چهارمین برنامه سودای سیمرغ، ویژه‌برنامه سی و چهارمین جشنواره فیلم فجر با حضور کارشناسان محمدحسین مهدویان، امیرعباس صباغ، سید سعید هاشم‌زاده، کسری ولایی، آریان گل‌صورت، محمدرضا شهیدی‌فر، سید بشیر حسینی و حیدری با اجرای سید امیر جاوید برگزار شد.

« ایستاده در غبار» در سه روز اول رضایت مخاطبان را جلب کرد

در ابتدای برنامه، محمدحسین مهدویان کارگردان فیلم «ایستاده در غبار» درباره اکران و استقبال مردم از فیلم خود به صحبت پرداخت و بیان داشت: استقبال مردم قابل حدس بود ولی اتفاقاتی که در آرای مردمی افتاد برایم قابل پیش‌بینی نبود، چون فیلم بازیگر حرفه‌ای نداشت ولی در سه روز اول توانست رضایت مخاطبان را جلب کند. در حقیقت تصورمان راجع به مخاطب درست نیست، مخاطب دنبال سینمای ناب است و تجربه جدید را می‌پذیرد و فیلمی را که برای خودش ساخته شده پس نمی‌زند.

مجری برنامه از ایشان سؤال کرد: «آیا تجربه اثری که درباره شهید باقری داشتید کمکتان کرد و پشتوانه این کار شد؟»

ایشان در جواب گفت: بله، همه‌چیز از «آخرین روزهای زمستان» شروع شد و قدم خیلی مهمی بود. آن فیلم شروعی بود برای اینکه به این سبک به صورت دقیق‌تر و بهتر بپردازیم، البته ایده‌هایی دارم که بتوان این سبک را تکامل داد.

وی در ادامه گفت‌وگو، درباره تردید منتقدان نسبت به این فیلم به عنوان یک اثر داستانی خاطرنشان کرد: واقعاً هدف ما خلق یک اثر سینمایی بود، الان در دنیایی که گونه‌های تلفیقی و ژانرهایی که در هم تنیده می‌شوند و شیوه‌های مختلف روایت تجربه می‌شود زندگی می‌کنیم. ترجیح می‌دهم خیلی در این بحث که فیلم چقدر داستانی یا مستند یا نمایشی و … است ورود نکنم چون فیلمی ساختم که به شیوه معمول فیلم‌های داستانی ساخته نشده و داعیه این را داشتم که این اثر در کنار فیلم‌های داستانی مورد داوری قرار بگیرد چون به لحاظ اجرا، سبک، ویژگی‌های نمایشی، بازیگری، طراحی صحنه و … ویژگی‌های یک فیلم داستانی را داشت و هیئت انتخاب هم همین نگاه را داشتند که فیلم را انتخاب کردند، البته وقتی فیلمی عرضه کنم هر نظر و عقیده‌ای را راجع به فیلم خود می‌پذیرم.

سپس مهدویان در مورد دلایل کار در حوزه سخت دفاع مقدس توضیحاتی داد و گفت: اصولاً داستان‌های تاریخی را دوست دارم به خصوص موضوعاتی که مربوط به تاریخ معاصر است چون احساس می‌کنم تجربه‌هایشان نزدیک است و بیشتر درکشان می‌کنم.

وی فزود: من متولد سال 60 هستم و دوران کودکی‌ام همزمان با جنگ بوده است، آن موقع فکر می‌کردم در هر کشوری جبهه هست و جنگ جزئی از طبیعت زندگیست و وقتی گفتند جنگ تمام شد سؤالم این بود که مگر جنگ هم تمام می‌شود؟ ایده‌های کودکی بخشی از زندگی و تصور آدم در آینده را می‌سازد و این موضوع برایم جذاب بوده است.

مهدویان در پاسخ به این سؤال که: « آیا بعد از این همه کار تلویزیونی قاب و نماهایی که انتخاب کردید مناسب سینما بود؟» بیان داشت: یکی از مشکلات خودم با سینما و بعضی فیلم‌ها این است که فیلم اندازه پرده سینما نیست و تماشاگر وقتی وارد سالن سینما می‌شود و روی پرده سینما فیلم را می‌بیند به اندازه کافی وارد دنیای فیلم نمی‌شود. برای همین وقتی این فیلم را می‌ساختیم با تهیه‌کننده و گروه تولید و فیلمبردار این بود که ترکیب‌بندی فیلم طوری باشد که وقتی مخاطب در سالن سینما نشسته هیبت صحنه‌ها و شکوه و جزئیات آن او را تحت تاثیر قرار دهد و در عالم فیلم شریک کند و در این‌باره خیلی تلاش کردیم تا فیلم تبدیل به اثری ساده که مناسب قاب تلویزیون باشد نشود.

