکه بارها اجرای این طرح به تعویق افتاد اما با ثباتی دیرهنگام در مدیریت شهری رشت، این مهم سرانجام امسال به ثمر نشست و عملیات اجرایی فاز نخست طرح اتوبوس های تندرو رشت آغاز شد.

۱۲۰ اصله درخت در معرض نابودی

فاز نخست شامل مسیر میدان حشمت تا مصلی رشت می شود که از طول دو کیلومتری برخوردار است و با برنامه ریزی های شهرداری و اعتباری بالغ بر یک میلیارد تومان، قرار شده طی سه ماه، خط ویژه مذکور با برخورداری از ۱۵ اتوبوس در این مسیر به راه افتد. اما آنچه که در این میان حساسیت دوستداران محیط زیست و فعالان این حوزه را برانگیخته، قطع درختان تنومندی است که در مسیر فوق قرار دارند.

اگرچه مسئولان تعداد درختانی که در معرض قطع شدن هستند را به درستی اعلام نمی کنند اما بر اساس گفته های آنها، این تعداد بین ۴۴ تا ۱۲۰ اصله درخت متغیر است.

معاون وقت حمل و نقل و ترافیک شهرداری در زمان آغاز عملیات اجرایی خط ویژه به خبرنگار مهر اظهار کرد: با توجه به حساسیت هایی که برای قطع درختان بین شهروندان و دوستداران محیط زیست به وجود آمده، قطع درختان منتفی است و با تغییر طرح، جابجایی آن ها مدنظر قرار می گیرد.

شاهرخ طلیسگر با تاکید بر اینکه راه اندازی خط ویژه اتوبوس های تندرو در مسیر فوق بار ترافیکی شهر را به طور چشمگیری کاهش می دهد اعلام کرد: برای جلوگیری از قطع درختان، طرح مذکور با تغییر در عرض خیابان ها به اجرا در خواهد آمد و درختانی که در مسیر طرح قرار دارند و چاره ای جز حذف آن ها نیست، جابجا می شوند.

البته به گفته وی با این تغییرات، به جای ۴۴ درخت، ۱۲ درخت قطع و مابقی جابجا خواهند شد.

قطع درختان ضرورت ندارد

نخستین کسی که با قطع درختان مسیر میدان دکتر حشمت تا میدان مصلی برای اجرای پروژه فوق به ابراز مخالفت پرداخت، رییس کمیسیون بهداشت و محیط زیست شورای اسلامی رشت بود.

فرانک پیشگر بر این باور است که اجرای پروژه خط ویژه اتوبوسرانی در مسیر فوق، نه تنها از لحاظ ترافیکی از ضرورت قابل توجهی برخوردار نیست بلکه سبب از بین رفتن سیمای سبز شهری در مسیر فوق شده و به نوعی احساس سرسبزی که در مسیر فوق وجود دارد را از شهروندان می گیرد.

وی در گفتگو با خبرنگار مهر اظهار می کند: در حال حاضر یکی از معضلات کنونی رشت پراکندگی فضای سبز شهری است و با قطع درختان در مسیر فوق نه تنها درختان از سیمای شهری حذف می شوند بلکه بر معضل کمبود فضای سبز شهری دامن زده می شود.

پیشگر می افزاید: علاوه بر این، شهرداری از تغییر طرح با عنوان جایگزینی جابجایی درختان به جای قطع آن ها خبر می دهد در حالی که جابجایی درختان تنومند از درصد موفقیت بسیار پایینی برخوردار است و از طرفی فصل کنونی، فصل مناسبی برای جابجایی درختان نیست.

علاوه بر این، این عضو شورا جابجایی درختان را اقدامی می داند که نیازمند تخصص و کارشناسی لازم است و در عین حال هزینه گزافی را برای شهرداری رقم می زند.

وی می گوید: اگر جابجایی درختان تنومند مسیر که از عمر بالایی برخوردارند، امکان پذیر نیز باشد فصل کنونی فصل مناسبی برای این جابجایی نیست و شهرداری می توانست با به تعویق انداختن اجرای پروژه فرصت لازم برای جابجایی را مهیا کند.

جابجایی یا قطع؛ مساله این است

در مقابل این اظهارنظرها، رییس کمیسیون حمل و نقل و ترافیک شورای اسلامی رشت اجرای پروژه را غیرقابل اجتناب می داند.

محمدحسین واثق کارگرنیا در گفتگو با مهر اظهار می کند: زمانی که شهر توسعه می یابد و معضل ترافیک با وجود بافت قدیمی خیابان ها آسایش و رفاه شهروندان را مختل می کند، راه اندازی خطوط اتوبوس های تندرو و توجه به ناوگان حمل و نقل عمومی ضروری است.

وی می افزاید: اگرچه خط ویژه اتوبوسرانی تندرو راه حلی مقطعی برای حل مشکل ترافیک شهر رشت است اما مطمئنا گامی مهم برای رفع این معضل شهری است.

کارگرنیا معتقد است که توجه به المان های طبیعی و زیست محیطی مهم است اما توسعه شهر نیز از اهمیت ویژه ای برخوردار است و جابجایی درختان مسیر فوق برای اجرای پروژه اتوبوس های تندرو اجتناب ناپذیر است.

