عضو هیأت علمی دانشگاه فردوسی مشهد با اشاره به ساختار غلط مناظره‌های ایران، گفت: یکی از اتفاق‌هایی که در ایران رخ داده ساختار غلط مناظره است، در مناظره‌های ایران کسی به چالش کشیده نمی‌شود و مجری تنها ایستاده و هیچ بیانی ندارد.

انتقاد از سئوالات دبستانی در مناظرات

نجف‌زاده عنوان کرد: اولا سئوال‌هایی که در مناظره‌ها مطرح می‌شود هیچگونه جهت‌گیری ندارد و هیچ شکل و روندی را نشان نمی‌دهد که به این سئوال‌ها ، سئوال‌های دبستانی می‌گویند، سئوال‌ها مبتنی بر ذهنیت کاندیدا نیست و این که کاندیدا چه در ذهن دارند و چه برنامه‌ای دارند را مشخص نمی‌کند و تنها سئوالی مشترک پرسیده می‌شود.

این استاد علوم سیاسی دانشگاه فردوسی خاطرنشان کرد: به نظر من مناظره‌ها در ایران یک بعد بسیار اساسی را فراموش کرده و آن این موضوع است که کسانی باید باشند و مناظره کاندیداها را به چالش بکشند.

نجف‌زاده با اشاره به اینکه نتیجه مناظره‌های ما این شده که در آن افراد حرف‌های کلی و مبتنی بر شعار مطرح می‌کنند، افزود: نامزدها در این مناظرات به چالش کشیده نمی‌شوند و این موضوع باعث شده که مناظره‌ها نه تنها روشن کننده نباشند بلکه حتی مردم را گمراه می‌کنند، مثلا اینکه مردم به این سمت بروندکه چه کسی شعارهای قشنگ‌تری می‌دهد.

وعده‌های انتخاباتی جای مناظره‌های انتخاباتی را گرفته است

وی ادامه داد:  یکی از اتفاق‌هایی که ما در مناظره‌ها می‌بینیم این است که مردم چیزهایی شنیده‌اند که امکان وقوع آن وجود ندارد، در حقیقت وعده‌های انتخاباتی جای مناظره‌های انتخاباتی را گرفته است و گویی جنگ وعده‌ها است و هر کس وعده بیشتری بدهد، گفتمان بیشتری را به خود جذب می‌کند و هرچه بیشتر مردم را توجیه کند بیشتر رأی خواهد آورد، مناظره‌ها در واقع ماشین‌هایی برای خرید رأی هستند نه وسیله‌ای برای روشن کردن حقایق و نه برای به چالش کشیدن برنامه‌ها، شاید برخی برنامه‌ها امکان پذیر نباشد چه کسی این موضوع را باید به افراد بگوید.

نجف‌زاده با اشاره به مناظره های ایالت متحده آمریکا ، اظهار کرد: در مناظرهای آمریکا تیمی وجود دارد که مجری با آن‌ها مشورت می‌کند و ایده‌های افراد به چالش کشیده می‌شود، نامزدهای انتخاباتی با تیم‌هایشان می‌روند ولی در ایران هرکسی بهتر حرف بزند انتخاب می‌کنیم و برنده مناظره هم کسی است که بهتر حرف بزند و مردم را توجیه کند، این مساله به واسطه این است که فضای سیاسی‌مان فضای رقابتی سالمی نیست.

عضو هیأت علمی دانشگاه فردوسی گفت : صدا و سیما وارد مناظره‌ها نمی‌شوند، زیرا صدا و سیما همیشه متهم است که از جناح راست حمایت کرده است، از کاندیدای خاصی حمایت کرده و همین سئوال‌های خاص از جناح راست برمی‌خیزد در نتیجه برای اینکه نگویند شما طرفداری از یک جریان خاص کردید صدا و سیما دخالت نمی‌کند .