فیلم «ابدا یک روز» بسیار غافلگیرکننده و خوب بود و نمره‌اش در اجرا عالی است

هاشم‌زاده به ارائه دیدگاه خود درباره فیلم «ابدا یک روز» پرداخت و در این رابطه بیان داشت: این اثر، بسیار غافلگیرکننده و خوب بود و در اجرا نمره عالی می‌گیرد و حداقل در اجرا خیلی جلوتر از کارهای قبلی بود که دیده بودیم. دوستان نقدی داشتند که فیلم تلخ بود و دچار مشکلات محتوایی بود، من فعلاً اجرایش را نگاه می‌کنم و از آن لذت می‌برم به خصوص از بازی نوید محمدزاده که دیگر می‌توانیم اسم یک بازیگر حرفه‌ای را به او بدهیم.

امتیاز بزرگ فیلم «ابدا یک روز» نیفتادن در ورطه سیاه‌نمایی است

صباغ نیز نظر خود را در این باره بیان کرد و گفت: برای من هم این اثر غافلگیری بزرگی بود و خوشحالم در روز سوم به دو فیلم خوب رسیدیم. در بحث تلخی و سیاهی «ابدا یک روز» می‌خواهم ورود کنم که به نظرم، می‌توانیم از آن به عنوان یک فیلم الگو یاد کنیم که در عین اینکه تلخی و سیاهی را نشان می‌دهد به ورطه سیاه‌نمایی نمی‌افتد و این امتیاز بزرگ فیلم است. شما خانواده‌ای می‌بینید که تماماً با هم اختلاف دارند و در ظاهر فیلم تلخیست ولی پایان‌بندی و بازگشت به خانواده به خاطر یکی از افراد، فیلم را کامل می‌کند.

وی در ادامه گفت: بازگشت سمیه فیلم را یک پله جلو می‌برد، در عین اینکه داستان کلاسیک و خطی و قصه‌گو و سرراست روایت می‌شود قهرمانی داریم که از ابتدا تا آخر فیلم دنبال این است که شرایط را عوض کند و بازگشت او در آخر، در راستای همان تغییر وضع موجود است و این یکی از نکات مثبت فیلم است.

«ایستاده در غبار» بهترین فیلم جشنواره تا اینجا بود

در ادامه، هاشم‌زاده نظر خود را درباره فیلم «ایستاده در غبار» نیز بیان کرد و گفت: این فیلم بهترین فیلم جشنواره تا اینجا بود، آقای مهدویان با فرم و شیوه روایت خاصی به سراغ سوژه خود می‌رود. مسئله این فیلم این است که یک مستند دروغین را به ما نشان می‌دهد اما وجه مستندنمایی‌اش با باهوشی کارگردان، فیلمبردار، طراح صحنه و بازیگر همراه هست و اگر فیلمی را تجربی و استاندارد بدانیم همین فیلم است. موضوع مخاطب را به شدت درگیر می‌کند ولی احساس می‌کنم پاشنه‌ آشیل فیلم همین خرده‌ قصه‌ها هستند که بسیار کمند و پایان‌بندی فیلم هم نقطه ضعف فیلم است.

کسری ولایی درباره اثر «قیچی» گفت: ممکن است خیلی‌ها بدبینانه سراغ فیلم‌های هنر و تجربه بیایند ولی «قیچی» تا حدودی غافلگیرکننده و خوش‌سلیقه بود.

«قیچی» تصویرسازی‌ خوبی دارد اما کم‌مایه‌گی فیلمنامه‌اش مخاطب را خسته می‌کند

آریان گل‌صورت نیز در همین رابطه نظر خود را بیان کرد و گفت: «قیچی» در بین فیلم‌هایی که تا الان از هنر و تجربه دیدیم‌، فیلمی هست که چند ایده دارد و مشخص است کارگردان برای شخصیت اصلی برنامه داشته و تصویرسازی‌های خوبی دارد امّا همچنان همان مشکل خیلی از این فیلم‌ها را داشت که فیلمنامه‌اش کم‌مایه بود و کشش لازم را نداشت و مخاطب را تا حدی خسته می‌کرد.

سوژه هفت‌ماهگی خوب است امّا به جایی نمی‌رسد و کارگردانی خوبی ندارد

ولایی به ذکر نکاتی درباره اثر «هفت ماهگی» پرداخت و بیان داشت: آقای علیمردانی سوژه‌های خوبی پیدا می‌کند اما این سوژه‌ها به جایی نمی‌رسد، این فیلم هم دقیقاً روی یک معضل اجتماعی جدید شکل می‌گیرد و خوب شناسایی‌اش می‌کند اما به جایی نمی‌رسد و برای اینکه بدانیم چرا فیلم کارگردانی بدی دارد، می‌توانیم به بازی خانم آهنگرانی دقت کنیم.

گل‌صورت نیز دیدگاه خود را بیان کرد و گفت: سوژه فاقد نگاه است و برای همین شخصیت‌ها سرگردانند و مسیر ثابتی را طی نمی‌کنند. متاسفانه الان ملودرام‌های سینمای ایران بیشتر شبیه یک ویترین شده که یکسری بازیگر را می‌چینند و با سوژه‌های تکراری فیلم ساخته می‌شود.