زمانی که شهر توسعه می یابد و معضل ترافیک با وجود بافت قدیمی خیابان ها آسایش و رفاه شهروندان را مختل می کند، راه اندازی خطوط اتوبوس های تندرو و توجه به ناوگان حمل و نقل عمومی ضروری است.این عضو شورا تغییر طرح اولیه از طرحی که در آن قطع درختان قطعی بود به طرحی که جابجایی درختان مدنظر قرار گرفته را راهکاری برای در نظر گرفتن همه جنبه های اجرای این طرح می داند.

وی بیان می کند: با بازنگری در طرح توسط مشاور، امکان قطع و یا جابجایی درختان کمتری مدنظر قرار می گیرد و در نهایت ۲۲ درخت در این مسیر مورد قطع یا جابجایی قرار خواهند گرفت.

اما در این میان، نظرات معاون کنونی حمل و نقل و ترافیک شهرداری رشت نیز قابل توجه است.

فرامرز جمشید پور در گفتگو با مهر می گوید: با راه اندازی خط ویژه اتوبوسرانی در مسیر میدان حشمت تا میدان مصلی مزیت های بسیاری عاید شهر می شود و بخش عمده ای از ترافیک شهر در مسیر فوق رفع شده و حتی از میزان آلایندگی های زیست محیطی نیز در این مسیر کاسته می شود.

وی می افزاید: با راه اندازی این خط ویژه اتوبوسرانی، تا ۳۰ درصد از میزان تردد تاکسی ها و سواری های شخصی در مسیر کاسته شده و مطمئنا به طور قابل توجهی آلودگی هوا و اختلال آرامش روانی شهروندان گرفتار در ترافیک مسیر فوق، کاهش می یابد.

با این همه، جابجایی درختان مسیر اتوبوس های تندرو و در نهایت فضای سبز موجود به سازمان پارک ها و فضای سبز شهرداری مرتبط است.

قوانین توسعه شهری بی توجه به فضای سبز

 مدیرعامل سازمان پارک ها و فضای سبز شهرداری رشت در گفتگو با مهر به این مهم اشاره می کند که جابجایی درختان در مسیر فوق با توجه به عمر درختان امکان پذیر نیست اما درختچه های جوانی که در مسیر اجرای پروژه اتوبوس های تندرو قرار گرفته اند، جابجا می شوند.

اگر در مسیر یک پروژه مصوب شهری همچون احداث پل یا توسعه خیابان، درختی قرار گیرد بنا بر قانون این اجازه به شهرداری داده می شود که درخت را قطع کندمهدی حسین زاده بیان می کند: بنا بر قانون حفظ و گسترش فضای سبز شهری، از جمله مواردی که می توان به حذف درختان در شهرها اقدام کرد، پروژه های مصوب شهری است که برای توسعه و عمران شهر مدنظر قرار می گیرند.

وی صراحتا اعلام می کند که اگر در مسیر یک پروژه مصوب شهری همچون احداث پل یا توسعه خیابان، درختی قرار گیرد بنا بر قانون این اجازه به شهرداری داده می شود که درخت را قطع کند.

حسین زاده این موضوع را به ساخت و سازهای سطح شهری که توسط شهروندان انجام می شود نیز گسترش می دهد و می گوید: هر شهروند اگر برای ساختن پارکینگ منزل مسکونی خود مجبور به حذف درختی باشد این اجازه را دارد اما مطمئنا در مواقعی که بتوان با جابجایی مانع از قطع درختان شد، این اقدام از ارجحیت برخوردار است.

وی به اجرای پروژه های متعدد دیگری همچون زیرگذر جانبازان اشاره می کند که در زمان اجرای آن نیز درختان متعددی قطع شده اما در آن زمان قطع درختان برای توسعه شهر و رفاه حال شهروندان برای بهره مندی از این زیرگذر الزامی تشخیص داده شد.

حسین زاده درباره درختان مسیر میدان حشمت تا مصلی که میزبان اتوبوس های تندرو خواهند بود می گوید: در این مسیر درختان تنومندی قرار دارد که جابجایی آن ها نه تنها درست و موفقیت آمیز نیست بلکه هزینه بر است اما درختچه هایی در این مسیر وجود داشته اند که از زمان اجرای عملیات اجرایی تاکنون جابجا شده اند.

مدیرعامل سازمان پارک ها و فضای سبز از نهال کاری به عنوان راهکاری که می تواند جایگزین درختانی شود که در مسیر اجرای پروژه قطع می شوند، خبر می دهد و اظهار می کند: مطمئنا برای پروژه ای که بالغ بر یک میلیارد تومان برای آن بودجه در نظر گرفته شده است، کاشت درختان و نهال ها از سهم عمده ای برخوردار است.

وی تاکید می کند: برای اینکه سیمای شهری از سرسبزی موجود در مسیر فوق محروم نماند، همگام با افتتاح پروژه فوق، نهال های چند ساله کاشته می شود و قطع درختان مسیر حشمت- مصلی با این نهال ها جبران خواهد شد.

هرچند به گفته مدیر عامل سازمان پارک ها و فضای سبز شهر رشت، توسعه و خدمات رسانی به مردم از اولویت برخوردار است اما آیا برای خدمت رسانی به مردم نمی توان راه حلی پیدا کرد که کمترین صدمه به فضای سبز شهری وارد شود؟

گزارش: مائده اسفندمز