این استاد دانشگاه با بیان اینکه در مناظرهای ایالت متحده آمریکا مشکلاتی وجود دارد، عنوان کرد: از جمله این مشکلات این است که مناظره‌ها به سمت فریب افکار عمومی می‌رود ما اصلی داریم به نام اصل سوفستایی که هر کس بهتر حرف بزند آن برنده است و در یونان باستان فن سخنوری را ترویج می‌دادند و در حقیقت مشکل ایالت متحده آمریکا هم همین است که ممکن است در جریان مناظره ها کسی پیروز شود که فن سخنوری بهتری دارد یا بهتر توانسته مردم را به سوی یک تغییر اساسی جلب کند.

وی افزود: اتفاقی که در ایالت متحده آمریکا برای آقای ترامپ رخ داد همین موضوع فریب افکار عمومی بود، آقای ترامپ چهره‌ مثبتی در بین قشرتحصیل کرده و متوسط  آمریکا ندارد ولی از مناظره‌ها سود برد برای اینکه با دادن شعارهایی در بین مردم ایالت متحده آمریکا رأی بیاورد و در واقع در آن سیستم هم همیشه مناظره نقطه ضعف‌هایی همراهش است و یک عده به سوفستاگرایی و فن سخنوری روی می‌آوردند و بیشتر می‌خواهند مردم را توجیه کنند تا روشن کنند.

نجف‌زاده ادامه داد: یکی از مشکلاتی که در مناظره‌های ایران اتفاق افتاده، مچ‌گیری و شخصی کردن مسائل است که این موضوع آزاردهنده به شمار می‌آید.

وی در پاسخ به سئوالی در خصوص تفاوت الگویی مناظره‌های 88 ، 92 و 96 اظهارکرد: به نظر من ساختار در مناظره‌ها غلط بوده و  این هم در  سال 88 و هم در سال 96 دیده می‌شود، در مناظره‌های سال 88 که دو به دو بود، بازهم مجری کاندیداها را به چالش نمی‌کشاند.

عضو هیأت علمی دانشگاه فردوسی اظهار کرد: یکی از مسائلی که در 88 اتفاق افتاد دماگوژی است، یعنی به نوعی کدر کردن فضای سیاسی که کاندیداها بیشتر به شخصیت‌های یکدیگر هجوم بردند و مجال این پیدا نشد تا برنامه‌های خودشان را ارائه کنند، این قضیه‌های بگم بگم‌هایی که رخ داد و گویی در پس پرده یک اطلاعاتی وجود دارد که افشای آن دردسرساز است و این از نقاط ضعف مناظره‌هاست.

این استاد علوم سیاسی دانشگاه فردوسی  مشهد ادامه داد: این مسائل را باید برطرف کرد، برای مثال هیأتی ایجاد کرد از گروه‌های دخیل در عرصه سیاسی و آن‌ها کاندیداها را به چالش بکشند که آیا این فرد واقعا توانایی دارد یا فقط فن سخنوری و فن دادن وعده‌های بزرگ را دارد.

مناظره‌ها انتخاب را برای مردم راحت‌تر می‌کند

نجف‌زاده خاطر نشان کرد: البته با وجود همه این موضوعات وجود مناظره‌ها انتخاب را برای مردم راحت‌تر می‌کند و مردم متوجه می‌شوند چه کسی صادق‌تر است و از رویکردهای کاندیداها اطلاع پیدا می‌کنند، زیرا رویکردها در جامعه مهم است، در غرب ممکن است مهم نباشد ولی در جامعه ما اهمیت بسیاری دارد، مثلا رویکرد به این واسطه است که سیاست خارجی ما به کدام سمت می‌رود.

وی با اشاره به اینکه بنابراین مردم در مناظره‌ها متوجه می‌شود که افراد تا چه حد صادق هستند و با رویکردها، شعارها و ایدئولوژی‌ها کاندیدا آشنا می‌شوند، افزود: ولی باز هم باید مناظره‌ها را به سمت و سویی حرکت داد که کاندیداها بیشتر به چالش کشیده شوند، در عین حال مناظره‌ها فرصت خوبی برای شناخت مردم از کاندیدا است و اینکه چه کسی شایستگی بیشتری برای انتخاب دارد./ايسنا