در ادامه، شهیدی‌فر درمورد زیست و جهان فیلمسازی به خصوص در فیلم موفق «ایستاده در غبار» به صحبت پرداخت و گفت: زیست در جهان یک اثر را نباید به زندگی یا دوران خاص آن محدود کنیم، می‌توان خیلی از جغرافیا و جهان یک اتفاق دور بود ولی به لحاظ روحی و ذهنی در آن عالم زیست کرد. آقای مهدویان صاحب دغدغه و سلیم‌النفس است و به فیلمشان احساس خوبی داشتم، شاید همه کار فیلمسازی‌ ایشان مشحون با موضوع جنگ و دفاع مقدس است.

وی اضافه کرد: مکان قابل حس و زمان قابل زندگی بخشی از ماجراست ولی می‌تواند محدود به آن نباشد و مهم این است که قلب آدم کجا زندگی کند و دغدغه ذهنی چطور شکل بگیرد، آقای مهدویان به لحاظ سنی جنگ را درک نکرده ولی جزئیات را خیلی خوب درآورده و پز الکی هم نمی‌دهد، هم معنی خوب متجلی است و هم شخصیت‌شناسی خیلی درست اتفاق می‌افتد و بازی‌ها هم بسیار خوب است.

آقای حیدری دبیر سی و چهارم جشنواره فجر نیز به گفت‌وگو اضافه شد و درباره روند جشنواره و داوری توضیحاتی داد و گفت: داوری‌ها تا هجدهم ادامه دارد و روز بیستم بهمن جشنی برای معرفی کاندیداها و نامزدهای بخش‌های مختلف جشنواره داریم که شرایط خوبی برای مراسم پایانی هست و با حضور خود نامزدها، بخشی از هنرمندان و اصحاب رسانه در هتل لاله تهران برگزار می‌شود و اختتامیه هم روز 22 بهمن ساعت 7 بعدازظهر در برج میلاد است و امسال در مراسم پایانی جشنواره سی و چهارم هیچ سخنرانی نداریم.

ایشان درباره برنامه‌ریزی نه چندان مناسب جشنواره به خصوص در زمینه نشست‌های خبری نیز خاطرنشان کرد: همه مشکلات را نمی‌توان با هم حل کرد و اگر بخواهیم در فضای تخصصی‌تری به بررسی فیلم‌ها بپردازیم قطعاً زمان خیلی خوب آن می‌تواند صبح باشد اما به دلیل بخش‌های متعدد جشنواره برنامه‌ریزی باید نوع برنامه‌ریزی در بخش‌های مختلف باید تغییر کند که روزی 4-3 فیلم در کاخ جشنواره برای نمایش نداشته باشید. مجموعاً مجبور شدیم برای پنج فیلم ساعت 12 شب نمایش داشته باشیم و به جز بخش صبح که نشست‌ها هست، عمده افراد در کاخ جشنواره از این برنامه‌ریزی راضی هستند هرچند بعد از جشنواره باید مورد بررسی قرار بگیرد.

مجری برنامه از ایشان پرسید:« آیا نوید این را نمی‌دهید که تدبیری در اینجا برای انیمیشن اندیشیده شود؟»

در بخش سینمای مردمی سه، چهار سینما برای انیمیشن اختصاص داده شده است

حیدری در پاسخ به این سوال بیان داشت: انیمیشن جزو فراخوان جشنواره امسال نبوده ولی به دلیل بخش حمایتی که صورت گرفته دیدیم تعداد آثاری که به بخش انتخاب رسیده بود تنها دو اثر بود که آنها هم انتخاب نشده بودند، امسال 8 انیمیشن تولید شده و از آنها خواستیم این فیلم‌ها را به دبیرخانه جشنواره ارسال کنند که این دیر اتفاق افتاد و در جدول برنامه‌ها نتوانستیم بیاوریم و فقط در بخش سینمای مردمی توانستیم 4-3 سینما را اختصاص دهیم تا این فیلم‌ها دیده شوند.

وی افزود: با تعاملی که صورت گرفت یک سالن دیگر هم در کاخ مردمی جشنواره با نشست‌ها اختصاص دادیم که این فیلم‌ها مجزا دیده شوند و قرار شد دو اثر را هیئت اصلی مرکزی آسیفا انتخاب کنند و در آیین پایانی دو جایزه ویژه برای انیمیشن داشته باشیم اما در اینجا نه زمان و امکان آن وجود ندارد چون ظرفیت محدودی داریم.

حسینی در بخش پایانی برنامه ضمن بیان این نکته که داشتن زیست ذهنی کارگردان برای عالمی که درباره آن کار می‌کند لازم است، اضافه کرد: برعکس زیست ذهنی، زیست عینی لازم نیست و اگر عبرت دوره‌ای را گرفته باشیم می‌توانیم با آن ارتباط برقرار کنیم. 

انتهای پیام/ج